 |
T.C.
YARGITAY
12. Hukuk Dairesi
E. 1994/4685
K. 1994/5820
T. 3.5.1994
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
ÇEK BEDELİ İÇİN TEVDİ YERİ
BELİRTİLMESİ
(Sonuçları)
KARAR ÖZETİ: Keşideci şirket, kayyım heyetinin yazısı ve alacaklı bankanın çeklerin akıbeti hakkında bilgi vermeyen tutumu ile alacaklının şahsı hakkında da tereddüde düştüğü hallerde, borcunu tevdi etmekle borcundan kurtulur. Alacaklı banka, çeklerin bankaya ibrazı ile çek bedellerinin tevdi edildiğini öğrendiği halde çeklerin yetkili hamili olduğunu kanıtlamak suretiyle tevdi edilen parayı alması gerekirken icra takibine girişmesi doğru değildir.
(818 s. BK. m. 95)
Merci kararının müddeti içinde temyizen tetkiki borçlu vekili tarafından istenmesi üzerine; bu işle ilgili dosya mahallinden Daireye 29.3.1994 tarihinde gönderilmiş olmakla okundu ve gereği görüşülüp, düşünüldü:
Alacaklı P Yatırım AŞ. vekili tarafından, borçlular U Çelik Malzeme İmalat ve Montaj San. AŞ. ve Ç Çelik Endüstrisi AŞ. haklarında 19.2.1993 ve 23.2.1993 keşide tarihli çeklere dayalı olarak 1.3.1993 tarihinde takip yapılmış, 163 örnek ödeme emri borçlulardan U . Çelik Malzeme İmalat ve Montaj San. AŞ.' ye 83.1993 tarihinde tebliğ edilmiş, adı geçen borçlu vekili mercie verdiği 10.3.1993 tarihli itiraz dilekçesinde müvekkili şirket tarafından diğer borçlu şirkete 19.2.1993, 23.2.1993 ve 3.3.1993 keşide tarihli toplam 22.400.000.000 lira bedelli üç adet çek verildiğini, lehtar şirketin kayyim heyetinden alınan 12.2.1993 tarihli yazıda, bu çeklerin tahsil için P AŞ.'ye verildiği, adı geçen banka nezdindeki mevcutlar arasında çeklerin bulunmadığının bildirildiği, TTK.nun 711/3. maddesi uyarınca muhatap bankaya Ödemeden men talimatı verilmesinin istenilmesi üzerine, müvekkili şirketin, lehtarı mağdur etmemek amacı ile Ankara 1. Sulh Hukuk Mahkemesi'nden 19.2.1993 tarih ve 1993/73-77 sayılı tevdi yeri kararı alıp, çek bedellerini, tevdi yeri tayin edilen İmpexbank Ankara Şubesi' ne yatırdığını, alacaklının çek bedellerini tevdi yerinden almak yerine, kötüniyetle haklarında icra takibine geçtiğini ileri sürmüştür. Alacaklı banka çeklerin yetkili hamli olduğundan bahisle tevdi yeri kararının kaldırılmasını istemiş, mahkemece 2.3.1993 tarih ve 1993/73 sayılı kararla tevdi yeri kararı kaldırılmıştır.
Takip konusu çeklerin lehtarı Ç... Çelik Endüstrisi AŞ. kayyım heyetince keşideci şirkete gönderilen 12.2.1993 tarihli yazıda; tahsil için P.. AŞ.' ye verilen üç adet çekin bankanın mevcutları arasında bulunmadığı bildirildiği belirtilerek, muhatap bankaya ödemeden men talimatı verilmesi istenilmiştir. Keşideci şirket vekili Ankara 1. Sulh Hukuk Mahkemesi'ne başvurmuş, lehtar şirketin kayyım heyetinin yazısından sözederek, müvekkili şirketin yasal vecibelerini yerine getirmek istediğinden, çek bedellerinin ödenmesi için tevdi yeri tayinini istemiş, mahkemece çek bedellerinin Ç... Çelik Endüstrisi AŞ. adına açılacak hesaba yatırılmasına karar verilmiş ve karar uyarınca çek bedelleri tevdi edilmiştir.
Keşideci şirket, kayyım heyetinin yazısı ve alacaklı bankanın çeklerin akıbeti hakkında bilgi vermeyen tutumu ile alacaklının şahsı hakkında da tereddüde düşmüş ve Borçlar Kanununun 95. maddesi uyarınca borucunu tevdi etmekle borcundan kurtulmuştur.
Alacaklı banka, çeklerin bankaya ibrazı ile çek bedellerinin tevdi edildiğini öğrenmiştir. Çeklerin yetkili hamili olduğunu kanıtlamak suretiyle tevdi edilen parayı alması gerekirken, icra takibine girişmesi doğru değildir.
Mercice bu yönler gözetilerek itirazın kabulü gerekirken yazılı gerekçe ile reddi isabet~izdir.
Sonuç : Borçlu vekilinin temyiz itirazının kabulü ile merci kararlarının yukarıda yazılı nedenle İİK.nun 366. ve HUMK.nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), 3.5.1994 gününde oybirliğiyle karar verildi.
