 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
Esas no: 1999/6626
Karar no: 2000/106
Tarih: 18.1.2000
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
ÖZET : Kural olarak, sözleşme ile kararlaştırılabilecek bir tür ücret sürastarya borçlusu taşıtandır. Gönderilenin sürastaryadan sorumlu tutulabilmesi için, bu konunun navlun sözleşmesinde veya konişmentoda açıkça öngörülmüş olması gerekir.
(6762 s. TTK. m. 1069)
Taraflar arasındaki davanın (Kadıköy Asliye 3. Ticaret Mahkemesi)nde görülerek verilen 23.2.1999 tarih ve 1998/916-119 sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi duruşmalı olarak davalı vekili tarafından istenmiş olmakla dava dosyası için tetkik hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkilinin alt taşıyan sıfatıyla işletmekte olduğu gemiyle Ukrayna'nın Kherson Limanından Çanakkale'ye dökme buğday kepeği taşınması konusunda davalılardan S... Trans ile anlaşmaya varıldığını, yükleme ve boşaltma için toplam yedi gün kararlaştırıldığını, boşaltma limanında tahliyenin 28.4.1998 günü saat 14.00'de tamamlandığını, yükleme ve boşaltma limanlarında toplam (11) gün (17) saat demoraja hak kazandığını ileri sürerek, (18.733,33) USD'nin BK. 83/son maddesine göre, anılan davalıdan ve yük alıcısı olan diğer davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalılardan B... Dış TAŞ vekili, müvekkilinin navlun anasözleşmesi tarafı olmadığını, sürastarya ücretinin asıl borçlusunun taşıtan olan diğer davalı olduğunu, sürastaryanın gönderilerce ödeneceğinin konişmentoda yazılmadığını savunarak davanın husumet yönünden reddini istemiştir.
Diğer davalı vekili de davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, sunulan kanıtlara ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davalılardan S... Trans Koll. Şti.nin broker Olduğu ve husumet yöneltilemeyeceği, istenebilecek sürestarya alacağının (11.200) USD den ibaret ve bundan gönderilen davalının sorumlu olduğu gerekçesiyle açılan davalı yönünden davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararı, davalılardan B... Dış T.A.Ş vekili temyiz etmiştir.
Dava, taşıyanca açılan sürestarya alacağına ilişkin olup, mahkemece davanın malın gönderileni olan davalılardan B... Dış Tic. A.Ş bakımından davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Taşıma sözleşmesi, davacı taşıyan ile davalılardan S... Trans Koll. Şti.nin brokerliği ile dava dışı taşıtan F... İnt. Firması arasındadır. Taşıma sözleşmesinin koşullarını belirleyen teleks teatisinde ve sonradan düzenlenen konişmento metninde gönderilenin sürastarya alacağından sorumlu olacağına dair bir hüküm yer almamaktadır. TTK. nun 1069. maddesinin yorumuna ilişkin doktrindeki ortak görüş ve Dairemizin yerleşmiş uygulamasına göre, kural olarak sözleşme ile kararlaştırılabilecek bir tür ücret olan sürastarya borçlusu taşıtandır. Taşınan malın gönderilenin sürastarya borçlusu taşıtandır. Taşınan malın gönderilenin sürastaryadan sorumlu tutulabilmesi için, bu konunun navlun sözleşmesinde veya konişmentoda açıkça öngörülmüş olması gerekmektedir.
Aleyhinde hüküm kurulan gönderilen B... A.Ş vekilinin bu ilkelere davalı husumet itirazına rağmen, mahkemece bu yön değerlendirilip tartışılmaksızın ve hiçbir gerekçe gösterilmeksizin anılan davalının sorumluluğuna karar verilmesi doğru görülmemiştir.
S o n u ç: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalılardan B... Dış TAŞ vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın anılan davalı yararına (BOZULMASINA), ödediği temyiz peşin harcının isteği halinde temyiz edene iadesine, 65.000.000 lira duruşma vekillik ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, 18.1.2000 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
