 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
Esas no: 1999/9978
Karar no: 2000/1893
Tarih: 6.3.2000
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
İZİNSİZ ESER ÇOĞALTILMASI
TAZMİNAT
ÖZET: Bir eserin izinsiz çoğaltılması halinde hak sahibinin, tecavüz edenden isteyebileceği maddi tazminat miktarı, farazi sözleşme ilkesi uyarınca hesaplanan miktarın, üç kat fazlasını geçemez. Mahkemece bilirkişi raporunda hesaplanan ve hüküm altına alınan miktarın, sözleşme olsaydı istenebilecek miktarın dört kat fazla olduğu gözden kaçırılarak fazla miktarda maddi tazminata hükmedilmesi doğru değildir.
(5846 s. FSEK. m. 68/2)
Taraflar arasındaki davanın (Ankara 10. Asliye Hukuk Mahkemesi)nce görülerek verilen 25.5.1999 tarih ve 1997/82-1999/314 sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi davalılar vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dava dosyası için tetkik hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkilinin yazarı olduğu "B.... Anıları" adlı kitabın bir bölümünün izinsiz olarak davalıların sahibi ve müdürü olduğu "S. gazetesinde yayınlandığını ileri sürerek, müdahalenin menini 1.500.000.000.- lira maddi ve 1.000.000.000.- lira manevi tazminatın faiziyle davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, yazıların içeriğinin birbirine benzediğini, ancak davacıya ait kitabın kopya edilmediğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, toplanan deliller ve yaptırılan bilirkişi incelenmesi sonucuna göre, davalıların izin almaksızın davacının eserini gazetede yayınladıkları gerekçesiyle, davanın kısmen kabulüne, 285.714.285.- lira maddi ve 500.000.000.- lira manevi tazminatın faiziyle davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.
Kararı, davalılar vekili temyiz etmiştir.
1- Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde Usul ve Yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre davalılar vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan ve yerinde görülmeyen sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2- Ancak, mahkemece hükmüne dayanak alınan bilirkişi raporunda, davacının isteyebileceği maddi tazminatın FSEK.nun 6812. maddesinde öngörülen farazi sözleşme ilkesi esas alınmak suretiyle hesaplandığı belirtilmektedir. Anılan yasa maddesinde, bir eserin izinsiz çoğaltılması halinde, hak sahibinin tecavüz edenden, taraftar arasında sözleşme olması halinde istenebilecek miktarın üç kat fazlasını talep edebileceği hükmolunmuştur. Burada. sözü edilen miktarın hesabı için, önce eserin vs eseri meydana getirenin özellikleri itibariyle eserin değerini etkileyen bütün faktörler ve çoğaltılan nüsha sayısı nazara alınmak suretiyle normal şartlarda oluşturulacak bir sözleşme uyarınca eseri çoğaltacak olanın hak sahibine vermesi gereken para miktarının bulunması bundan sonra ise bu miktarın üç katının hesaplanması gerekmektedir. Hak sahibinin isteyebileceği miktar, farazi sözleşme ilkesi uyarınca hesaplanan miktarın üç kat fazlasını geçemez.
Mahkemece, bilirkişi raporunda hesaplanan ve hüküm altına alınan miktarını, sözleşme olsaydı istenebilecek miktarın üç değil, dört kat fazlası olduğu gözden kaçırılarak, fazla miktarda maddi tazminata hükmedilmesi yerinde görülmediğinden kararın bu reddine davalılar yararına bozulması gerekmiştir.
Sonuç:Yukarıda (1) numaralı bentle açıklanan nedenlerle davalılar vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentle açıklanan nedenlerle kararın davalılar yararına (BOZULMASINA), ödediği temyiz peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 6.3.2000 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.