 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
Esas no: 1999/695
Karar no: 1999/5683
Tarih: 22.06.1999
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
Taraflar arasındaki Mersin Asliye Ticaret Mahkemesince görülerek verilen 20.11.1998 tarih ve 1997/944-1998/1263 sayılı kararın Yargıtay incelemesi duruşmalı olarak davalılar vekili tarafından istenmiş olmakla duruşma için belirlenen 22.6.1999 günde davacı avukatı Avni ile davalılar avukatları Orhan ve Urhan gelip, temyiz dilekçesinin de süresinde verildiği anlaşıldıktan ve duruşmada hazır bulunan taraflar avukatları dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakılmıştı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi Harun Kara tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü :
Davacı vekili, müvekkili şirkete sigortalı bobin makinası emtiasının Mersin'den Adana'ya taşıma işinin davalılarca üstlenildiğini., taşıma sırasında yükün içinde bulunduğu konteynerin TIR aracından düşmesi ile emtianın hasarlandığı, olay nedeniyle sigorta ettirene (36.500.000.000)TL tazminat ödendiğini, olayda davalıların kusurlu ve sorumlu olduğunu ileri sürerek, bu meblağın reeskont oranında temerrüt faizi ile rücuen tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekili cevabında, olayda aracın devrilmediğini, aracın virajı döndüğü sırada düşük banket nedeniyle konteynerin araçtan kayarak düştüğünü, yetersiz ambalaj ve konteyner seçiminde hata olduğunu, alıcının, makinaları vinçle çekerek aldığı için hasarın büyüdüğünü, talebin fahiş olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece iddia ve savunmaya, toplanan delillere, bilirkişi raporuna nazaran, sigortalı makinelerin bulunduğu konteynerin TIR aracına sürücü tarafından bağlandığı, ancak, yoldaki kavis nedeniyle bağın kurtularak konteynerin araçtan kayarak düşmesiyle emtianın hasarlandığı, meydana gelen hasardan davalı T. şirketinin araç maliki, diğer davalının ise taşıyan olarak sorumlu bulunduğu, makinelerin teşvikli ithal edildiğinden gümrüğe teslim edilecek olması nedeniyle sovtaj değerinin olmadığı talep edilen tazminatın uygun olduğu gerekçesi ile davanın kabulüne, (36.500.000.000) TL nin 10.7.1997 tarihinden yürütülecek %57 ve değişen oranlardaki reeskont oranında temerrüt faizi ile davalılardan müteselsilen tahsiline karar .verilmiştir.
Karar, davalılar vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına ve savunmaya itibar olunarak davalıların alt ve üst taşıyıcı oldukları kabul edilse dahi, taraflar arasındaki taşıma sözleşmesinde CMR hükümlerinin uygulanması kabul edilmiş olup, anılan sözleşmenin 36. maddesinde ise, böyle bir davanın taşımacılardan birkaçı aleyhine açılabileceğinin kabul edilmiş olmasına ve Dairemizin yerleşmiş uygulamasına göre de, CMR de sözü edilen %5 temerrüt faizinin ancak, tazminatın yabancı para üzerinden hüküm altına alındığı hallerde uygulanabileceği nazara alındığında, davalılar vekilinin yerinde görülmeyen diğer temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Ancak, elektronik sistem ile çalışan yükün tam ziyaa olacak şekilde hasarlandığı belirlenmiş ise de, bu haliyle dahi emtianın belli bir ekonomik değeri olup, bu değerin tespit ve mahsubu gerçek zararı belirlemeye yönelik tazminat ilkeleri gereğidir. Her ne kadar, hükme dayanak yapılan bilirkişi raporunda makinaların teşvikli ithal edildiği bu nedenle gümrüğe teslim edilmesi gerektiğinden sovtaj değeri düşülmesine mahal olmadığı belirtilmiş ise de, bu hususu iddia ve ispat ile yükümlü olan davacının bu yöndeki yasal dayanaklarını somut olarak göstermediği gibi, hasarlı makinaları halen gümrüğe teslim ettiğini de belgelendirmiş değildir. Bu durumda mahkemece, davacıdan iddia ve dayanaklarının sorulması, şayet hasarlı makinalar gümrüğe teslim edilmemiş ise hasarlı makinaların sovtaj değerinin tespiti ile hasıl olacak sonuca göre bir karar vermek gerekirken, eksik incelemeye dayalı yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır.
SONUÇ :Yukarıda (l) nolu bentte yazılı nedenlerle davalılar vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, ( 2 ) nolu bendde açıklanan nedenlerle davalılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davalılar yararına BOZULMASINA, duruşmada vekil ile temsil olunan davalılar yararına takdir olunan 65.000.000 TL vekillik ücretinin davacıdan tahsili ile davalılara verilmesine, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 22.6.1999 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.