 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E: 2000/10047
K: 2001/1181
T: 13.2.2001
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- FAYDALI MODEL BELGESİ
- YENİLİK VE AYIRDEDİCİLİK ÖZELLİĞİ
- HÜKÜMSÜZLÜK İDDİASI
Karar Özeti: Davacı taraf, davalı adına tescilli faydalı modelin, yenilik vasfını taşımadığını ileri sürerek, zarar gören üçüncü şahıs sıfatıyla, terkini talebinde bulunmuştur. Ancak 551 sayılı KHK.nin 161. maddesinde öngörüldüğü şekilde TPE. 'ne bir itirazda bulunmadığının anlaşılması karşısında davacı tarafın faydalı model belgesinin hükümsüzlüğünü talep hakkı bulunmamaktadır.
Öle yandan, davalı taraf adına tescilli endüstriyel tasarımın, yine aynı Kararnamenin 154. maddesinde belirtilen, yeni olma niteliğini taşımadığı anlaşıldığından, endüstriyel tasanın tescil belgesinin hükümsüzlüğüne dair oluşturulan karar isabetlidir.
[(KHK. -551 s.(24.6.1995 Ta.) 10, 154, 155, 156, 157, 161,165/1-2-3]
Taraflar arasında görülen davada (İstanbul Asliye 4. Ticaret Mahkemesi)nce verilen 2.6.2000 tarih ve 1999/384 - 2000/473 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi duruşmalı olarak taraf vekilleri tarafından istenmiş olmakla, temyiz dilekçesinin de süresinde verildiği anlaşıldıktan ve dava dosyası için tetkik hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
Davacı vekili, davalılar adına tescilli endüstriyel tasarım ve faydalı model belgelerine konu çantaların yenilik ve ayırt edicilik vasıflarının bulunmadığını ileri sürerek, tescilin terkinini talep ve dava etmiş, karşı davanın ise reddini istemiştir.
Davalılar vekili, faydalı model belgesine karşı süresinde itiraz edilmedir)! için hükümsüzlük talebinde bulunamayacağını, diğer iddialarını ise kanıtlaya madiğim savunarak davanın reddini istemiş, karşı davada ise, karşı davalının haksız rekabetinin önlenmesi talebinde bulunmuştur.
Mahkemece, toplanan deliller ve yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucuna göre, 551 sayılı KHK'nin 165/3. maddesi uyarınca faydalı model belgesine karşı ilan tarihinden itibaren üç aylık süre içinde itiraz edilmediği için dava hakkının olmadığı, endüstriyel tasarım belgesine konu emtianın ise yenilik ve ayırt edicilik unsurlarının oluşmadığı gerekçesiyle, davada endüstriyel tasarım belgesinin hükümsüzlüğüne ve sicilden terkinine, karşı davada ise faydalı model belgesine haksız rekabetin önlenmesine karar verilmiştir.
Kararı, taraflar temyiz etmiştir.
Davacı taraf, davalı adına tescilli faydalı modelin yenilik vasfını taşımadığını ileri sürerek, terkin talebinde bulunmuştur. 551 sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkında KHK'nin 154. maddesinde, Kararnamenin 156. maddesi hükmüne göre, yeni olan ve 10. madde anlamında sanayiye uygulanabilen buluşların faydalı model belgesi verilerek korunacağı öngörülmüş, 156. maddesinde de yenilik unsurunun hangi hallerde bulunmadığı açıklanmıştır. Yine aynı Kararnamenin 165. maddesinde ise, faydalı model belgesinin hükümsüzlük halleri sayılmış olup, davacı iddiasının "Faydalı model konusunun, bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 154., 155. ve 156. maddelerinde belirtilen hükümlere aykırılığı ispat edilmişse" hükümsüzlüğe karar verileceğine dair 165/1-a bendinde yer alan 154 ve 156. maddelere aykırılık hallerine dayalı olduğu anlaşılmaktadır.
Faydalı model belgesinin hükümsüzlüğünün kimlerin isteyebileceği de aynı düzenlemenin 165/2. maddesinde sıralanmıştır. Buna göre, zarar gören üçüncü kişiler veya Cumhuriyet Savcılığı vasıtasıyla ilgili resmi makamlar veya 165/1-d bendine göre faydalı model belgesi isteme hakkına sahip kişiler, söz konusu belgenin hükümsüzlüğünü talep edebilecektir. Aynı maddenin 3. fıkrasında ise, zarar gören üçüncü kişilerin ve ilgili resmi makamların faydalı model belgesinin hükümsüzlüğünü talep edebilmeleri için, 161. maddeye göre itiraz etmiş olmaları şart koşulmuştur. Hükümsüzlüğü talep hakkına sahip olup da itiraz şartına bağlı tutulmayanlar ise sadece faydalı model belgesi isteme hakkına sahip kişilerdir. Davacının davasını zarar gören üçüncü şahıs sıfatıyla açtığı, Kararnamenin 157. maddesi uyarınca faydalı model belgesi isteme hakkına sahip olduğunu ileri sürmediği ve davacı tarafından kararnamenin 161. maddesinde öngörüldüğü şekilde Enstitüye bir itiraz yapılmadığı açıktır. Bu nedenle davacı tarafın faydalı model belgesinin hükümsüzlüğünü talep hakkı bulunmadığının kabulü ile bu hususa yönelik temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
Öte yandan, davalı taraf adına tescilli endüstriyel tasarımın, Kararnamenin 156. maddesinde açıklandığı şekilde, başvuru tarihinden önce, dünyada herkesin ulaşabileceği şekilde açıklanmış olduğu, bu durumda ise, Kararnamenin 154. maddesinde belirtilen yeni olma niteliğini taşımadığı anlaşıldığından, endüstriyel tasarım tescil belgesinin hükümsüzlüğüne dair oluşturulan kararda da bir yanlışlık bulunmamakta olup, davalı tarafın bu yöne ilişkin temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
Yukarda açıklanan nedenlere, dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgeler, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, tarafların temyiz itirazlarını reddi gerekmiştir.
Sonuç: Yukarıda açıklanan nedenlerle taraf vekillerinin temyiz itirazlarının reddi ile kararın (ONANMASINA), 100.000.000,- TL duruşma vekillik ücretinin taraflardan alınarak yekdiğerine verilmesine, temyiz ilam harcının temyiz eden taraflardan alınmasına, 13.2.2001 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.