 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E: 2000/10635
K: 2001/2020
T: 6.3.2001
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- TAHKİM SÖZLEŞMESİ ( Karz Aktine Bağlı Olarak Ortaya Çıkan Uyuşmazlıklarda Hakeme Gidileceğine Dair Sözleşme Yapılması )
- HAKEM KARARI ( Üç Kişilik Hakem Heyeti Tarafından Oy Birliği ile Verilen Kararların Hakem Kararı Olması )
- HAKEM KARARLARININ GEÇERSİZLİĞİ ( HUMK'un Amir Hükmüne Aykırı Olarak Düzenlenen Sözleşmeye Geçerlilik İzafe Edilememesi )
- DÜZENLENEMEYEN HAKEM KARARI ( Kendi Adlarına Hareket Edip Sözleşme İmzalayan Tarafların Sözleşmede Taraf Olmayan Banka ve Şirketleri de İlzam Edecek Bir Tahkim Sözleşmesi Yapmalarının Mümkün Olmaması )
3533/m.2
1086/m.531
818/m.118
3095/m.4
DAVA : Taraflar arasında görülen davadan dolayı Hakem Kurulu tarafından verilen 26.9.2000 gün ve bila sayılı karar İstanbul Asliye 10.Ticaret Mahkemesince 5.12.2000 tarihinde 2000/1119-848 sayılı müzekkere ile Dairemize gönderilmekle kararın ca incelenmesi davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
KARAR : Davacı, ................... Gazetesinin satışı ile ilgili olarak geri verilen 5.000.000 ABD. dolarının kendisine ödenmek üzere Aydın Doğan tarafından davalı ..................... gönderildiğini, ..................... talebi ile bu meblağın 4 gün sonra iade edilmek üzere emaneten bu paranın kendisine verildiğini, karşılığında ..............bank mevduat sertifikası alındığını, davalının avukatına 1.000.000 ABD. dolarını ödediğini, bakiye için 4.000.000 ABD. dolarlık çek verdiğini, çeklerin vadeleri geldiğinde kendi şirketlerine .................in verdiği kredilerin kat edildiğini açıklayarak, bu meblağın şirketlerine .................... tarafından verilen kredilere karşılık tuttuğunu ifade ettiğini, .................... tahakkuk etmiş bir borcu olmadığından dolayı 4.000.000 ABD. Dolarının Ekim 1998 den itibaren Türk bankalarının uyguladığı yıllık kredi faizi ile birlikte tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı, usulune uygun olarak yapılan tebligata rağmen cevap dilekçesi vermemiş, bilahare tahkim sözleşmesinde yazılı taraf bankalarından taraf şirketlerine açılan krediler bakımından takas mahsup talebinde bulunmuştur.
Hakem kurulu tarafından dosya kapsamı nazara alınarak, taraflar arasında karz sözleşmesinin mevcut olduğu, BK.nun.118 nci maddesi uyarınca takasın ancak karşılıklı alacaklar hakkında ileri sürülebileceğini, somut olayda takasın karşılıklılık koşulunun gerçekleşmediğini, davalının ihtilaf konusu çeklerle ileriye dönük ve gerçekleşmesi koşullara bağlı bir kısım hakkını takas etmek istediğini, bu nedenlerle davanın kabulü ile istem konusu 4.000.000 ABD. dolarının 1.500.000 ABD. dolarına 11.11.1998 tarihinden 2.500.000 ABD. Dolarına ise, 18.11.1998 tarihinden başlamak üzere 3095 sayılı yasanın 4/A maddesi uyarınca kamu bankalarının bir yıllık dolar mevduatı hesabına verdikleri en yüksek faiz oranlarının ortalamasını oluşturan %9 oranı uygulanmak suretiyle oluşacak meblağın davalıdan alınıp , davacıya verilmesine karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
1-............... ile ...................... arasında yapılan 9.2.2000 tarihli tahkim sözleşmesinin konusu, sözleşmenin 1.maddesinde belirtilmiş olup, buna göre; hakem heyeti ile çözülmesi kararlaştırılan husus, ........................ tarafından ........................ emanet olarak verilen 4.000.000 ABD. Doları ile, ..................e ait .................banktan .............. kredilerin tasfiyesi, 4.000.000 ABD. dolarının ...............E ödenmesi ile ilgili olarak ortaya çıkan her türlü ihtilaftır.
Tahkim sözleşmesinin ikinci maddesinde üç kişilik hakem heyeti tarafından oy birliği ile verilen kararın hakem kararı olacağı kararlaştırılmıştır.
Tahkim sözleşmesinin tarafları .................... ile ...................... olup, taraflar bu sözleşme ile hem aralarındaki ödünç konusu para, hem de banka ve şirketlerine ait kredi işlemlerinden doğan borçların tasfiyesi ile ilgili ihtilafların hakemde çözümünü karalaştırmışlar, tüm ihtilafın birlikte çözümünü hakem heyetinden istemişlerdir. Gerek bankaların gerekse şirketlerin ayrı hükmü şahsiyetleri olduğu malumdur. Kendi adlarına hareket edip sözleşme imzalayan tarafların, sözleşmede taraf olmayan banka ve şirketleri de ilzam edecek bir tahkim sözleşmesi yapmaları mümkün değildir. Bu bakımından tahkim sözleşmesi geçersiz olup, geçersiz sözleşmeye dayalı olarak verilen hakem kararının bozulması gerekmiştir.
2-09.02.2000 tarihli Tahkim sözleşmesinin ikinci maddesinde 3 kişilik hakem heyetinin oy birliğiyle vereceği kararın hakem kararı olacağı öngörülmüş bulunmaktadır. Oysaki HUMK.nun 531 inci maddesinde de bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile 26.9.2000 tarihli Hakem Kurulu kararının BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 16.3.2001 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.