İçtihat Özeti: CİF satış, TTK.nun 1139 ve devamı maddelerinde düzenlenmiş olup, bu tür satış sözleşmesinde malların nakliye aracına usulüne uygun şekilde yükletildikten ve taşıma sırasında meydana gelebilecek hasarlar için emtia alıcı adına sigorta ettirilip, ücreti ödendikten sonra aynı Kanunun 1143. maddesi uyarınca satılan mallar üzerinde artık bir menfaati bulunmayacağından, anılan malların satıcı lehine sigorta yapılması ve taşıma rizikolarından dolayı sigortacının satıcıya ödemede bulunmasının geçerli olmadığı ve bu nedenle sigortacının halefiyet hakkının doğmadığının kabulü ilke olarak doğrudur. Ancak uyuşmazlık konusu olayda dava dışı sigorta ettiren satıcı ile alıcı arasında düzenlenmiş yazılı satım sözleşmesine rastlanılmamıştır. Bu nedenle hukuki ilişkinin bütün olarak CİF satışın tüm özelliklerini içerdiğinin kabulü doğru değildir.

Mahkemece, davacının aktif dava ehliyetinin bulunduğunun kabulü ile taraf kanıtlarının değerlendirilmesi ve uyuşmazlığın CMR hükümlerine tabi olduğu dikkate alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekir.

Taraflar arasında görülen davada (İzmir Asliye 5. Ticaret Mahkemesi)nce verilen 09.09.2004 tarih ve 2002/935-2004/557 sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için tetkik hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

Davacı vekili, müvekkili nezdinde taşıma sigorta poliçesiyle sigortalı emtianın Türkiye'den İtalya'ya taşınması işinin davalı tarafından üstlenildiğini, malın alıcıya teslimi sırasında 17 adet kolinin eksik olduğunun anlaşıldığını, sigorta tazminatının ödendiğini, rücu koşullarının oluştuğunu ileri sürerek, 1.367.000.000.-TL tazminat ile survey incelemesi masrafı 505,82 Euro'nun tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili, malın ihtirazi kayıtsız olarak alıcısına teslim edildiğini, CMR 30. maddesi uyarınca hasar tespiti ve ihbarının yapılmadığını, rücu koşullarının bulunmadığını, satışın CİF satış olduğunu, meydana gelen hasardan satıcının sorumluluğunun bulunmadığını, poliçede de başkası yararına sigorta yapıldığına dair kaydın bulunmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.

Mahkemece, iddia, savunma, toplanan kanıtlar ve benimsenen bilirkişi raporuna göre, taşınan emtianın gönderici tarafından CİF satış kurallarına göre satıldığı, eksik teslim edilen emtialar nedeniyle alıcı tarafından eksik ödeme yapıldığının kanıtlanmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.

Dava, taşıma sigorta poliçesine dayalı rücuen tazminat istemine ilişkindir. Somut olayda dava dışı E...Teks. Ltd. Şti'nin Türkiye'den İtalya'ya ihraç ettiği tekstil emtiasının taşınmasının davalı tarafından gerçekleştirildiği, gönderici satıcının bu emtiaları taşıma rizikolarına karşı davacı sigorta şirketine sigorta ettirdiği, satış faturasında CİF kaydının bulunduğu, davalı tarafından malların İtalya'daki alıcısına teslim edildiği hususları uyuşmazlık konusu değildir. Taraflar arasındaki çekişme, taşınan emtianın alıcısına eksik teslim edilip edilmediği, taşıyanın sorumluluğunun bulunup bulunmadığı ve davacının bu uyuşmazlıkta aktif dava ehliyetinin olup olmadığı noktalarında toplanmaktadır.

CİF satış, TTK'nun 1139 ve devamı maddelerinde düzenlenmiş olup bu tür satış sözleşmesinde malların nakliye aracına usulüne uygun şekilde yükletildikten ve taşıma sırasında meydana gelebilecek hasarlar için emtia alıcı adına sigorta ettirilip, ücreti ödendikten sonra aynı Yasa'nın 1143. maddesi hükmü uyarınca satılan mallar üzerinde artık bir menfaati bulunmayacağından, anılan malların satıcı lehine sigorta yapılması ve taşıma rizikolarından dolayı sigortacının satıcıya ödemede bulunmasının geçerli olmadığı ve bu nedenle sigortacının halefiyet hakkının doğmadığının kabulü, ilke olarak doğrudur. Ancak, uyuşmazlık konusu olayda dava dışı sigorta ettiren satıcı ile alıcı arasında düzenlenmiş yazılı satım sözleşmesine rastlanmamıştır. Aksine, satıcının başlangıçta satım bedelini tahsil etmediği ve satış faturasının açık olarak düzenlendiği anlaşılmaktadır. Bu nedenle, hukuki ilişkinin bütün olarak CİF satışın tüm özelliklerini içerdiğinin kabulü doğru değildir. Dolayısıyla, sigorta poliçesinin satıcının menfaatine düzenlenmiş olmasında hukuki yararı mevcuttur. Kaldı ki, davacı sigortacı vekili, eksik teslim edilen mallar dolayısıyla dava dışı alıcının, selefi satıcıya eksik ödemede bulunduğunu açıklamıştır. Bu yönüyle de dava dışı sigorta ettiren satıcı ve dolayısıyla halefiyet gereği davacı ile emtia arasında menfaat ilişkisinin varlığı benimsenmelidir. O halde, davacının aktif dava ehliyetinin bulunduğunun kabulü ile taraf kanıtlarının değerlendirilmesi ve uyuşmazlığın CMR hükümlerine tabi olduğu da dikkate alınarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçeyle davanın reddi doğru görülmemiştir.

SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davacı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 20.03.2006 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972