 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E: 2001/5035
K: 2001/7952
T: 15.10.2001
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- İHTİYARİ MALİ SORUMLULUK SİGORTASI
- TAZMİNAT
- TEMERRÜT FAİZİ
Karar özeti: 1 - Hasar meydana getiren aracı, ihtiyari mali mesuliyet sigortası ile teminat altına alan davalı sigortacı, bu poliçenin tazmininden sonra, limitlerin artırılması sebebiyle poliçedeki limitler üzerinde kalan zarardan sorumlu olmadığını savunduğuna göre, bu husus araştırılmalı, limit artınını söz konusu ise, bu kısım için düzenlenmiş zorunlu trafik sigortası bulunmadığından, Garanti Fonu'nün sorumlu olduğu miktar üzerinde kalan zarar var ise, davalı sigorta şirketi, poliçesinde yazılı teminat miktarı ile sınırlı olmak üzere, bu miktardan sorumlu tutulmalıdır.
2~ Sigortacının, sigorta bedelini ödeme borcu, rizikonun gerçekleştiğini sigortacıya ihbar borcunun doğduğu tarihte muaccel olur,
(2918 s. Trafik K. m. 98, 99,100,108)
(Karayolları Trafik Garanti Fonu Yönetmeliği m. 8/c)
(6762 s. TTK. m. 1292, 1299)
Taraflar arasında görülen davada (Ankara Asliye Yirmisekizinci Hukuk Mahkemesince verilen 19.9.2000 tarih ve 1999/189 - 2000/494 sayılı Kararın Yargıtayca incelenmesi davalılardan H... A.Ş., Selim, A... Anonim Türk Sigorta Şti. vekilleri tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için tetkik hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar,
duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, asıl ve birleşen davalarda, müvekkillerinin malik ve sürücüsü olduğu araca davalıların malik, sürücü ve sigortacısı oldukları aracın çarpması neticesinde araçta hasar meydana geldiğini, müvekkili A. Rıza'nın vekili olan M. Kemal'in kazada ayağının kırıldığını, 63 gün çalışamadığını, A. Kemal kazanç kaybının bulunduğunu ileri sürerek, araçtaki hasar bedeli 2.552.000.000.-TL ile A. Rıza için 1.575.000.000.-TL kazanç kaybı, M. Kemal
için 600.000.000,-TL manevi tazminatın davalılardan tahsilini talep etmiştir.
Davalı H... vekili, ikametgahlarının İstanbul olup, mahkemenin yetkili olmadığını, kazada davacıların kusurları bulunduğunu, tazminatın fahiş olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı sigorta şirketi vekili, ihtiyari mali mesuliyet sigorta poliçesini yapmış olduklarını, olay tarihinde zorunlu trafik sigortası limitinin 500.000,000.-TL olduğunu, bu miktarın üzerinde kalan zarardan sorumlu olduklarını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia savunma ve dosyadaki belgelere göre, benimsenen bilirkişi raporu doğrultusunda, kazanın oluşumunda davalı araç sürücüsünün % 62,5 kusurlu olduğu, trafik sigortasından alınan 250.0000.000.-TLnın tenzili ve yaralanan davacıya manevi tazminat verilmesi gerektiği, kazanç kaybının kanıtlanamadığı gerekçesiyle, davanın kısmen kabulüne 950.000.000.-TL maddi tazminat ve 250.00.000.-TL manevi tazminatın davalılar H... ve Selim'den reeskont faizi ile tahsiline, davalı sigorta şirketinin maddi tazminattan 622.579.062.-TL ile sorumlu tutulmasına karar verilmiştir.
Kararı, davalı H... A.Ş vekili, davalı Selim vekili ve davalı A... Anonim Türk Sigorta Şti. vekili temyiz etmiştir.
1- Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı H... A.Ş. vekili ile davalı Selim vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2- Davalı sigorta şirketi vekilinin temyizine gelince; dava, trafik kazası nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Motorlu Kara Taşıt Araçları ihtiyari Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları'nın 1. maddesine göre, bu tür sorumluluk sigortasını yapan sigortacı zorunlu mali sorumluluk sigortası hadlerinin üzerinde kalan kısmını, poliçede yazılı hadlere kadar temin etmekle yükümlüdür.
Davalı sigorta şirketi, hasarı meydana getiren aracı ihtiyari mali mesuliyet sigortası ile teminat altına almış olup, hasarı veren aracın zorunlu trafik sigorta poliçesinin tanziminden sonra trafik sigortası limitlerinin artırılmış olduğunu, dolayısıyla artırılan zorunlu trafik sigortası limitleri üzerinde kalan zarardan sorumlu olduğunu savunmuştur,
O halde, mahkemece olay tarihindeki zorunlu mali sorumluluk sigortası teminat hadleri araştırılarak limit artırımı söz konusu olduğu taktirde artan bu kısım için düzenlenmiş zorunlu trafik sigortası bulunmaması nedeniyle 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 108. ve Karayolları Trafik Garanti Fonu Yönetmeliği'nin 8/c maddelerine göre Garanti Fonunun sorumlu olduğu ve bunun üzerinde kalan zarar var ise, davalı sigorta şirketini poliçesinde yazılı teminat miktarı ile sınırlı olmak üzere bu miktardan sorumlu tutmak gerekirken, yazılı olduğu şekilde eksik incelemeye dayalı olarak karar verilmesi doğru görülmemiştir.
3- Mahkemece, davalı sigorta şirketi haksız fiil tarihinden temerrüt faizi ile sorumlu tutulmuştur, ihtiyari mali sorumluluk sigortasına uygulanacak hükümleri düzenleyen 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun 100. maddesinde aynı Kanunun 98 ve 99. maddelerine atıf yapılmamış olması ve genel şartlarda da bu hükümlere paralel bir düzenleme bulunmaması nedeniyle bu tür sigortada tazminat alacağının muaceeliyeti genel hükümlere göre saptanmalıdır.
Sigortacının sigorta bedelini ödeme borcu, TTK.nun 1299. maddesi hükmü uyarınca, rizikonun gerçekleştiğini sigortacıya ihbar borcunun aynı Yasanın 1292. maddesi hükmünce doğduğu tarihte muaccel olur. O halde, davalı A... Sigorta A.Ş.ne davacı tarafından dava tarihinden önce yapılmış bir ihbar bulunup bulunmadığının tespiti ile yukarıda açıklanan ilkeler doğrultusunda temerrüt tarihinin belirlenmesi, ihbar bulunmadığı taktirde dava tarihinde temerrüde düşürülmüş olduğunun kabulü gerekirken, yazılı olduğu şekilde davalı sigorta şirketinin haksız fiil tarihinden itibaren temerrüt faizinden sorumlu tutulması da doğru görülmemiştir.
Sonuç : Yukarıda 1 numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalılar H... A.Ş ve Selim vekillerinin temyiz itirazlarının reddine, 2 ve 3 numaralı bentlerde açıklanan nedenlerle davalı A... Anonim Türk Sigorta Şti. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ite hükmün (BOZULMASINA), fazla alınan 24.152.000.-TL lira harcın isteği halinde temyiz eden H... A.Ş. ve davalı Selim'e iadesine, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz eden davalı A... Anonim Türk Sigorta Şti.ne iadesine, 15.10.2001 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.