 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E: 2005/7856
K: 2006/8092
T: 06.07.2006
- KOOPERATİF AİDAT BEDELLERİNİN İADESİ
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
İçtihat Özeti: Kooperatif üyeliğinden istifa nedeniyle ödenen aidat bedellerinin iadesi istemine ilişkin davada, davacının istifa dilekçesinin tarihinden itibaren temerrüt faizine hükmedilmiş ise de; 1163 sayılı Kanunun 17/1. maddesi hükümleri gereğince davacı, dava konusu kooperatife ödediği aidatların iadesinden ibaret olan hakkını, ancak ortaklıktan ayrıldığı yılın bilançosunun genel kurulca kabulünden itibaren bir ay sonra isteme hakkına sahiptir. Mahkemece bu yön dikkate alınıp, davacının alacağının ilgili yılın bilançosunun tasdik edildiği genel kuruldan bir ay sonra muaccel olacağı gözetilerek, buna göre temerrüt tarihinin belirlenmesi gerekirdi.
(1163 s. Koop. K. m. 17)
Taraflar arasında görülen davada (Fethiye Asliye 1. Hukuk Mahkemesi)'nce verilen 04.03.2004 tarih ve 2001/685-2004/210 sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için tetkik hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı kooperatifin üyesi olduğunu, 13.02.2001 tarihli ihtarname ile kooperatif üyeliğinden ayrıldığını, üyelik döneminde kendisinin ve üyeliği devraldığı önceki üyenin ödemiş olduğu yaklaşık 2.000.000.000.- TL aidat tutarının bir ay içinde ödenmesini istediğini, ancak ödeme yapılmadığını ileri sürerek, 2.000.000.000.- TL'nin temerrüt faiziyle davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, alacağın ayrılmadan sonraki bilançodan bir ay sonra istenebileceğini ve kooperatifin varlığının tehlikeye düşeceğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, dosyadaki belgeler ve bilirkişi raporuna göre, davacının ödememiş olduğu 1.538.000.000.- TL'nin istifa tarihi olan 13.02.2001 gününden itibaren temerrüt faiziyle tahsiline karar verilmiştir.
Karan, davalı vekili temyiz etmiştir.
- Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı vekilinin aşağıdaki bent dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
- Dava, kooperatif üyeliğinden istifa nedeniyle, ödenen aidat bedellerinin iadesi istemine ilişkindir.
Mahkemece, davacının istifa dilekçesinin tarihinden itibaren temerrüt faizine hükmedilmiş ise de; 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 17/1. maddesi hükümleri gereğince, davacı, dava konusu kooperatife ödediği aidatların iadesinden ibaret olan hakkını, ancak ortaklıktan ayrıldığı yılın bilançosunun genel kurulca kabulünden itibaren bir ay sonra isteme hakkına sahiptir.
Bu durumda, somut olayda davacı 13.02.2001 tarihinde istifa etmiş olup, kooperatifçe alınmış bir erteleme kararı bulunmadığına göre, davacı bu alacağını en erken 2001 yılı bilançosunun tasdik edildiği genel kuruldan bir ay sonra isteyebilecektir. Her ne kadar davalı vekilinin temyizinde, bu yönde bir temyiz itirazı bulunmadığından, davanın erken açılması bozma nedeni sayılmamış ise de; anılan hüküm ve Dairemizin yerleşik uygulamaları gereğince, davacının alacağının 2001 yılı bilançosunun tasdik edildiği genel kuruldan bir ay sonra muaccel olacağı gözetilerek, buna göre temerrüt tarihinin belirlenmesi gerekli olup, bu hususun nazara alınmaması doğru görülmemiştir.
O halde, mahkemece, davalı kooperatifin anılan bilançonun tasdik edildiği genel kurul tarihinin araştırılması, genel kurul tutanağının getirtilmesi ve bu tarihten bir ay sonrasına göre temerrüt faizine hükmedilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamış ve bu nedenle kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulüyle, hükmün davalı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 06.07.2006 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.