Taraflar arasındaki davanın Marmaris Asliye Hukuk Mahkemesince görülerek verilen 8.12.1998 tarih ve 1997/381-1998/803 sayılıkararın Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dava dosyası için Tetkik Hakimi Yaşar Aslan tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü.

Davacı vekili, müvekkilinin inşa ettirdiği tekneyi yabancı uyruklu olmasından dolayı yanında çalışan davalı adına Kaş limanına tescil ettirdiğini, ancak davalının görevi kötüye kullanarak teknenin gerçek hak sahibi imiş gibi davrandığını ileri sürerek, tekneye davalının müdahalesinin önlenmesini ve muarazanın önlenmesini talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili cevabında, dava konusu teknenin müvekkilince dava dışı bir kişiden satın alındığını ve sonradan müdahillere satıldığını, bu tekneyi bir süre davacı ile birlikte işlettiklerin, ancak davacının tekne üzerinde başkaca hakkı bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.

C... ve H... vekili, davaya konu tekneyi davalıdan satın ve devir alan müvekkillerinin asli müdahilliklerinin kabulünü talep etmiştir.

Mahkemece, sunulan ve toplanan kanıtlara göre, davacının ticari teknesini yabancı olmasından dolayı kendi adına tescilinin mümkün olmaması nedeniyle tescili davalı adına yaptırdığını iddia ettiği, bu haliyle yasal düzenlemelerde yer alan gerekliliklere karşı hile yoluna başvurduğunu, 815 sayılı kanun ve TTK.nun 823.maddelerine göre yabancıların Türkiye karasuları ve iç sularda ticari amaçlı gemi işletemeyecekleri, Kanuna karşı hilenin tam bir butlan nedeni olduğu sonradan düzeltilemeyeceği ve resen dikkate alınması gerektiği sonucuna varılarak davanın reddine karar verilmiştir.

Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.

1- Dava, Hollanda uyruklu olan davacının 1995 yılında Marmaris'te inşa ettirdiği teknesini mevzuatın elvermemesi nedeniyle kendi adına limana kaydettirmediğinden yanında kaptan olarak çalışan davalı adına Kaş Limanı'na kaydettirdiği, ancak davalının bu güvenini kötüye kullanarak teknenin sahibi imiş gibi davranıp dava dışı kişilere devrettiği iddiasına dayalı olarak açılan tekneye müdahalenin önlenmesi çekişmenin giderilmesi  ve teknenin davacıya teslimi istemine ilişkin bir davadır.

Bu hali ile dava, inançlı bir işlem olgusuna dayandırılmıştır. Bu işlem (veya sözleşme) türünde bir hakkı devredene inanan, devralana ise inanılan denir. Bu ilişkide, inanılan taraf, bu sözleşmenin kendisine sağladığı hukuki durumu ancak belirli bir amaçla kullanacağını ve bu amaç gerçekleştikten sonra terkedeceğini kabul ve taahhüt eder. Böyle bir işlemde üçüncü kişileri aldatma amacı yoktur. İşlemin mahiyeti dış aleme farklı yansıtılır. Arada bir iç ilişki vardır ve bunun üçüncü kişilerce bilinmesi istenmemiş olabilir. Bu haliyle inanç sözleşmesi kendine özgü özel bir borç ilişkisidir. Açıklanan bu işlem türüne yakın olan başka bir kavram ise (Kanuna karşı hile) niteliği taşıyan işlemlerdir. İnançlı işlem ile kanuna karşı hilenin unsurları aynıdır. Böyle olmakla birlikte, kanuna karşı hilede, taraflar yasanın geçerli saydığı hukuki işlemleri yasaya aykırı sonuçlara varmak amacıyla yaparlar. Oysa, inançlı işlemde hukuka aykırı bir amaç güdülemez.

Mahkemece, davacı taraf iddialarının 815 sayılı Kanun ile TTK.nun 823.maddesi ile yasaklanan amaçları elde etme amacına yönelik kanuna karşı hile oluşturduğu sonucuna varılarak başka bir yön araştırılmadan davanın reddine karar verilmiş ise de, davacının dayandığı vakıalar kanuna karşı hile kavramı içerisinde değerlendirilemez. Çünkü dava konusu tekne (10,36) groston olup, gemi siciline tescile tabi olmayıp, mülkiyet ve zilyetlik hükümleri ile el değiştirme esasları bakımından menkul mal kurallarına tabidir. Bu nedenle, üzerindeki hak sahipliğinin tesisi herhangi bir özel koşula ve bu arada TC. yurttaşı olma koşuluna da bağlı değildir. Davacı, tekneyi limana kaydettirmeyi teminen davalı ile inançlı bir işlem yaptığını, ancak davalının bu işleme bağlı olarak yükümlendiği edimlerini yerine getirmediğini ileri sürmüştür. O halde, davanın dayandırıldığı tüm kanıtlar ve karşı kanıtlar değerlendirilerek, değinilen hukuki çerçeveye göre uyuşmazlığın esasının çözüme kavuşturulması gerekmektedir.

2- Öte yandan, dava konusu teknenin davalı tarafından (sonradan davaya müdahil olan) dava dışı kişilere devredildiği bildirildiğine göre, 3.kişilerin hukukunun etkileme olasılığı uyarınca davacıya bu kişilere dava açması için HUMK. 39 ve 40.maddeleri uyarınca uygun önel tanınıp bu davanın açılması halinde davaların birleştirilerek birlikte görülmesi gerekirken, bu yönün gözden kaçırılması doğru bulunmamış, kararın bu yönden dahi bozulması gerekmiştir.

SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davacı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 1.6.1999 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

 

 

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972