 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E: 2003/1081
K: 2003/6809
T: 24.6.2003
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
1086/m. 432/4
818/m.50,51
Taraflar arasında görülen davada İstanbul Asliye 9. Ticaret Mahkemesi'nce verilen 16.09.2002 tarih ve 1995/492-2002/850 sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi duruşmalı olarak davalılar vekilleri tarafından istenmiş, temyiz dilekçesinin süresinde verildiği anlaşılmış olmakla, yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR : Davacı Hassen Cool G. vekili Ankara Asliye Ticaret Mahkemesi'nde açtığı davada, müvekkiline ait kömürün dava dışı borçlunun borcu nedeniyle haczedilip düşük bedelle satıldığını, haciz sırasında gerek müvekkilinin istihkak iddiasının, gerek borçlu firmanın ve gerekse depo işleticisi firmanın kömürlerin müvekkiline ait olduğu beyanlarının dikkate alınmadığını kömürlerin bankalar nezaretinde satılıp bedelinin USD olarak bloke hesapta tutulması taleplerinin de kabul görmediği gibi haczin teminat mektubu üzerine kaydırılmasının da olumlu karşılanmadığını, istihkak davalarının devam ettiği sırada kömürlerin T.... A.Ş.nin talebi üzerine 6.000.000.000 TL. bedelle satıldığını, davalılar aleyhine açılan istihkak davalarının kabul edilerek kesinleştiğini, davalıların haksız haczi nedeniyle müvekkilinin büyük zarara uğradığını, kömürün haciz tarihindeki fiyatının 1.000 USD/ton olduğunu ve 3.717.000 USD tuttuğunu, oysa 8.12.1993 tahsil tarihinde 6.000.000.000 lira tahsil edilebildiğini, bu tarih itibarıyla bakiye zararlarının 3.301.750 USD olduğunu, ayrıca depolama ücreti olarak 347.595 USD, sıcaklık ölçümü için 2400 USD ödendiğini ileri sürerek, 3.662.973 USD maddi zarar ile 5.000.000.000 TL. manevi tazminatın 4.4.1991 tarihinden itibaren döviz ve yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsilini istemiştir. Ankara Asliye 5. Ticaret Mahkemesi'nce davalı İş Bankası A.Ş. dışındaki davalılar açısından yetki itirazı kabul edilerek dosya tefrik edilmiş ve karar Yargıtay denetiminden geçmek suretiyle onanarak kesinleşmiştir.
Birleşen davada İ.... Bankası A.Ş. vekili, asıl davanın kısmen kabul edilerek kesinleştiğini ve müvekkilinin davacı Hansen Cool. G.ne 6.000.000.000 TL. satış bedeli, 24.11.1998 tarihinde 3.624.269 USD karşılığı TL. ve 24.11.1998 tarihinde 922.764. USD karşılığı TL. ve manevi tazminat içinde mahkeme masrafları dahil 30.501.844.000 TL. ödendiğini, bu ödemeler dışında dava ve icra takibi için 8.655.814.335 TL. masraf yapıldığını, dava tarihi itibariyle 4.727.139 USD ve 51.656.519.644 TL. faizli bakiyeye ulaşıldığını, haksız haciz sonucunda BK.nun 50. maddesi gereğince oluşan zarardan müteselsil sorumlu olan bankanın tazminat bedelini ödemiş olmakla kendisine düşen pay dışındaki kısım için davalılara rücu hakkı bulunduğunu ileri sürerek 4.727.939 USD ve 51.656.519.644 TL.nın davalılardan tahsilini istemiştir.
Davalılar vekilleri, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, Ankara Asliye 5. Ticaret Mahkemesi'nin 1993/1073 sayılı tefrik edilmiş asıl dava dosyası bekletici sorun yapılmış ve anılan davada davacı Hansen Cool G.'nin davalı İş Bankası hakkındaki bir takım taleplerinin kabul edilip Yargıtay denetiminden geçmek suretiyle kesinleştiği, kesinleşen bu ilam gereğince İ.... Bankası A.Ş.nin 3.496.692.20 USD.nin dava tarihinden itibaren %3,5, 50.000.000 TL. manevi tazminatın ise 4.4.1991 tarihinden itibaren reeskont oranı üzerinden faizine mahkum edildiği, İ.... Bankası A.Ş.nin Hansen Cool G.'ne ilam gereğince ödeme yaptığı, somut olayda davalı bankaların ve İ.... Bankası A.Ş.nin haksız haciz eylemlerinin zararın kaynağını oluşturduğu, garameten pay almamış olmanın veya haricen satılmasını istemenin zararın doğmuş olmasında sorumluluk açısından sonuca etkili olmadığı, her bir davalının kömürler üzerinde haciz koydurmuş olmaları nedeniyle tüm zararlardan eşit olarak sorumlu bulundukları ve BK.nun 51. maddesine göre İ.... Bankası A.Ş.nin ödediği miktardan kendi payına düşen kısım dışındaki miktar için davalıları rücu hakkı bulunduğu, davalılar arasında BK.nun 50. maddesinde öngörülen tam teselsül halinin oluştuğu gerekçesiyle icra müdürü bilirkişi raporuna itibar edilerek, asıl dava işlemden kaldırıldığından açılmamış sayılmasına, birleşen davada
28.024.272.666 TL. alacak ve 1.758.326.651 TL. asıl alacağa 15.4.1999 dava tarihinden itibaren değişen oranlarda reeskont faizi ile, 3.292.113 USD alacak ile 2.310.737 USD asıl alacağa 15.4.1999 dava tarihinden itibaren T.C.M.B.nin 1 yıllık USD'ne uyguladığı döviz faizi ile birlikte, 838.981 USD alacağın ve 836.521 USD asıl alacağa 13.4.1999 dava tarihinden itibaren T.C.M.B.nın USD'ne uyguladığı döviz faizi ile birlikte davalılardan müştereken müteselsilen tahsiline karar verilmiştir.
Kararı, davalılar vekilleri temyiz etmiştir.
1-Mahkemece, verilen karar davalı Y.... A.Ş. adına Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu vekilince temyiz edilmiş ise de, anılan davalı vekiline karar 20.10.2002 tarihinde tebliğ edilmiş olmasına rağmen yasal temyiz süresi dolduktan sonra 11.11.2002 tarihinde temyiz isteminde bulunulduğundan HUMK.nun 432/4. maddesi gereğince bu davalı vekilinin temyiz isteminin reddi gerekmiştir.
2-Diğer davalılar vekillerinin temyiz itirazlarına gelince, dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre,diğer davalılar vekillerinin satışın düşük bedelle yapılması sonucu oluşan zarar dışında kalan zarar kalemlerine yönelik temyiz itirazları yerinde görülmediğinden reddi gerekmiştir.
3-Ancak, davacı İ.... Bankası A.Ş.nın rücu davasına dayanak olan Ankara Asliye 5. Ticaret Mahkemesi'nin kesinleşmesinden önce verilen karara yönelik Dairemizin bozma ilamında da işaret edildiği gibi satış bedelinin düşük olması nedeniyle oluşan zararlardan, satış isteyen davalı bankalar sorumludur. O halde mahkemece, bu husus gözetilerek hacze konu kömürün satışını isteyen davalıların belirlenip, oluşan zarardan sadece bunların sorumlu tutulmaları gerekir iken zarar ile doğrudan nedensellik bağı bulunmayan haciz işlemini yaptıran tüm davalıların sorumluluğuna karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
4- Bozma neden ve şekline göre davalılar vekillerinin diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ : Yukarıda 1 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı Y....bank ( TMSF ) A.Ş. vekilinin temyiz isteminin reddine, 2 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalılar vekillerinin satış bedeli ile oluşan zarar kalemi dışındaki diğer zararlara yönelik karara karşı temyiz itirazlarının reddine, 3 nolu bentte açıklanan nedenlerle kararın davalılar yararına BOZULMASINA, 4 nolu bentte açıklanan nedenlerle diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, 275.000.000.-TL duruşma vekillik ücretinin Avukatlık Ücret Tarifesi'nin 21 nci maddesi gereğince KDV'si ile birlikte davacılardan T. İ.... Bankası'ndan alınarak davalılar Y.... Kredi Bankası, T....bank A.Ş., M.... Bankası A.Ş., TSMF, G.... Bankası A.Ş., A.... Türk, B....bank A.Ş., A.... Ombro Bank verilmesine ve 275.000.000.-TL duruşma vekillik ücretinin Avukatlık Ücret Tarifesi'nin 21 nci maddesi gereğince KDV'si ile birlikte Yaşarbank'tan alınarak T.İş Bankası'na verilmesine, davalı TMSF harçtan muaf olduğundan harç alınmasına mahal olmadığına, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz eden diğer davalılara iadesine, 24.06.2003 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.