 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E: 2003/6352
K: 2004/571
T: 22.1.2004
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
2675/m.32
Taraflar arasında görülen davada Beyoğlu Asliye 1.Ticaret Mahkemesi'nce verilen 24.04.2003 tarih ve 2002/206-2003/157 sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi duruşmalı olarak davalı vekili tarafından istenmiş olmakla, duruşma için belirlenen 20.01.2004 günde davacı avukatı T.C. ile davalı avukatı G.G. gelip, temyiz dilekçesinin de süresinde verildiği anlaşıldıktan ve duruşmada hazır bulunan taraflar avukatları dinlenildikten sonra, duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakılmıştı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi Yaşar Arslan tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
KARAR : Davacı vekili, müvekkilinin acentesi bulunduğu geminin davalıya ait iskeleye hasar verdiği gerekçesiyle alınan haksız ihtiyati tedbir kararı ile müvekkili gemisinin yüke gidememesi nedeniyle ( 33.000 ) USD kazançtan yoksun kalındığını ileri sürerek, anılan meblağın ihtiyati tedbir kararının alındığı 01.02.2000 tarihinden itibaren faiziyle ve tedbir kararının üzerine kaydırıldığı teminat mektubu için ödenen komisyon ve masraf tutarı ( 960.687.000.- ) TL.nın reeskont faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davacının aktif dava ehliyeti bulunmadığını, ihtiyati tedbir kararı nedeniyle zarar iddiasının soyut ve dayanaksız olduğunu, davanın bir yıllık zamanaşımına uğradığını savunmuştur.
Mahkemece, sunulan ve toplanan kanıtlara, ilgili ihtiyati tedbir dosyası kapsamına ve bilirkişiler kurulu raporuna dayanılarak, davacının aktif dava ehliyeti bulunduğu, acentesi bulunduğu donatanın Rusya Federasyonu uyruklu olması ve her iki ülkenin Hukuk Usulüne ilişkin Lahey Sözleşmesi tarafı olması nedeniyle karşılıklılık ilkesi uyarınca teminattan muaf olduğu, davalının ihtiyati tedbirden feragatından itibaren davanın bir yıllık zamanaşımı süresi içinde açıldığı, davalıya ait iskelede oluşan hasarda davacı donatana ait E. gemisinin kusurunun bulunmadığı ve donatanın bir başka gemisi üzerine konulan tedbirin haksız olduğu, bu tedbir nedeniyle seferden men edilen davacı gemisinin günlük ( 1800 ) USD üzerinden ( 25.200 ) USD zarara uğradığı gerekçesiyle anılan meblağın 15.02.2000 tarihinden itibaren %7,25 ve değişen oranlardaki faiziyle davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
1-Davalı vekilince cevap dilekçesinde, davacı donatanın yabancı olması nedeniyle 2675 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un 32'nci maddesi uyarınca teminat göstermesi gerektiği savunulmuştur. Mahkemece, donatan M. Shipping And Trade Company Ltd.nin Rusya Federasyonu uyruğunda bulunduğu, Hukuk Usulüne Dair Lahey Sözleşmesi'nin tarafı dağılan SSCB'nin halefi sıfatı ile Rusya Federasyonu'nun anılan yasanın 32/2'nci maddesince öngörülen karşılıklılık ilkesine göre teminattan muaf olduğu sonucuna varılarak bu savunma reddedilmiştir. Oysa, aslı ve onaylı çevirisi dosyada mevcut "M/V N." gemisi ruhsat sertifikasından bu geminin önceki donatanı Rus uyruklu firmaca davaya konu uyuşmazlığı önceleyen gelişmelerden çok önce 14.08.1997 tarihinde satıldığı yeni donatan M. Shipping And Trade Company Ltd.'in Nevis Adaları Devleti uyruğu olduğu görülmektedir. O halde davacı donatanın uyruğunda bulunduğu devletin MÖHUMK.'un 32'nci maddesi karşısındaki davanın araştırılarak yabancılık teminatı göstermekle yükümlü olup olmadığının belirlenmesi zorunlu bulunduğundan, donatanın uyruğu bulunduğu devletin saptanmasında düşülen yanılgıya dayalı olarak bu konu ile ilgili verilen kararın öncelikle bozulması gerekmiştir.
2-Bozma kapsam ve içeriğine göre davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.
SONUÇ : Yukarıda 1 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davalı yararına BOZULMASINA, diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmemesine, takdir edilen 375.000.000.-TL duruşma vekillik ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 22.01.2004 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.