 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E: 2000/10659
K: 2001/1904
T: 13.02.2001
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
C. C. Turizm İşletmeleri San. ve Tic.A.Ş. ile T. Otelcilik A.Ş. arasındaki davadan dolayı Hakem Kurulu tarafından verilen 16.10.1999 gün ve Bila sayılı karar 07.12.2000 tarih 2000/236 sayılı mükerrere ile İstanbul Asliye 1.Ticaret Mahkemesi'nce Dairemize gönderilmiş ve kararın Yargıtay'ca incelenmesi duruşmalı olarak davalı vekili tarafından istenmiş olmakla, duruşma İçin belirlenen 13.03.2001 günde davacı avukatı Aydın Saygın ile davalı avukatı R. Y. S. gelip, temyiz dilekçesinin de süresinde verildiği anlaşıldıktan ve duruşmada hazır bulunan taraflar avukatları dinlenildikten sonra, duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakılmıştı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi Yaşar Arslan tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, 10.01.1995 tarihli sözleşmeyle davalıya ait beş yıldızlı otelin mefruşat, teçhizat, işletme malzeme ve tesisleri ile birlikte yenileme yatırımı yapılmak üzere (20) yıl süreyle işletme hakkının müvekkiline kiraya verildiğini, ancak sözleşmedeki edimler dengesinin zamanla müvekkili aleyhine bozulduğunu ileri sürerek, müvekkilince yapılan ilave masraf tutarı (19.571.394,03) USD ile birikmiş faiz toplamı (26.633.711,67) USD.nin davalıdan tahsiline, 4 ncü yıldan itibaren heryıl % 6 artırılmasına ilişkin sözleşme hükmünün uyarlanarak anılan oranın azaltılmasını, yenileme fonuna ilişkin 8 nci maddenin uyarlanarak ilk beş yıllık sürede yenileme fonu ayrılmamasına ve 6 ncı yıldan itibaren asgari (1.000.000) USD değil (500.000) USD ayrılmasına, sözleşmenin kira süresine ilişkin 4 ncü maddesi hükmü uyarlanarak sözleşme süresinin (35) yıla çıkarılmasını ve uyuşmazlığın sözleşmenin 20 nci maddesi uyarınca tahkim yolu ile çözümünü talep etmiştir.
Davalı vekili, davacının yenileme harcamalarını yapan hiçbir kayıt ve şart ileri sürmediği gibi, ilk iki yıl öncekilerden % 100 fazla alan kira bedelini ve ihtirazi kayıtlarını ödediğini, davanın dayanaksız olduğunu savunmuştur.
Tarafların seçtiği iki hakem ve üçüncü hakem konusunda anlaşmaya varılamaması üzerine
mahkemece atanan üçüncü hakem ile oluşturulan üç kişilik hakem heyetince toplanan kanıtlara dayanılarak, alacak isteminin kısmen kabulü ile (19571.394,03) USD'nin davanın açıldığı 09.10.1998 tarihinden itirazın faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, bunun dışında kalan kira sözleşmesinin yenileme fonuna ilişkin hükmünün değişen koşullara uyarlanarak ilk beş yıl süre ile yenileme fonu ayrılmamasına,
6 yıldan itibaren ise (500.000) USD yenileme fonu ayrılması, kira bedelinin uyarlanması ve süresinin uzatılması istemlerinin ise reddine oyçokluğu ile karar verilmiştir.
Hakem kararını, davalı vekili temyiz etmiştir.
Taraflar arasındaki sözleşmenin hakem şartını içeren maddesindeki "işbu mukavele dolayısıyla taraflar arasında zuhur edebilecek her nevi ihtilaflar kendi aralarında halledilemediği takdirde hakeme gidilecektir." Hükmü karşısında bu sözleşmeden kaynaklanan dava konusu uyuşmazlığın hakem de çözülemeyeceğine ilişkin temyiz itirazları yerinde olmadığı gibi, hakemlerin kendilerine HUMK.nun 529 ncu maddesinde verilen süre içerisinde 16.10.1999 gününde uyuşmazlığı karara bağlayıp, buna ilişkin hüküm fıkrasını tarafların yüzlerine karşı tefhim etmiş bulunmalarına, gerekçeli kararın ise daha sonra yazılmış olması HUMK.nun 533 ncü maddesine aykırılık oluşturmayacağına ve nihayet
sözleşmenin yorumlanması ve hüküm kurulan alacak miktarı bakımından da yasa ve usule aykırı bir yön bulunmaması karşısında, davalı vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile usul ve yasaya uygun bulunan kararının ONANMASINA, aşağıda yazılı bakiye 288.117.782.000.- lira temyiz ilam harcının temyiz edenden alınmasına, 13.02.2001 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.