 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
Esas No : 2000/1031
Karar No : 2000/4603
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
Taraflar arasındaki Kadıköy 1.Asliye Ticaret Mahkemesince görülerek verilen 16.11.1999 tarih ve 1999/341-1999/813 sayılı kararınYargıtay incelemesi duruşmalı olarak davalı vekili tarafından istenmiş olmakla duruşma için belirlenen 23.5.2000 günde davacı avukatı B... ile davalı avukatı A... gelip, temyiz dilekçesinin de süresinde verildiği anlaşıldıktan ve duruşmada hazır bulunan taraflar avukatları dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karar bağlanması ileriye bırakılmıştı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi Harun Kara tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü.
Davacı vekili, müvekkilinin davalı şirkete ait geminin eski işletmecisi ile yaptığı hizmet sözleşmesiyle kaptanlık görevi ifa ettiğini, süresini tamamladıktan sonrada talep üzerine iki aya daha bu görevi sürdürdüğünü, bundan dolayı doğan (14.917) USD ücret alacağının ödenmediğini ileri sürerek, gemi üzerine rehin hakkı tanınmasını talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili İstanbul mahkemelerinin yetkili olduğunu, davanın iş mahkemelerinde görülmesi gerektiğini, geminin Finansal Kiralama Sözleşmesi ile dava dışı S... Den.Tur.A.Ş. ne kiralanmış olup, husumetin bu şirkete yöneltilmesi gerektiğini, talebin haksız olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Bozma ilamına uyan mahkemece, görev ve yetki benimsendik sonra, iddia ve savunmaya, toplanan delillere nazaran, davacının davalıya ait gemide kaptanlık hizmeti vermiş olup, bu sebeple verilen hizmetten dolayı (14.284) USD alacağı bulunduğu, bu alacağın TTK.nun 1235/3 maddesi gereğince gemi alacaklısı hakkı veren alacaklardan olduğu, alacağın gemiyi takip eden imtiyazlı alacaklardan olup, TTK.nun 1236/2 ve 946/2 maddeleri gereğince donatandan talep edilebileceği gerekçesi ile davanın (14.284) USD üzerinden kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Karar, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1- Dava dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre davalı vekilinin yerinde görülmeyen diğer temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2- Ancak, dava, hizmet akdi ile kaptan olarak gemide görev ifa eden davacının, bu sebepten doğmuş alacağı ile ilgili olarak gemi üzerine kanuni rehin hakkı tanınması istemine ilişkindir. Gemi maliki olan davalı finansal kiralama firmasının, dava konusu gemiyi, davacı alacağının doğduğu tarihlerde dava dışı S... Den.Tur.Tic.A.Ş. ne finansal kiralma sözleşmesi ile kiraladığı uyuşmazlık dışı olup, zaten davacı da, S... A.Ş. ile yaptığı hizmet sözleşmesine dayanmıştır. Yani, dava konusu alacak miktarının asıl borçlusu S... Denizcilik Tic.A.Ş. dir. Gerçek borç miktarının tespit ve saptanması ise, ancak bu kiracı donatan'ın taraf olduğu bir davada mümkün olabilecektir.
Dairemizin 4.6.1999 tarih ve 1998/8202-4832 sayılı kararında da benimsediği üzere, gemi alacaklısı hakkı ve bunun sağladığı kanuni rehin hakkının borçlusu donatandır. Finansal kiralamada kiracı donatan olduğundan (TTK.nun 1242.maddesi) dava donatan-kiracıya karşı açılmak gerekir. Gemi maliki olan finansal mal kiralayanı ise, alacak hakkının borçlusu olmayıp, alacaktan gemisi ile yani aynen mesul olduğundan fer'i nitelikte hak sağlayan rehin hakkının tanınması davasında davalı sıfatı yoktur.
Bu durumda mahkemece, sadece kiracı-donatana karşı ileri sürülebilecek iddialar ile gemi maliki finansal kiralayana karşı kanuni rehin hakkı tanınması istemini içeren böyle bir davanın husumet nedeniyle reddine karar vermek gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda 1 nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, 2 nolu bentte açıklanan nedenlerle kararın davalı yararına BOZULMASINA, duruşmada vekil ile temsil olunan davalı yararına takdir olunan 100.000.000 lira vekillik ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 25.5.2000 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.