 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E: 2001/8059
K: 2002/338
T: 21.1.2002
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- FAYDALI MODEL BELGESİ SAHİBİNİN KORUNMASI
- YOKSUN KALINAN KAR VE MANEVİ
- TAZMİNAT
Karar özeti: Patent sahibine tanınan koruma, faydalı model belgesi sahibine de aynen tanınmış bulunmakta olup, faydalı model belgelerine ilişkin açık bir hüküm bulunmadığı ve faydalı model belgelerinin özelliği ile çelişmediği takdirde, patentler için öngörülen koruma hükümleri, faydalı model belgeleri için de aynen uygulanır. Faydalı model sahibinin (patent sahibine özdeş bir korumadan yararlandığı için) manevi hakları da vardır.
[KHK. -551 s. (24.6.1995 Ta.) m. 82, 136, 137, 140, 164, 166]
Taraflar arasında görülen davada (Ardeşen Asliye Hukuk Mahkemesi)nce verilen 29.5.2001 tarih ve 1998/43 - 2001/75 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkilinin kendi buluşu olan "Portatif Kereste Biçme Makinesi" için faydalı model belgesi aldığını, davalının işyerinde yapılan tesbit ile müvekkilinin tescilini yaptırdığı ürünün aynısını ürettiğinin belirlendiğini ileri sürerek müvekkilinin uğradığı yoksun kalınan kar karşılığı 1.800.000.000TL. maddi ve 200.000.000 TL. manevi tazminatın en yüksek mevduat faizi ile davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı, dava konusu makinenin Ardeşen ve Çayeli ilçelerinde yıllardır üretildiğini, 1997 yılı 10. ayından sonra üretim yapmadığını savunarak, davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece, iddia savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamından, davacıya faydalı model belgesinin 24.9.1997 tarihinden geçerli olmak üzere verildiği, davalının bu tarihten sonra üretim yapıp sattığının ve daha önceki üretime müştekinin şikayet hakkını kullandıktan sonra devam ettiğinin ispatlanamadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Davacı, iş bu davası ile yukarıda da değinildiği üzere, "Portatif kereste biçme makinesi" için faydalı model belgesi aldığını, bu belge kapsamındaki makineyi, davalının işyerinde üretip sattığının tesbit edildiğini ileri sürerek yoksun kalınan kar ve manevi tazminat talep etmiştir.
551 sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin 164. madde hükmü uyarınca, patent sahibine tanınan koruma, faydalı model belgesi sahibine de aynen tanınmış bulunmaktadır.
Yine, aynı KHK. nin 166. maddesi hükmü uyarınca da, faydalı model belgelerine ilişkin açık bir hüküm bulunmadığı ve faydalı model belgelerinin özelliği ile çelişmediği takdirde, patentler için öngörülen, koruma hükümleri faydalı model belgeleri için de aynen uygulanır. Faydalı model sahibinin - patent sahibine özdeş bir korumadan yararlandığı için - manevi hakları da vardır.
Bu itibarla, 551 sayılı KHK.nin 136. maddesinde sayılan tecavüz hallerinin birinin varlığı halinde, KHK.nin 137. ve 140. maddeler de sayılan hakların dava yoluyla talep edilebilmesi mümkündür. Somut olayda, davaca 24.9.1997 tarihinden geçerli olmak üzere faydalı model belgesini almıştır. Başvuru, 21.12.1997 tarihli Patent Bülteni'nde yayınlanmış ve KHK.nin 82. madde hükmü uyarınca da koruma başlamıştır.
Ardeşen Asliye Hukuk Mahkemesinin, 1998/3 sayılı D.iş dosyasına göre, 11.3.1998 tarihinde davalının da hazır bulunduğu tesbitte davacıya ait faydalı model belgesi konusu ürünün aynısının davalı tarafından üretildiği ve piyasaya sunulduğu bizzat davalının beyanından anlaşılmaktadır.
Bu nedenle, mahkemece, Patent Bülteni'nde ilandan sonra davalının işyerinde davalı tarafından da kabul edilen 2 adet monte edilmiş, 2 adet de-monte vaziyette makine elde edildiği ve satışa sunulduğuna göre, mahkemece işin esasına girilerek, davacının talepleri hakkında gerektiğinde uzman bilirkişiden rapor alınarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiştir.
Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davacı yararına (BOZULMASINA), ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 21.1.2002 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.