 |
T.C.
YARGITAY
12. Hukuk Dairesi
E. 1997/7634
K. 1997/8154
T. 8.7.1997
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
REHNİN PARAYA ÇEVRİLMESİ
TÜRK GEMİ SİCİLİNE KAYITLI GEMİ
YABANCI GEMİLER
KARAR ÖZETİ: Rehnin paraya çevrilmesine ilişkin takibe dayanak yapılan mahkeme kararı, TTK.nun 1235 ve 1236. maddelerine göre verilen kanuni rehin hakkı tesisini ve belirli bir alacağı içermektedir. İlam niteliğindeki bir belgeye dayalı olarak icra emri çıkarılması, yasaya aykırı değildir. Ancak, Türk Gemi Sicilinde kayıtlıbir gemi için alınan bu tür kararların kesinleşmesi koşulunun göz önünde tutulması zorunludur. Yabancı bandıralı gemiler yönünden ise böyle bir zorunluluk yoktur. Yabancı gemiler, başka bir ülkede gemi sicilinde kayıtlı olsalar bile,Türkiye'de İİK.nun 23/3. maddesi uyarınca, menkul hükmündedirler.
(2004 s. İİK. m. 23/3, 92/3, 150/g, 150/h)
(6762 s. TTK. m. 867, 892/2, 1235, 1236, 1242)
Merci kararının müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu vekili tarafından istenmesi üzerine; bu işle ilgili dosya mahalinden Daireye 19.6.1997 tarihinde gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp düşünüldü:
Rehinin paraya çevrilmesine ilişkin takibe dayanak mahkeme kararı TTK.nun 1235. ve 1236. maddelerine göre verilen kanuni rehin hakkını tesisini ve belirli bir alacağı içermektedir. TTK.nun 1242. maddesi uyarınca da gemi alacaklılarına alacaklarının tahsilinde İİK.nun hükümleri uygulanır. Gemi Siciline kayıtlı olmayan gemiler hakkında da cebri icranın uygulanması TTK.nun 892/2 ve 867. maddelerine göre mümkündür. İİK.nun 23/3. maddesi uyarınca rehin tabiri ipotek ve menkul rehni tabirlerine giren bütün menkul ve gayrimenkul rehinlerini kapsamaktadır. Aynı Kanunun 150/h maddesinde ise rehin hakkının ilamla tesbiti halinde ilamların icrasına dair hükümlerin uygulanacağı öngörülmüştür. Dolayısıyla, kesinleşmiş kanuni rehin hakkının tesisine ilişkin ilamlar için icra emri çıkarılabilir. Ayrıca, İİK.nun 150/g maddesi delaletiyle aynı Kanunun 92/3. maddesi uyarınca gemi seferden de menedilebilir. Somut olayda da ilam niteliğindeki belgeye dayalı olarak icra emri çıkarılmasında yasaya bir aykırılık yoktur. Ne var ki, Türk Gemi Sicilinde kayıtlı bir gemi için alınan bu tür kararların kesinleşmesi koşulunun göz önünde tutulması zorunludur. Yabancı bandıralı gemiler yönünden ise böyle bir zorunluluk yoktur. Yabancı gemiler başka bir ülkede gemi sicilinde kayıtlı olsalar bile Türkiye'de İİK.nun 23/3. maddesi uyarınca menkul hükmündedirler. Bu yön araştırılıp değerlendirilmeden yazılı şekilde karar verilmesi isabetsizdir.
SONUÇ : Borçlu vekilinin temyiz itirazının kabulü ile merci kararının yukarıda yazılı nedenle İİK.nun 366. ve HUMK.nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), 8.7.1997 gününde oybirliğiyle karar verildi.
