 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
Esas No : 2000/2469
Karar No : 2000/5834
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
Taraflar arasındaki İstanbul 5.Asliye Ticaret Mahkemesince görülerek verilen 1.12.1999 tarih ve 1997/1500-1999/1307 sayılı kararınYargıtay incelemesi duruşmalı olarak taraf vekilleri tarafından istenmiş olmakla duruşma için belirlenen 20.6.2000 günde davacı muk davalı avukatı V... gelip davalı ve muk.davalı tebligata rağmen gelmediğinden, temyiz dilekçesinin de süresinde verildiği anlaşıldıktan ve duruşmada hazır bulunan taraf avukatı dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karar bağlanması ileriye bırakılmıştı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi Harun Kara tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü.
Davacı vekili, müvekkili şirketin donatanı olduğu M/V Baki-1 gemisinin Novorossısk-İskenderun Limanları arasında Steel Bilteks taşımacı amacıyla 3.6.1997 tarihli C/P ile kiralandığını, bağlantının kesinleşmesiyle geminin yükleme için hasarlandığını, ancak tüm ihbarlara rağmen yükleme ve bekleme sürelerinin aşılarak sonuçta yüklemenin yapılmadığını talep edilen pişmanlık navlunu ve demuraj ücretinin ödenmediğini ileri sürerek, toplam (103.033) USD'nin tahsiline yönelik icra takibine yönelik itirazın iptaline ve takibin devamına, %40 inkar tazminatına hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekili cevabında, C/P taşıma sözleşmesinde müvekkili E... Dış Tic.A.Ş.nin taraf olmadığından husumet yöneltilemeyeceği, sözleşmenin 32.maddesindeki tahkim şartı nedeniyle mahkemenin görevsiz olduğunu, tahkim şartına bağlı olarak İngiliz hususunun uygulanması benimsendiğini, İngiliz Hukukuna göre, pişmanlık navlunu ve demuraj hakkı bulunmadığını, davacının geminin özelliklerini yanlış bildirerek müvekkilini yanılttığını, geminin yüke ve yola elverişli olmadığının anlaşıldığını, taleplerin fahiş olduğunu, geminin yola ve yüke elverişli olmaması nedeniyle taşımanın bir başkasına daha yüksek ücret ile taşıtılmak zorunda kalındığını belirterek, asıl davanın reddine, karşılık davada da navlun fiyat farkı 1.889.78 USD ile survey ücreti 185.000.000 liranın karşı davalıdan tahsilini istemiştir.
Mahkemece iddia ve savunmaya, toplanan delillere, bilirkişi raporuna nazaran, taraflar arasındaki faks mesajları ile proforma şartları içerir taşıma anlaşması oluştuğu, davacının gemi ile ilgili yeterli bilgiyi vermesine rağmen, kiracının taşıyanın faaliyet sahası dışındaki bir nedenle gemiyi reddettiği, kaldı ki, uygun yükleme ve sapanlama tekniği kullanıldığında demir kütük bağlarının gemiye yüklenebileceği, geminin yükleme limanına varmış olduğu dikkate alındığında kiracının faaliyet sahasındaki eylemler nedeniyle yük verilememesi yüzünden pişmanlık navlunu ve demoraj talep edilebileceği gerekçesi ile asıl davanın kısmen kabulüne 78.981.18 USD üzerinden itirazın iptali ile takibin devamına, 72.471.18 USD üzakrinden yıllık %6,50 faiz uygulanmasına, %40 inkar tazminatı (6.375.360.050) liranın davalılardan tahsiline, karşılık davanın reddine karar verilmiştir.
Karar, davacı ve davalı-karşılık davacılar vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
1- Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme karının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre davalı karşılık davacı vekilinin yerinde görülmeyen diğer temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2- Ancak, dava, davacı donatana ait gemini davalılarca yapılan taşıma sözleşmesi gereğince söz konusu limanda hazır edilmesine rağmen, taşımanın yaptırılmaması nedeniyle pişmanlık navlunu ve sürestarya ücreti talebine ilişkin olup, davalılardan E... Dış Ticaret A.Ş. vekili, taşıma sözleşmesine taraf olmayan bu davalıya husumet yöneltilemeyeceği savunmuştur. Ne varki, E... Dış Ticaret A.Ş.nin husumete yönelik bu itirazı üzerinde mahkemece durulmamıştır. Gerçekten de, taraflar arasındaki 8.7.1997 tarihli teleks mesajında, E... Dış Ticaret'in navlun, demuraj, ölü navlun üzerinden 2,5 oranında komisyon ödeneceği belirtilmiş olup, gerek dosyadaki deliller ve gerekse tarafların bu yönde ibraz edecekleri delillerin mahkemece irdelenip, davalı E... Dış Tic.A.Ş.nin husumet itirazı hakkında bir karar verilip, gerektiğinde işin esasının incelenmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamıştır.
3- Öte yandan, davada uyuşmazlığın çözümü, davalı tarafından özellikleri bildirilen yüke tahsis edilecek gemi ile bilgilerin gereği gibi bildirilip bildirilmemesi ve bildirilen bilgiler karşısında davalı tarafın müterafik kusurunun bulunup bulunmadığının tespitine bağlıdır. Davacı donatanın geni ile ilgili bazı bilgileri "alt abt" (yaklaşık değerler) şerhi ile bildirdiği, buna karşılık davalı tarafın detaylandırma talebinde bulunmadığı bu itibarla davalı tarafın kusurlu olduğu, hükme dayanarak yapılan bilirkişi raporunda kabul olunmuş ise de, bilirkişi raporuna karşı davalı tarafın teknik itirazları olmuştur. Özellikle, davacının gemi ambarının iç kısmı ile ilgili hayati bilgilerin verilmediği itirazın savunulduğu halde, davalının bu itirazları karşılanmamıştır.
Bu durumda mahkemece, bilirkişilerden davalı tarafın itirazlarını karşılayacak şekilde ek rapor alınması ve elde edilecek sonuca uygun bir karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeye dayalı yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamıştır.
4- Yukarıda açıklanan bozma şekil ve sebebine göre, davacı vekilinin temyiz itirazlarını şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte yazılı nedenlerle davalı karşılık davacıların diğer temyiz itirazlarının reddine, (2 ve 3 ) nolu bentte açıklanan nedenlerle kararın dayalı karşılık davacılar yararına BOZULMASINA, (4) nolu bentte yazılı nedenlerle davacı karşılık davalı vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesine yer olmadığına, ödedikleri temyiz peşin harçların istekleri halinde temyiz edenlere iadesine, duruşma vekillik ücreti takdirine yer olmadığına, 22.6.2000 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.