Taraflar arasındaki davanın Ankara Asliye 6.Ticaret Mahkemesince görülerek verilen 9.2.2000 tarih ve 1997/244-2000/37 sayılı kararınYargıtay'ca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dava dosyası için Tetkik Hakimi Salih Çelik tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü.

Davacı vekili, müvekkilinin ciro yoluyla ve iyiniyetle hamil olduğu bonoları, keşide eden davalı kooperatifin lehdarla ve daha önceki yönetim ile olan uyuşmazlıklarını bahane ederek ödemediğini, başlattıkları takibe karşı davalının yaptığı borca itirazın, icra tetkik merciince bonoların kooperatifi ilzam etmesi için üç imzalı olması gerekirken iki imzalı olduğundan bahisle kabul edilerek takibin iptal edildiğini, oysa davalı kooperatifin bonolara icazet verdiğini ve kayıtlara geçirdiğini, bu hususun genel mahkemelerde tartışılabileceğini, şahsi defilerin iyiniyetli hamillere karşı ileri sürülemiyeceğini ileri sürerek, toplam 850 milyon TL bono bedelinin herbir bononun vade tarihlerinden itibaren hesaplanacak faiziyle birlikte tahsilini talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili, müvekkili kooperatifin bonolara icazet vermediğini, zira senedi düzenleyen yönetim kurulu üyelerinin ibra edilmediğini ve haklarında ceza davaları açıldığını, lehdarın davacıdan önce yaptığı ciro imzasının sahte olduğunu senetler üzerinde tahrifatlar bulunduğunu, bu husuların hamil dahil herkese karşı ileri sürülebileceğini senetlerin bir işin avansı olarak verilmiş teminat senetleri olduğunu yetkisini aşan temsilcilerin menfaat temini için düzenlendikleri karşılıksız senetler olduğunu sırf 3.kişi iyiniyetinin yaratılması için davacıya ciro edildiğini savunarak davanın reddini savunmuştur.

Mahkemece, iddia, savunma ve toplanan kanıtlar, benimsenen bilirkişi raporu doğrultusunda senetleri davacıya ciro eden M...'in kooperatifin demir işlerini yapmak üzere taşaron olarak sözleşme imzaladığını, yeni yönetimin M... ile olan sözleşmeyi feshetmediği, aynı kişi lehine keşide edilmiş kooperatifçe itiraz edilmemiş ve dava açılmamış pek çok senedin daha bulunduğu, kambiyo defterlerinde senetlerin kayıtlı olduğu dolayısıyla senetlerin kooperatifçe benimsendiği, kaldıki davacının iyiniyetli hamil olduğu gerekçeleriyle davanın kabulünü 850 milyon TL.nın senetler protesto edilmediğinden dava tarihinden itibaren faizleriyle birlikte tahsiline karar verilmiştir.

Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.

Davacı hamil, protesto keşide etmediği için TTK.nun 642.maddesi uyarınca müracaat hakkını kaybettiği davalı keşidecisi aleyhine bonoları takibe koymuş, keşideci davalının borca itiraz etmesi üzerine mercii hakimliğince bononun kooperatifi ilzam etmesi için üç imzalı olması gerektiğinden bahisle icra takibinin iptaline karar verilmiş, karar yargıtay 12.Hukuk Dairesince onanarak kesinleşmiş, bunun üzerine davacı hamil, bonoların kooperatif kayıtlarında yer aldığından bahisle benimsendiğini ileri sürerek bono bedellerinin davalı keşideciden tahsilini talep ve dava etmiştir.

Gerçekten de 2.2.1996 tarihli ticaret sicil gazetesinde ilan edilen 7.1.1996 tarihli davalı kooperatif genel kurul kararı uyarınca kooperatif, en az üç kişinin müşterek imzaları ile borç altına sokulabilir. Davaların keşide tarihleri 4.5.1996 olup, bu durumda üç imzalı bono, kooperatifi ilzam etmez.

TTK.nun 590.maddesi uyarınca temsile yetkili olmadığı halde temsilci sıfatıyla bir poliçeye imzalayan kimse poliçeden bizzat sorumlu olur. Bu madde, TTK.nun 690/2. Maddesi uyarınca bonolar hakkında da uygulanır. Bu durumda kooperatif temsilcisi olduğundan bahisle bonoya imza atanlar bonodan bizzat sorumludurlar. Dolayısıyla, takip hukuku bakımından bonolar, davalı keşideciyi bağlamaz.

Öte yandan, dava dilekçesine ekli dairemizin 2.2.1996 gün ve 94-1337 sayılı ilamın bu olayda uygulama yeri yoktur. Şöyleki takip hukukuna göre geçersiz bir senedin, keşideci kooperatif tarafından benimsenip benimsenmediği, BK.nun 38. Maddesi uyarınca akte icazet verilip verilmediği ancak temel ilişkinin tarafları bakımından araştırılacak bir husustur. Davacı hamil, dosyada mevcut fatura ve sevk irsaliyelerine göre inşaat malzemelerini lehtar M...'e satmış ise de M... bonoları K... adında birine ciro etmiş o da davacı hamile ciro etmiştir. Dolayısıyla davacı son hamil ile davalı keşideci arasında temel ilişki yoktur. İşbu davayı lehtar açsa idi, o durumda sözü edilen ilama göre, bonoların davalı keşideci arasında temel ilişki yoktur. İşbu davayı lehtar açsa idi, o durumda sözü edilen ilama göre, bonoların davalı keşideci tarafından benimsenip benimsenmediğinin araştırılması gerekecektir.

Bu durumda artık senetler davalı kooperatif yönünden geçersiz olduğuna göre, TTK.nun 644.maddesi uyarınca keşideci olarak gösterilen kooperatife başvurulamayacağı gibi hamilin iyi niyetli olup olmadığı, ciro silsilesindeki lehdar insanının sahte olup olmadığı, dolayısıyla ciro silsilesinde kopukluk meydana gelip gelmediği, bonoların teminat senedi olup olmadığı hususlarının araştırılmasına gerek bulunmamaktadır.

Mahkemece, geçerli senetler için araştırılacak hususlar ile ilgili gerekçelere yer verilerek ve temel ilişkinin tarafı imiş gibi davalı keşidecinin bonoları benimsediği üzerinde durularak davanın kabulüne karar verilmiş olup, açıklanan nedenlerle davanın reddi gerekirken yazılı gerekçelerle kabulü doğru olmamış, kararın bozulması gerekmiştir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davalı kooperatif yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz eden iadesine, 16.5.2000 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

 

 

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972