Taraflar arasındaki davanın Bakırköy 9.Asliye Hukuk Mahkemesince görülerek verilen 2.12.1998 tarih ve 1997/385-1998/866 sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dava dosyası için Tetkik Hakimi Verda Çiçekli tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

Davacı vekili, müvekkilinin davalı kooperatifin ortağı olduğunu, kooperatif yönetimi ile uyuşmazlığa düştüğünü, bu nedenle davalı kooperatiften çıkmak istediğini, bu arada yönetim kurulunca ortaklıktan çıkarıldığını, kooperatife aidat olarak ödediği 308.500.000 TL ile Anasözleşmenin 15 maddesi gereğince 200.000.000 TL toplam 508.500.000 TL nin tahsili için davalı aleyhine başlattıkları icra takibinin davalının itirazı üzerine durduğunu ileri sürerek, itirazın iptali ile %40 icra inkar tazminatının davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili, ihracın 1997 yılından yapılan genel kurul toplantısında kesinleştiğini, bilançonun çıkartılmadığı için, alacağın istenebilir hale gelmediğini, istenen 200.000.000 TL bilanço farkının hukuki dayanağı bulunmadığı, inkar tazminatı ve reeskont faiz talep edilemeyeceğini savunmuştur.

Mahkemece iddia, savunma ve toplanan kanıtlara göre, davacının davalı kooperatife aidat olarak, toplam 3 08,500.000-V t aidat ödediği konusunda bir uyuşmazlık bulunmadığı, uyuşmazlığın davacının istediği 200.000.000 TL lik bölümün istenip istenemeyeceği hususunda olduğu, anasözleşmenin 15. maddesine göre, devir dışında bir nedenle ortaklığı sona erenlerin sermaye ve diğer alacaklarının o yılın bilançosuna göre hesaplanacağı ve bilanço tarihinden itibaren l ay içinde ödeneceği, ayrılan ortakların yedek akçe üzerinde bir hak iddia edemeyeceğinin belirtildiği, ayrıca Anasözleşmenin 7 maddesinde "kooperatif sermayesi, ortakların taahhüt ettikleri, payların toplam tutarında ibaret olup, değişkindir" hükmü bulunduğu, bu durumda davacının 308.500.000 TL nin aidat alacağı ve diğer alacakları toplamının 19.681.558 TL olarak belirlendiği gerekçesiyle 328.181.558 TL üzerinden tahsiline, bu alacağa 26.3.1997 (takip) tarihinden itibaren değişen reeskont oranlarda faiz uygulanmasına, fazla istemin reddine karar verilmiştir.

Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.

l-Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına ve davacının 20.12.1996 tarihinde ortaklıktan çıkarıldığını, çıkarma kararının davacıya 20.l 2.l997 tarihinde tebliğ edildiği, davacının karara karşı iptal davası açmadığı, tebliğ edilmemekle birlikte davacının çıkarma iradesini davalı kooperatife bildirdiği anlaşılmış olup, davalı kooperatifin davacıya ait birikmiş aidatı 1997 genel kurulunda gündeme almamak düşüncesiyle, çıkarma kararı ile ilgili prosedürü geciktirdiği bu eylemin iyiniyet kurallarına aykırı olduğu anlaşıldığından, davalı vekilinin aşağıdaki bentler kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.

2 - Ancak, ortaklıktan çıkan ya da çıkarılan ortaklarda ödemelerin ne şekilde yapılacağı 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 17.nci ve davalı kooperatif anasözleşmesinin l5 nci maddesinde düzenlendiği gibi, Dairemiz uygulamasına göre de, bu durumda ortaklara ödedikleri aidatlardan hesaplanacak olan gider payı düşüldükten sonra bakiyesine hükmedileceği kabul edilmektedir.

Oysa mahkemece, bilirkişi raporuna itibar edilerek davacının ödediği toplam aidat miktarı yanında, diğer alacaklar adı altında öz sermayeden de pay alabileceğinin kabul edilmesi yukarıda anılan anasözleşme ve Kanun hükmüne aykırı olduğundan kararın bu nedenle davalı yararına bozulması gerekmiştir.

3-Öte yandan, 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 1. nci maddesinde belirtildiği gibi, kooperatifler ortaklarının ekonomik yararlarını ve gereksinimlerini karşılıklı yardım ve dayanışma suretiyle sağlama ve koruma amacıyla kurulmuş tüzel kişiler olup, bu nitelikleri itibariyle tacir sayılmayacağından, dava konusu alacağa reeskont oranında faiz yürütülmesi de, isabetli olmamış ve kararın bu nedenle de, bozulması gerekmiştir.

SONUÇ. Yukarıda (1) nolu bentte yazılı nedenlerle, davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) ve (3) nolu bentlerde yazılı nedenlerle kararın davalı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 21.06.1999 tarihlinde oybirliğiyle karar verildi.

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972