 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
Esas No : 1999/390
Karar No : 1999/5357
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
Taraflar arasındaki davanın İstanbul 3.Asliye Ticaret Mahkemesince görülerek verilen 24.06.1998 tarih ve 1998/407-1998/1135 sayılıkararın Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dava dosyası için Tetkik Hakimi Yaşar Arslan tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü.
Davacı vekili, müvekkili şirketin davalı H... Finans Kiralama A.Ş.'ne ait gemiye yakıt sattığını, ancak yakıt bedelinin bir kısmının ödenmediğini ileri sürerek, (15.779) USD alacak için TTK.'nun 1235/6 ve 1236.maddeleri gereğince gemi üzerinde kanuni rehin hakkı tanınmasını talep etmiştir.
Mahkemece, evrak üzerinde yapılan inceleme sonunda talebin kabulüne ilişkin verilen kara, Dairemizce usulden bozulmuş olup bozmaya uyularak dava dilekçesinin davalı tarafa tebliği ve duruşma açıldıktan sonra gemi sicil kaydına göre, gemi malikinin davalı şirket, ancak işleteninin dava dışı bir şirket olduğu, geminin deniz ticaretinde kullanılması ve işletilmesi hakkının kiracıya ait olduğu, davacının bu istemini işletene yöneltmesi gerektiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava, gemi üzerinde kanuni rehin hakkı tanınması istemine ilişkindir.
Davacı vekili, davasını finansal kiralayan aleyhine ikame etmiş, mahkemece; işletenin dava edilmediği, davalının ise işleten olmayıp bir finans kurumu olması sebebiyle davanın reddine karar verilmiştir.
TTK.'nun 1235.maddelerinde 10 bent halinde yazılı alacağı meydana getiren olay zuhur ettiğinde alacaklı için gemi alacağı hakkı kendiliğinden ve yasadan ötürü doğar. Bu hak, aynı yasanın 1236. Maddesine göre, alacaklıya kanuni rehin hakkı sağlar. Kanuni rehin hakkı mahiyeti icabı iki yönlü olup, hakkın borçlusu gemi donatanıdır. Finansal kiralanan gemide ise, borçlu finansal mal (gemi) kiracısıdır. Gemi sahibinin (finansal kiralayan) sorumluluğu ise gemisi ile ilgili ayni sorumluluktur. Buna göre finansal kiralama bahis konusu olduğunda dava, alacak hakkının borçlusu gemi donatanı yani finansal gemi kiracısına karşı açılır. Kanuni rehin hakkının tanınmasına ilişkin kararda ona karşı kurulur. Alacaktan şahsen mesul olmayan finansal mal kiralayana husumet tercih edilemez. Mahkemece davanın bu sebeplerle husumet nedeniyle reddedilmesi gerekirken, yazılı gerekçeyle davanın reddine karar verilmesi doğru bulunmamış ancak, neticesi itibariyle doğru olan kararın onanması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile neticesi itibariyle doğru olan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı bakiye 596.000.- lira temyiz ilam harcının temyiz edenden alınmasına, 15.06.1999 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.