 |
T.C.
YARGITAY
12. Hukuk Dairesi
E: 2001/914
K: 2001/3734
T: 27.2.2001
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- ALT KİRACILIK SÖZLEŞMESİ
- KİRACININ KİRACISI TARAFINDAN VERİLEN TAHLİYE TAAHHÜDÜ
Karar özeti: Alt kiracılık sözleşmesinin, kiracılık hakkının devri biçiminde değilde, kiracının kiracısı olarak yapılmış bir sözleşme olduğu anlaşılmasına göre, kiracının kiracısı konumundaki sirkelin verdiği tahliye taahhüdü nedeniyle taahhütte bulunanın kiralayanı konumunda olan müştekinin (ilk kiracının) de tahliyesini gerektirmez.
(818 s. BK. m. 259, 294)
(6570 s. GKK. m. 12)
(2004 s. İİK. m. 276/1)
Mercii kararının müddeti içinde temyizen tetkikinin borçlu vekili tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye 9.2.2001 tarihinde gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü.15.4.1996 başlangıç tarihli 10 yıl süreli kira sözleşmesinin kiralayanı Nihal, kiracısı ise B... Petrol Ürünleri Tic. ve Taş. A.Ş.'dir. Anılan sözleşmenin 4. maddesindeki kiraların kiracı tarafından başkasına kiralanabileceğine ilişkin yetki gereği, süpermarket binasının 27.5.1996 tarihli sözleşme ile 5 yıllığına, süpermarket binasının zemin katı altındaki depo ile cami altı depoyu kiracı A... Dış Tic. ve Tur. Pazarlama A.Ş.'ne hasılat kirası biçiminde kiralamıştır. Bilahare alt kiracının (ilk kiralayan Nihal'ın mecuru Ö... imalatçılık Ltd. Şti.'ne 29.1.1999 tarihinde satması üzerine) 18.4.2000 tarihinde noterden çektiği ihtarname ile 30.4.2000 tarihinde mecuru tahliye edeceğine ilişkin verdiği tahliye taahhüdüne dayanarak kiralayanın yaptığı takip kesinleştirilerek icra müdürlüğünce infaz işlemi yapılmıştır. Mercii önüne gelen uyuşmazlık 27.5.1996 tarihli sözleşmenin kiralayanı konumundaki müştekinin mecurdan tahliye edilip edilemeyeceğine ilişkindir.
BK.nun 259. ve 294. maddeleri kiracının kiracısını ve kiranın devri müesseselerini düzenlemiştir. 6570 sayılı Kanunun 12. maddesiyle BK.nun kiracıya kural olarak tanıdığı devir yetkisi kaldırılarak kiralayanın muvafakatına bağlanmıştır ve 6570 sayılı Kanun kapsamına giren yerlerde bu kuralın uygulanması zorunlu hale gelmiştir. Başka bir anlatımla sözleşmede aksine bir hüküm yoksa kiracı kiralananı başkasına kiralayabilir veya kendisine tanınan kullanım hakkını temlik edebilir. Kiracılık hakkının devri ile kiracının kiracısı olgusu birbirinden farklıdır. Kiracılık haklarının tamamen veya kısmen devri durumunda birinci kiracının kiralananın tamamı veya devredilen kısmı için kiracılık durumu sona erdiğinden, aradan tamamen çekilerek kiraya veren ile devir alan arasında yeni bir sözleşme ilişkisi doğar ve kiradan doğan bütün hak ve borçlu devir alanla kiraya veren arasında gerçekleşir. Kiracının, kiracısı olma durumunda ise kiralayan ile ikinci kiracı arasında hukuki bir ilişki doğmaz. Kira akdinin karşılıklı hak ve yükümlülükleri de akdin taraflarına ait olur. Yalnız BK.'undaki ilkeye göre alt kiracının kira süresi üst kiracının kira süresini geçemez, ayrıca hasılat kirası biçiminde yapılan alt kiracılık sözleşmesinin de yazılı olması gerekir.
Somut olayda 27.5.1996 tarihli sözleşme incelendiğinden, kiracılık hakkının devri biçiminde değil kiracının kiracısı olarak yapılmış bir sözleşme olduğu görülmüştür. Hal böyle olunca kiracının kiracısı olan A... Ticaret Tur. Yat. ve Paz. A.Ş.'nin verdiği tahliye taahhüdü nedeniyle ilk kiracı ve taahhütte bulunanın kiralayanı konumunda olan müştekinin tahliyesini gerektirmez. Yukarıda açıklanan ilkeler ışığında merciin şikayetin kabulüne karar vermesi gerekirken olayda uygulama yeri bulunmayan İİK.nun 276/1. maddesi gereğince tahliyeye karar vermesi isabetsizdir.
Sonuç: Müşteki kiralayan (ilk kiracı) vekilinin temyiz isteminin kabulü ile mercii kararının yukarıda yazılı nedenle İİK. 366 ve HUMK.nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), 27.2.2001 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.