 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E: 2000/4613
K: 2000/5365
T: 12.06.2000
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
Taraflar arasındaki davanın Beyoğlu 1. Asliye Ticaret Mahkemesince görülerek verilen 28.03.2000 tarih ve 2000/11 - 2000/120 sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili
tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dava dosyası için Tetkik Hakimi Ayşe Altun tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkilinin müflis M. Bankası Kadıköy Şubesi'nde 03.03.1994 - 21.06.1994 tarihleri arasında vadeli mevduat hesabı açtırdığını, müvekkiline 22.06.1994 tarihi itibariyle 150.000.000. - lira ödendiğini, 23.06.1999 tarihi itibariyle davacı alacağının 5.691.178.968.- lira olduğunu, davalı Genel Müdürlüğün 06. 07.1999 günlü gazete ilanı gereği 12.07.1999 günü davacıya yapılması gereken Ödemenin "ödeme listesinde davacı adı olmadığı" gerekçesiyle yapılmadığını ileri sürerek 5.691.178,968.- lira'nın 12.07.1999 tarihinden itibaren reeskont faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, fon aleyhine ikame edilecek davanın 2576 sayılı Kanun 'un 5.maddesi uyarınca İdare Mahkemesinde açılması gerektiğini ileri sürerek, davanın görev ve esastan reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve dosya kapsamına göre, 4389 sayılı Bankalar Kanunu 'nun 4491 sayılı Kanun 'la değişik 15-1, maddesine göre bankalardaki tasarruf mevduatı kamu tüzel kişiliğini haiz Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu tarafından sigorta edildiği, Fon 'un bir kamu tüzel kişi olup, 4389 sayılı Bankalar Kanunu'nün geçici 2-a maddesi uyarınca, halen yürürlükte bulunan Tasarruf Mevduatı Sigorta Fon'u Yönetmeliği'nin 5.maddesi gereğince TC. Merkez Bankası tarafından yönetilen bir kuruluş olduğu, bu niteliği itibariyle de kendisine kanunla verilen görevleri tek taraflı kamu gücünü kullanarak yaptığından yaptığı tasarrufların idari eylem ve işlem niteliğinde olduğu, davacının 4389 sayılı Bankalar Kanunu'nün geçici 3. maddesi gereğince ödeme yapılması hususunda Fon'dan talepte bulunduğu ve bu talebin 03.12.1999 tarihli yazı ile reddetmek suretiyle Fon'un idari işlem tesis ettiği idari eylem ve işlemlerden dolayı açılacak tam yargı davalarının idari yargıda görülmesi gerektiği sonucuna varılarak, yargı yeri itibariyle dava dilekçesinin reddine karar verilmiştir. Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Davacı, müflis M. Bankasının Kadıköy şubesinde vadeli mevduat hesabı bulunduğunu, hesaptaki paranın Tasarruf Mevduatı Sigorta kapsamında kaldığını, ancak bunun davalı tarafından ödenmediğini ileri sürerek, sigorta kapsamında olan paranın tahsiline karar verilmesini istemiştir.
4389 sayılı Bankalar Kanunu 'nün geçici 2-a maddesi uyarınca halen yürürlükte bulunan ve 06,08,1997 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Yönetmeliği'nin 1.maddesine göre Fonun amacı, bankacılıktaki güven ve istikrarı korumak, bankaların mali bünyelerini güçlendirmek, bankaları gerektiğinde yeniden yapılandırmak ve bankalardaki tasarruf mevduatını sigorta etmektir. Bu yasal düzenlemeler, bankalardaki mevduat sahiplerinin hak ve alacaklarının korunması amacına yöneliktir. Bankacılık işlemleri yapma ve mevduat kabul etme izni kaldırılan bankaların yönetim ve denetimi, mülga 3182 sayılı Kanun 'un 68. maddesine benzer düzenleme taşıyan 4389 sayılı Bankalar Kanunu 'nün 16-1 maddesi uyarınca Fon 'a devredilir. Mevduat sahipleri ile Fon arasındaki ilişki, tamamen Bankalar Kanunu ve buna bağlı olarak da bankacılık işlemlerinden kaynaklanmaktadır.
Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu'nün kuruluş amacına dair bu açıklamalardan sonra, Fon işlemlerinin tabi olduğu hukuk kuralları ve Fon işlemlerine karşı açılacak davalardaki yargılama usulünün incelenmesine gelindiğinde; Yönetmeliğin 18. maddesinde
Fon 'un, işlemlerini kanunda açıklık bulunmayan hallerde genel hukuk kuralları çerçevesinde yürüteceği hükmü yer almaktadır. Ödemeleri yapacak olan Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu olmakla birlikte, ödemeler, Bankalar Kanunu ve bankacılık işleminden kaynaklanmaktadır. Müflis Marmara Bankası mudisi olan davacı, 4389 sayılı Bankalar Kanunu'nün geçici 3. maddesine dayanarak talepte bulunmaktadır. Dairemizin 0l.06.1995 tarih ve 1995/3476,4496 sayılı kararında ve Danıştay 10. Daire 'nin 25.06.1996 gün ve 27/3952 sayılı kararında da belirtildiği üzere, davacı talebi bankacılık işlemlerine ilişkin olduğundan uyuşmazlığın adli yargı yerinde görülmesi gerekmektedir. Açıklanan nedenlerle mahkemece işin esasına girilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile görevsizlik kararı verilmesi doğru görülmemiş, hükmün davacı yararına bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davacı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 12.06.2000 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.