 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E: 2000/7567
K: 2000/9051
T: 20.11.2000
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- KİRALAYANIN İŞLETEN SIFATIYLA SORUMLULUĞU
- KİRALANANIN SATILMASI
Karar Özeti: Davalı finansal kiralama şirketi,kazaya kansan aracı, kazadan önce, finansal kiralama sözleşmesi gereğince, dört yıl süre ile dava dışı bir şirkete kiralayıp akabinde de aynı şirkete sattığını belirtmiştir. Bu durumda finansal kira sözleşmesinin geçerli olup olmadığı, sözleşmenin imzalanmasının ardından aracın tesliminin gerçekleşip gerçekleşmediği araştırılmalı, hasıl olacak sonuca göre, finansal kiralama şirketinin bu davada pasif husumet ehliyeti bulunup bulunmadığı belirlenmelidir.
(3226 s. FKK. m. 9,13, 17)
(2918 s. Trafik K. m. 3, 85)
Taraflar arasındaki davanın (İstanbul 6. Hukuk Mahkemesi)nce görülerek verilen 22.3.2000 tarih ve 1999/842 - 2000/288 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davalılardan V.... Finansal Kiralama A.Ş. vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dava dosyası için tetkik hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü: Davacı vekili, müvekkili şirket tarafından kasko sigorta poliçesi yapılan araca davalıların maliki ve sigortacısı olduğu aracın %100 kusurlu olarak çarpması ile meydana gelen 141.660.000.-lira hasarın 15.10.1997 tarihinde sigortalıya ödendiğini beyanla bu miktarın ödeme tarihinden itibaren faizi ile davalılardan rücuen tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı V.... Finansal Kiralama A.Ş. vekili, kazaya karışan aracı 19.10.1993 tarihli finansal kiralama sözleşmesi ile dava dışı Z.... Turizm A.Ş.ne kiralamış olduklarını, akabinde aracın 23.12.1997 tarihinde aynı şirkete satıldığını, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 3. maddesine göre işleten sıfatlarının bulunmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir. Mahkemece, iddia, savunma ve dosyadaki belgelere göre, benimsenen bilirkişi raporu doğrultusunda, kazanın oluşumunda davalı araç sürücüsünün %100 kusurlu olduğu gerekçesiyle davanın kabulü ile 141.660.000.- liranın ödeme tarihinden itibaren yasal faizi ile davalılardan tahsiline karar verilmiştir.
Kararı, davalı V.... Finansal Kiralama A.Ş. vekili temyiz etmiştir.
Dava, kasko sigorta poliçesinden kaynaklanan rücu davasıdır.
Davalı V.... Finansal Kiralama A.Ş. vekili, cevap dilekçesi ile kazaya karışan aracın finansal kiralama sözleşmesi gereğince dört yıl süreli olarak kazadan önce 19.10.1993 tarihli sözleşme ile dava dışı bir şirkete kiralandığını ve akabinde 23.12.1997 tarihinde aynı şirkete satıldığını savunmuştur.
3226 sayılı Finansal Kiralama Kanunu'nun 9 ve 17. maddelerine göre, kiralanan aracın mülkiyeti finansal kiralama şirketine ait ise de, anılan kanunun 13. maddesine göre, kiracı sözleşme süresince finansal kiralama konusu malın zilyedi olup, sözleşmenin amacına uygun olarak her türlü faydayı elde etmek hakkına sahiptir.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun 3. maddesine göre "...aracın uzun süreli kiralama, ariyet ve rehin gibi hallerde kiracı... işleten sayılır." hükmü ve aynı Kanunun 85. maddesi uyarınca işletenin ağırlaştırılmış sorumluluk kurallarına göre zarardan sorumlu olacağı kabul edilmiş bulunmasına nazaran, davalı şirketin bu davada davalı sıfatının bulunup bulunmadığının tespiti amacıyla finansal kiralama sözleşmesinin geçerli olup olmadığı, sözleşmenin imzalanmasının ardından aracın tesliminin gerçekleşip gerçekleşmediğinin araştırılarak, hasıl olacak sonuca göre yukarıdaki ilkelerde gözönüne alınmak suretiyle davalı finansal kiralama şirketinin bu davadaki pasif dava ehliyetinin belirlenmesi gerekirken, yazılı olduğu şekilde eksik incelemeye dayalı olarak karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı V.... Finansal Kiralama A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün (BOZULMASINA), ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 20.11.2000 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.