 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E: 2000/9468
K: 2001/373
T: 22.1.2001
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME (İbraz Süresi Kaçırılan Çek Nedeniyle)
- İSPAT YÜKÜ
Karar Özeti: TTK. nun 644. maddesine göre açılan davalarda ispat yükü, sebepsiz olarak zenginleşmediğini veya çek bedelini cirantalardan birine veya hamile ödediğini savunan keşideci davalıya aittir.
(6762 s. TTK. m. 644, 730/14)
Taraflar arasında görülen davada (Adana Asliye Ticaret Mahkemesi)nce verilen 28.6.2000 tarih ve 1999/1071 - 2000/458 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için tetkik hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, davalı Kurt Mehmet tarafından keşide edilen çekin haricen ödeneceği vaad edilerek bankaya ibrazının engellendiğini, ciro yolu ile hamil olan müvekkilinin alacağının ödenmediğini beyanla çek bedeli. 300.000.000.-liranın davalılardan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalılar, davaya karşı beyanda bulunmamışlardır.
Mahkemece, iddia ve dosyadaki belgelere göre, davanın sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak davası olduğu, davaya konu çekin hamilinin davacı olduğu, çekten başka delili bulunmadığı, teklif edilen yeminin davalı tarafından eda edildiği, davacının davasını ispat edemediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava, ibraz süresi kaçırılan çek nedeniyle keşideciye karşı açılmış bulunan çek bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
Davacı, keşidecisi davalı Mehmet olan 30. 05. 1999 tarihli çekin yetkili hamili olup, ibraz süresinin kaçırılmış olduğunu beyanla çek bedelini talep etmektedir. Çeke dayalı müracaat hakkı düşmüş olan hamilin alacağına dava yolu ile kavuşabilmesi için ya doğrudan temel ilişkiye dayanarak bir tahsil davası, ya da TTK. nun 730/14 bendi yollamasıyla çeklerde de uygulanması gereken ve aynı Yasanın 644. maddesinde düzenlenmiş bulunan sebepsiz iktisap davası yoluna başvurması gerekir. Somut olayda davacı ciro yolu ile hamil olup, keşideci ile aralarında temel ilişki bulunmaması nedeniyle TTK. nun 644. maddesine göre talepte bulunmaktadır. Bu maddeye göre açılan davalarda ispat yükü sebepsiz olarak zenginleşmediğini veya çek bedelini cirantalarda birine veya hamile ödediğini savunan keşideci davalıya aittir. O halde mahkemece davalıya bu konuda ispat imkanı vermek gerekirken yazılı olduğu şekilde davacıya ispat külfeti yüklenmek ve icapsız olarak yemin delilinin hatırlatılması ve yeminin eda edildiğinden bahisle davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün (BOZULMASINA), ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 22.1.2001 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.