 |
T.C.
YARGITAY
13. Hukuk Dairesi
E:1988/6234
K:1987/149
T:21.01.1987
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
* ÜRÜN [HASILAT) KİRASI
* KİRANIN BİTİMİNDE ÜRÜNLER VE TARIM GİDERLERİ
ÖZET : Tarımsal [zirai) taşınmazın kiracısı sözleşmenin bozulması zamanında henüz devşirilmemiş ürünler [semereler) üzerinde bir hak iddia edemez. Ancak kiracı tarım giderlerini hakimin saptayacağı tutarda kiralayana ödettirebilir [tazının ettirebilir] ve bu tazminat işlemekte olan kiralardan indirilir.
(818 s. BK m. 294)
Taraflar arasındaki alacak davasının yapılan yargılaması sonunda, ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne ve kısmen reddine yönelik olarak verilen hükmün davalı avukatınca temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı, Kasım 1984 ayında iade etmek kaydıyla davalıdan kiralamış olduğu 20 dönümlük tarlanın 1,5 dönümüne soğan 4 dönümüne ıspanak ekmiş bulunduğu halde davalı kiralayanın bir uyarıda bulunmadan 10 Kasım 1984 günü tarlayı sürdüğünü ileri sürerek 251.000 liralık zararının ödetilmesini istemiştir.
Davalı, aralarındaki yazılı sözleşmede belirlendiği üzere davacıya, Kasım 1984 ayında geri vermek kaydıyla tarlasını kiraladığını, davacının bakla hasadından sonra domates ektiğini, bununla da yetinmeyerek Soğan ve ıspanak ekmiş olduğunu, sözleşme gereği buğday ekmekte geç kalmamak amacıyla tarlayı sürdüğünü, bu nedenle davanın red edilmesi gerektiğini savunmuştur. Mahkemece 212620 lira zararın ödetilmesine karar verilmiştir.
Olayda uygulanması gereken BK.nun 294. maddesi hükmü gereğince, zirai bir gayrimenkulün kiracısı aktin feshi zamanında henüz devşirilmemiş, semereler üzerinde bir hak iddia edemez. Şu kadar ki kiracı, ziraat masrafını hakimin tayin ettiği miktarda olarak kiralayana tazmin ettirebilir ve tazminat İşlemekte olan kiralara mahsup edilir. Taraflar arasındaki ürün kirası son bulduğu tarihte kiralananda davacının ekmiş olduğu soğan ve ıspanak henüz ürün verecek durumda bulunmamaktadır. Yasa gereği davacının bu ürün üzerinde bir hakkı kalmamıştır. Ancak davacı kiracı, bu ürünlerin yetiştirilmesi için yapmış olduğu zirai giderlerinin tazminini davalı kiralayandan isteyebilir. Öte yandan davalının sözleşme gereği davacıdan geri aldığı kiralananda ekili soğan ve ıspanak ürününden yararlanmamış olması ve tarlayı buğday ekimi için sürdürmesi olayı bu davanın sonucuna etkili görülmemiştir. Mahkemece burada yapılacak iş, bilirkişi aracılıyla yukarıda açıklanan esaslara göre, davacının yapmış Olduğu zirai giderler tutarı tesbit edilerek bu miktarın davalıdan alınmasına karar vermekten ibarettir. Yazılı biçimde ürün bedeline hükmedilmiş olması usül ve yasaya aykırı olduğundan bozmayı gerektirir.
Sonuç: Temyiz olunan kararın yukarıda açıklanan nedenle (BOZULMASINA), peşin harcın istek halinde iadesine, 21.1.1987 gününde oybirliğiyle karar verildi.
