 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
Esas No: 1998/9812
Karar No: 1999/1580
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
Taraflar arasındaki davanın İstanbul 6.Asliye Ticaret Mahkemesince görülerek verilen 4.6.1998 tarih ve 610-976 sayılı kararınYargıtay'ca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dava dosyası için Tetkik Hakimi Seyfi Çizmeci tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü.
Davacı vekili, müvekkili bankaya borçlu olan H... borcuna karşılık davalının keşide ettiği 15.000.000 liralık ve 200.000.000 liralık iki adet çek verdiğini, süresinde bankaya ibraz edilen çeklerin karşılıksız çıktığını ileri sürerek iki çek bedeli toplamının TTK. M.644 gereğince davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı ve ihbar olunan H... vekili çeklerin zamanaşımına uğradığını, sebebsiz zenginleşmenin söz konusu olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararı, davalı ve ihbar olunan vekili temyiz etmiştir.
1- İhbar olunan H... davada taraf olmadığından ve aleyhine de bir hüküm kurulmadığından kararı temyiz etme hakkı bulunmamaktadır. Bu nedenle H... 'ın temyiz dilekçesinin reddine karar vermek gerekmiştir.
2- Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına ve dava konusu 31.10.1996 tarihli ve ikiyüz milyon liralık çekle ilgili olarak davacının talepte bulunmaya hakkı olduğuna göre davalının bu yöne ilişen temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
3- Ancak, dava konusu 30.9.1996 tarihli ve 150.000.000 liralık diğer çek tahsil cirosu ile davacı bankaya verilmiştir. Nitekim çekin arkasında davacı bankanın "Bedeli tahsil için alınmıştır" şeklinde kaşesi vardır.
TTK.nun 730/6 ncı maddesi yollaması ile TTK.nun 600 ncü maddesine göre, tahsil cirosu ile çeki alan, çek bedelini tahsil ile görevlendirilmiş vekil (hamil) durumda olup; vekil eden senet sahibi adına hareket eder.
Dava konusu somut olayda çek nedeniyle asıl alacaklı olan ve çeki davacıya tahsil cirosu ile davacı bankaya veren H... ihbar olunan sıfatıyla davaya verdiği cevapta, sebebsiz zenginleşmenin söz konusu olmadığını bildirdiğine ve çek keşidecisine yönelik bir alacak iddiasında bulunmadığına göre, vekil-hamil durumunda olan davacı, TTK.md.644'te düzenlenen sebebsiz zenginleşme hükümlerine göre kendi adına çek keşidecisinden bir talepte bulunamaz. Çünkü tahsil cirosunun temlik fonksiyonu yoktur.
TTK.nun 600'ncü maddesinde tahsil cirosu ile senedi elde eden hamilin senetten doğan bütün hakları kullanabileceği hükmü bulunmakta ve bu haklar arasında sebebsiz zenginleşme davası da (TTK.md.644 ) var ise de; böyle bir davanın ancak ciranta adına yani onu temsilen açılması gerekir. (Bkz.Prof. Dr. F... Kıymetli Evrak Hukuku, 2. Bası Ankara 1997, sh.612) Bu davada böyle bir durum da söz konusu değildir.
O halde, mahkemece 30.9.1996 tarihli ve 150.00.000 liralık çeke ilişkin talebin bu yönden reddine karar vermek gerekirken, yazılı gerekçesiyle davanın kabulü doğru görülmemiş ve kararın bu yönden bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. Bentte yazılı nedenlerle ihbar olunan H... temyiz dilekçesinin reddine 2.bentteki nedenlerle davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, 3. Bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın BOZULMASINA, ödendiği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine 1.3.1999 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.