 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E: 2002/5434
K: 2002/5832
T: 6.6.2002
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
· ULUSLARARASI KARAYOLU TAŞIMACILIĞI
· İLK VE ALT TAŞIYICILARIN SORUMLULUĞU
ÖZET: Taşıma, müteselsil karayolu taşıyıcıları tarafından yapıldığı takdirde, her biri tüm taşımanın yapılmasından sorumludur. Ara taşıyıcıların da taşımanın bir bölümünde, alt taşıyıcı kullanmaları durumunda, bu alt taşıyıcıların seçiminde, basiretli bir tacir gibi davran mahiri zorunludur. Aksi halde, alt taşıyıcıların kusurları ile doğan zarardan, diğer üst taşıyıcılar da müteselsilen sorumludur.
[Eşyaların Karayolundan Uluslararası Nakliyatı için Mukavele Sözleşmesi (CMR) m. 34]
Taraflar arasında görülen davada (İstanbul Asliye 6. Ticaret Mahkemesi)nce verilen 25.6.1998 tarih ve 1997/406 - 1998/1205 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi duruşmalı olarak davacı vekili tarafından istenmiş olmakla, dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkilince üretilip Almanya'ya ihraç edilen konfeksiyon emtiası ürünlerinin taşıma işinin davalılarca gerçekleştirildiğini, ancak, emtianın vesaik mukabili satış esaslarına uyulmadan alıcısına teslim edildiğini ve davacının satım bedelini tahsil edemediğini, davalıların müvekkili zararını ödemediği gibi, girişilen icra takibine de haksız olarak itiraz ettiklerini ileri sürerek icra takibine itirazın iptaline, %40 inkar tazminatına hükmedilmesin! talep ve dava etmiştir.
Davalı E... Nakliyat A.Ş. vekili, müvekkilinin taşıdığı yükü asıl taşıyıcının acentasına teslim ettiğini, sorumluluğu bulunmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Diğer davalı da, kusurun alt taşıyıcılarda olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir
Mahkemece, toplanan delillere benimsenen bilirkişi raporuna nazaran, vesaik mukabili satış esaslarına uyulmadan yükün alıcısına teslim edilmesi nedeniyle doğan zarardan ilk taşıyıcı olan M... Ltd. Şti.nin sorumlu olduğu, diğer davalının sorumlu bulunmadığı gerekçesi ile davanın M... Ltd. Şti. yönünden kabulüne, diğer davalı yönünden reddine karar verilmiştir.
Karar, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, yükün Almanya'daki alıcısına taşıma sözleşmesindeki şartlara uygun teslim edilmediği iddiası ile ilk ve ara taşıyıcıya karşı yöneltilmiş tazminat istemine ilişkindir. Davalı M... Uluslararası Taş. Ltd. Şti.nin ilk, diğer davalı E... Uluslararası Nak. A.Ş.nin ise ara taşıyıcı olduğu ihtilafsız olup, her ne kadar, mahkemece, ara taşıyıcı olan E... Uluslararası Nak. A.Ş.nin yükü filen Türkiye'den Almanya'ya taşıyan olduğu, ancak, bu davalının yükü Almanya'daki temsilcisine teslim ettiği, O'nun da diğer alt taşıyıcılar vasıtasıyla gönderilene teslim ettiği, bu durumda, ara taşıyıcının sorumlu olmadığı kanaatini bildirir bilirkişi raporu hükme dayanak yapılmış ise de, taraflar arasındaki uyuşmazlıkta uygulanması gereken CMR.nin 34. maddesi hükmüne göre, taşıma müteselsil karayolu taşıyıcıları tarafından yapıldığı takdirde, her biri tüm taşımanın yapılmasından sorumludur. Ara taşıyıcıların da taşımanın bir bölümünde alt taşıyıcı kullanmaları durumunda, bu alt taşıyıcıların seçiminde basiretli bir tacir gibi davranmaları zorunludur. Aksi halde, alt taşıyıcıların kusurları ile doğan zarardan diğer üst taşıyıcılar müteselsilen sorumludur. Bu durumda mahkemece ara taşıyıcı olan E... Uluslararası Nak. ve Tic. A.Ş.nin de sorumlu olduğunun kabulü ile, bu ilkeler çerçevesinde bir karar vermek gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamıştır.
Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davacı yararına (BOZULMASINA), 250.000.000.-TL. duruşma vekillik ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 6.6.2002 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.