Hukuki.NET

T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
Esas No : 1999/7894
Karar No : 1999/9570

Yargıtay içtihatları bölümü

Yargıtay Kararı

 


 
Taraflar arasındaki davanın İstanbul 3.Asliye  Ticaret Mahkemesince görülerek verilen 5.5.1999 tarih ve 1995/771-1999/474 sayılıkararın Yargıtay'ca incelenmesi davacılar vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dava dosyası için Tetkik Hakimi Salih Çelik tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü.
Asıl davanın davacıları M... ve J... Dış Ticaret Ltd.Şti. vekili, müvekkili M...'un kat kalorifer sistemi keşfettiğini, buluşunun tescili için başvurduğu bakanlıkça haklarının saklı tutulmasını sağladığını, sonradan kurduğu diğer müvekkili şirket bünyesinde "Elektro/Head Elektrikli Kat Kaloriferi adını verdiği buluşunu üretime soktuğunu, işyerinde çalıştırdığı ve uzmanlaştırdığı davalılardan A... ve G... 'nun davalı şirketi ile anlaşarak benzer üretime başladıklarını ve "e..." adıyla kalorifer üreterek haksız rekabet yaptıklarını ileri sürerek, davalıların yaptığı üretim ve pazarlamanın önlenmesine kararın ilanına yanlış ve yanıltıcı beyanların düzeltilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiş, birleşen davanın davacıları A... ve K... Ltd.Şti. vekili davalı M... ve şirketinin kendilerine özgü bir buluş olmadığı halde kendilerince imal edilen "E... " marka kat kaloriferi için tedbir kaldırılmasına kadar 9 ay boyunca 100 milyon lira olarak oluşan zararlarının davalılardan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalılar, karşılıklı olarak haksız rekabetin karşı tarafça oluşturulduğunu savunarak davanın reddini istemişlerdir.
Mahkemece, her iki dava birleştirilmiş, iddia, savunma ve toplanan deliller ve benimsenen bilirkişi raporu doğrultusunda tarafların karşılıklı olarak ürettikleri ve piyasaya sürdükleri kaloriferlerin patent dairesinde kayıtlarının bulunmadığı, benzer yöntemlerin uygulandığı, ürünlerin iç yapılarının bulunmadığı, benzer yöntemlerin uygulandığı, ürünlerin iç yapılarının aynı olmadığı benzerliklerin teknik zorunluluklardan kaynaklandığı, monte şekillerinin farklı olduğu, her iki markanın tescilli olmadıkları, haksız rekabet koşullarının oluşmadığı gerekçeleriyle ilk açılan davanın reddine, birleşen davanın davacılarının işyerlerinin 9 ay süre ile kapalı kaldığı, zarara uğradıkları, zararın 50.000.000 lira olarak mahkemece takdir edildiği gerekçeleriyle birleşen davanın kısmen kabulüne 30 milyon liranın davalılardan tahsiline fazla istemin reddine karar verilmiştir.
Kararı, asıl davanın davacıları M... ve J... Dış Ticaret Ltd.Şti. vekili temyiz etmiştir.
Asıl davanın davalılardan A... ile G... 'nin davacı işyerinde daha önce çalıştıkları ve uzmanlaştıkları konusunda taraflar arasında bir uyuşmazlık yoktur. Dosyada mevcut 1.5.1995 ve 29.11.1996 tarihli bilirkişi kurulu raporlarında açıklandığı üzere, davalıların davacı işyerinden ayrıldıktan sonra işyeri açarak davacının imal ettiği ve "E..." adıyla piyasaya sürdüğü kat kaloriferlerinin benzerini üretip, piyasaya sürdükleri, dış görünüş ve dizayn, sistem ve çalışma şeması, devre elemanlarının tesbiti yönleriyle aynı olduğu, benzerliklerin teknik zorunluluklardan kaynaklanmadığı, davalıların aynı sistem ve prensiplerle bir cihaz üretmek için şu anda kullandıkları dış görünüş ve renkten başkasını rahatlıkla şeçebilme imkanına sahip oldukları ve bunun üretim açısından ek bir maliyete de yol açmayacağı oysa davalıların dış görünüş benzerliğini ortadan kaldırma konusunda bir çaba içinde girmedikleri, kontrol panelinin dizaynına çok benzeyen bir dizaynı seçtikleri, davacının markasını çağrıştıracak şekilde "E..." adını da tercih ettikleri anlaşılmaktadır.
Davacının bir patent tescili olmamakla birlikte TTK.nun 57.maddesinden yararlanacağı açıktır. Şöyleki; serbest yaralanma ve benzetmenin, taklit ve halkı aldatıcı düzeydeki benzerlik boyutuna ulaşması ve bir işletmenin yıllar süren yatırımını ve özenli çalışması sonucunda oluşturduğu imajı simgeleştiren bir ürünün takliti halinde haksız rekabet vardır. Dürüstlük kurallarına aykırı olmamak koşuluyla herkes başkasının emeğinin sonuçlarından yararlanarak daha iyisini gerçekleştirmek ve rekabete katılmak hakkına sahiptir. Ancak dürüstlük kurallarının ihlal edildiği noktada koruma başlar. Haksız rekabet hükümleri fikri mülkiyet hukuku yanında kümülatif olarak tatbik edilir. "K... uygulama" görüşünün anlamı şudur; haksız rekabet hükümleri, fikri mülkiyet hukuku, mesela patent veya marka hukuku yanında ikinci derecede uygulanabilir. Zira, fikir ve sanat eserleri hukukunun, marka hukukunun, endüstriyel tasarım ve patent hukukunun konusu, sırasıyla eser, marka, tasarım ve patent üzerindeki haklar ve bunlarla sahiplerinin korunması iken, haksız rekabet hukukunun konusu, dürüstlük ilkesine aykırı ticaret yönetim ve uygulamalarına karşı emek ilkeleri uyarınca, işletmesel çabayı, birikimi ve yatırımı kapsayan emeğin korunmasıdır. (Bkz.,Prof. Dr.Ü.Tekinalp Fikri Mülkiyet Hukuku 1999/baskı sh.29, 33,34)
Davalıların amacı, ortalama bir müşteride bırakılan genel intiba açısından cihazların aynı işletmeden kaynaklandığı sanısının yaratılması sonucu, davacının daha önce piyasaya sunduğu ürünün, üründen yararlanarak rekabet oluşturmaktır ki, bu husus TTK.nun 56 ve 57.maddeleri gereğince iltibasa yol açacak nitelikte iktisadi rekabetin iyiniyet kurallarına aykırı şekilde kötüye kullanılması demektir.
Mahkemece, dosyada mevcut 1.5.1995 ve 29.11.1999 tarihli uzman bilirkişi kurulu raporları doğrultusunda asıl davanın kabulüne ve birleşen davanın reddine karar verilmek gerekirken, asıl davanın reddine, birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiş, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacılar M... ve J... Dış Ticaret Limited Şirketi  vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın bu davacılar lehine  BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 25.11.1999 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
 
 
 
İçtihat:
Hukuk Forumlarından Seçmeler



YARGITAY KARARLARI :
İçtihat Arama motoru anasayfa   2007   2006   2005   2004   2003    2002    2001    2000   1999    1998    1997    1996   1995   1994   1993    1992    1991    1990    1989    1988    1987    1986    1985    1984    1983    1982    1981    1980    1979    1978    1977    1976    1975    1974    1973    1927-1972

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini