Taraflar arasındaki Kadıköy 1.Asliye Ticaret Mahkemesince görülerek verilen 14.7.1998 tarih ve 1997/113-1998/868 sayılı kararınYargıtay incelenmesi duruşmalı olarak davacı ile davalı S.. İnş.A.Ş. vekilleri tarafından istenmiş olmakla duruşma için belirlenen 15.6.1999 günde davacı avukatı H.. ile davalılar avukatı G... ve A...  gelip, temyiz dilekçesinin de süresinde verildiği anlaşıldıktan ve duruşmada hazır bulunan taraflar avukatları dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karar bağlanması ileriye bırakılmıştı. Dava dosyası için  Tetkik Hakimi Seyfi Çizmeci  tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü;

Davacı avukatı, davalı yüklenici firma L.. Ltd. ve diğer davalı S... İnşaat Ticaret A.Ş. arasında 6.4.1994 tarihinde Taşeronluk sözleşmesi imzalandığını bu sözleşme hükümlerine göre L.. Ltd.in S.. İnş. A.Ş.ne 2.050.000 DM. Avans ödemesi, yapmasının kabul edildiğini, davacı Banka'nın muhatap L...Ltd.e S... İnşaat A.Ş. lehine olarak 2.050.000 DM. Tutarında 10.6.1994 tarihli avans teminat mektubu verdiğini, aynı sözleşme hükümleri gereğince başka iki bankanın da teminat mektubu düzenleyerek yüklenici firmaya verdiğini, avans teminat mektupları ile garanti olunan avans geri ödemesinin önemli bir kısmının gerçekleştiğini, davalı L... Ltd.in, S.. İnşaat A.Ş.nin inşaatları yapması nedeniyle hakediş alacaklarından kesinti yapmak suretiyle alacağının önemli bir miktarını tahsil ettiğini, böylece garanti edilen riskin sona erdiğini, L... Ltd.in teminat mektubunu nakde çevirme isteğinin kötüniyetli olduğunu zira baştan beri bunu planladığını, öte yandan davalılar arasında Uluslararası Hakem Mahkemesinde görülen dava sonunda verilen kararın Türk Kamu düzenine aykırı olduğunu ileri sürerek dava konusu teminat mektubunun hükümsüzlüğünün tespitine 2.12.1996 tarihli hakem kararının Türkiye'de tenfiz şartlarının bulunmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.

Davalı L.. Ltd.Şirketi vekili cevabında davacı tarafından verilen banka teminat mektubunun kayıtsız şartsız ödeme taahhüdünü içerdiğini, "avans teminat mektubu" ifadesinin yanlış olduğunu, S... İnşaat A.Ş.nin sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde davacı bankanın teminat mektubu bedelini tazmin etmekle görülen dava sonunda S... İnşaat A.Ş.nin L... Ltd.e 40.000.000 TM. Ödemeye mahkum edildiğini, davacı bankanın Hakem kararında taraf olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.

Davalı S... İnşaat A.Ş. avukatı cevabında, davalı L.. Ltd.in bana teminat mektubu ile garanti edilen riskin doğmasına sebebiyet verildiğini, bu hususta kötüniyetli olduğunu, söz konusu Hakem Kararının Türkiye'de tanınması ve tenfizinin mümkün olmadığı beyan etmiştir.

Mahkemece yapılan yargılama sonunda dosyadaki kanıtlara göre; özet olarak, davalı tarafından, S... İnş.A.Ş. lehine ve L...Ltd.e hitaben teminat mektubu verildiği bankanın teminat mektubu ile avansız iadesini ve sözleşmeden doğan yükümlülüklerin tam olarak yerine getirilmesini garanti ettiği davacının, teminat mektubu ile garanti edilen riskin doğmadığı, sona erdiği veya hakkın kötüye kullanıldığı iddialarını kanıtlamakla yükümlü olduğu, davacının bu iddialarla ilgili olarak kesin delil likit kanıt getiremediği, öte yandan Viyana Hakem Mahkemesi'nin verdiği kararda davacı bankanın taraf olmadığından hakem kararının Türkiye'de tenfiz şartlarının bulunmadığının tespitini talep edemeyeceği, çünkü bu konuda aktif husumet ehliyetinin bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

Kararı, davacı ve davalı S... İnşaat San.A.Ş. avukatları temyiz etmişlerdir.

1- Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına ve Türkiye'de tenfiz şartlarının bulunmadığının tespiti talep edilen Viyana Hakem Heyeti kararında davacının taraf olmadığının anlaşılmasına nazaran, bu yöne ilişen temyiz itirazlarının reddi ile Viyana Hakem Heyeti Kararının Türkiye'de tenfizinin mümkün olmadığının tespitine ilişkin reddine ilişkin mahkeme kararının onanması gerekmiştir.

2- Ancak, kat'i teminat mektubu sözleşmenin icrasını temsil için verildiği, halde, avans teminat mektubu niteliği itibari sözleşmenin icrasını değil, borç olarak verilen bir miktar paranın iadesinin temin için verildiği gerekse öğretide (Bkz. Prof.Dr. Seza Reisoğlu, Banka teminat Mektupları ve Kontrgarantiler, Ankara 1997, sh.119-211) ve gerekes Yargıtay'ın uygulamasında kabul edilmektedir. Avans teminat mektuplarında avansın geri ödenmesi garanti edilmekte ve uygulamada da, dava konusu olayda olduğu gibi, yükleniciye ödenen avanslar genellikle yüklenicinin işlem yaptıkça hakedişlerini belirleyen istihkaklarından kesilmesi suretiyle geri alınmakta ve taraflar arasındaki sözleşmelere bu yönde hükümler konulmaktadır.

Davacı bankanın, davalılardan S... İnş.San.A.Ş. lehine ve diğer davalı L... Ltd.e hitaben verdiği teminat mektubunun garanti ettiği risk limiti hususunda bir uyuşmazlık yoktur. Ancak, dava konusu uyuşmazlıkta sağlıklı bir sonuca varabilmek için öncelikle açıklığa kavuşturulması gerekli hususta bu teminat mektubunun kat'i teminat mektubu mu, yoksa avans teminat mektubu mu olduğu hususudur. Dava konusu teminat mektubu metnine bakıldığında "Avans ödeme Garantisi" başlığını taşıdığı içeriğinde de "S... A.Ş.ne.. DM. Tutarında bir avans ödemesi yapılacağı, ... DM.avans miktarının S... A.Ş.nin sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getirmediğini belirten ve ödeme talep eden açıkca imzalanmış yazı alınınca gayrikabili rücu olarak tazmin edileceği" ibarelerinin yer alması ve avans teminat mektubunun avansın taşerana ödenmesinden sonra yürürlüğe gireceğinin belirtilmiş olması, avans miktarı ile davacı ve diğer bankaların düzenlediği teminat mektupları tutarlarının aynı olması nazara alındığında davacı tarafından düzenlenen teminat mektubunun avans teminat mektubu olarak düzenlediğini kabulü gerekmesine davalılar arasındaki taşeronluk sözleşmesinde ayrıca iş bedelinin %10 tutarında kati teminat mektubu verileceğinin hüküm altına alınmış olması birlikte değerlendirildiğinde, dava konusu teminat mektubunun avans teminat mektubu olarak değerlendirilmesi zorunludur.

Bu durumda, mahkemece dava konusu teminat mektubunun avans teminat mektubu olduğunun kabulü ile buna göre inceleme ve değerlendirme yapılması gerekirken, kati teminat mektubu olarak değerlendirilmesi doğru olmamış ve hükmün bu nedenlerle bozulması gerekmiştir.

3- Bozma sebep ve şekline göre davacının diğer, davalı S... İnş. A.Ş. vekilinin tüm temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik gerek görülmemiştir.

SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte yazılı nedenlerle Viyana Hakem Heyeti kararı ile ilgili mahkeme kararının onanmasına 2.bentte açıklanan nedenlerle hükmün davacı yararına BOZULMASINA, 3.bentte açıklanan nedenlerle davacının sair, davalı S...İnş.A.Ş. vekilinin tüm temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek bulunmadığına 65.000.000 lira avukatlık ücretinin davalılardan alınıp davacıya ödenmesine ödedikleri temyiz peşin harçların istekleri halinde temyiz edenlere iadesine, 17.6.1999 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

 

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972