 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
Esas No : 1998/9090
Karar No : 1999/3724
Tarih : 06.05.1999
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
Taraflar arasındaki davanın Kadıköy 1.Asliye Ticaret Mahkemesince görülerek verilen 16.7.1998 tarih ve 1998/906-1998/870 sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi davalı A. K. A.Ş. vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dava dosyası için Tetkik Hakimi Hüseyin Çiftçi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, davalı A. K. A.Ş.ye ait kömür yükünün Novorossıky limanından Trabzon limanına taşınmak üzere beş sefer üzerine navlun sözleşmesi yapıldığını, navlun ücretinin bir kısmının ödenmiş olmasına rağmen bir kısmının ödenmediğini navlunla birlikte demuraj ücretinin ödenmediğini muaccel olan 76.727.94 USD tutarındaki alacaklarının tahsili amacıyla M/V Bilgili Biraderler Gemisi ile taşınan kömür yükü üzerine TTK.nun 1077 ve konişmentodaki lian klozu ile yük alacaklısı haklarına binaen yük üzerine kanuni rehin ve hapis hakkı tanınmasını talep ve dava etmiştir.
Davalı K. Denizcilik Nakliyat Ltd.Şti. vekili, cevabında TTK.nun 1070 madde hükmünün açık olduğunu, malları teslim etmiş olan taşıyanın gönderilene karşı haiz olduğu alacaklarının ödenmesini taşıtandan istenemeyeceğini kaldı ki müvekkilinin taşıtan olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı A. K. Kömür işletmeleri A.Ş. vekili cevabında, rehin hakkının yükün tahliyesinden sonra kullanılabileceği, sözleşmeye göre navlunun tahliye başladığında ödeneceğinin belirtildiğini, ayrıca davanın görev ve yetki yönünden de reddini istemiştir.
Mahkemece iddiaya, savunmaya, toplanan delillere, davalı A. K. Kömür işletmeleri Nakliyat ve Dış Tic.A.Ş. hakkındaki davanın kabulü ile 76.727.94 USA doları alacağından dolayı davacıya ait gemi üzerinde halen Trabzon limanı açıklarında yüklü vaziyette bulunan davalıya ait kömür yükü üzerine kanuni rehin hakkı tanınmasına, diğer davalı hakkındaki dava ise atiye terk edildiği ve bu konuda karar verilmesine yer olmadığına dair verilen karar davalı A. K. vekiline 11.7.1998 tarihinde tebliğ edilmiş adı geçen vekil ilgili kararı 2.9.1998 tarihinde temyiz etmiş olup, mahkemece davanın basit yargılama usulüne tabii olması nedeniyle adli ara vermede de sürenin işlediği anılan 15 günlük süre geçtiğinden temyiz isteğinin HUMK.nun 432 nci maddesi gereğince reddine karar verilmiştir.
Kararı davalı A. K. A.Ş. vekili temyiz etmiştir.
1-HUMK.nun 507/1 maddesi ve 176 maddelerinde basit usule tabi davalar gösterilmiş olup, kanuni rehin hakkının tanınmasına ilişkin davalar anılan maddelerde sayılmamıştır, öyle ise, bu tür davalarda adli tatil içinde kanunen belirlenen süreler işlemez, kendiliğinden durur. Davalı vekiline ilgili karar 21.7.1998 tarihinde tebliğ edilmiş, 2.9.1998 tarihinde temyiz edildiğine göre ve adli tatilde de süre işlemediğinden, temyiz isteminin süresinde olduğunun kabulü gerekir. O halde, mahkemenin 9.9.1998 tarih ve 1998/906-870 sayılı temyiz isteminin reddine dair kararın kaldırılmasına ve temyiz isteminin incelenmesine karar verilmesi gerekmiştir.
2-Davalı tarafın esasa yönelik temyiz itirazlarına gelince; dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına ve davacı tarafından ibraz edilen belgelere göre, işin niteliği itibariyle kanuni rehin hakkı tanınmasında yasaya aykırı bir yön bulunmayıp, süresterya alacağının niteliği daha sonra açılacak olan menfi tesbit davasında tartışılıp, değerlendirileceğinden, davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle mahkemenin temyiz isteminin reddine dair kararın kaldırılmasına, (2) nolu bentte yazılı nedenlerle davalı vekilinin temyiz
itirazlarının REDDİNE, aşağıda yazılı bakiye 596.000- lira temyiz ilam harcının temyiz edenden alınmasına, 6.5.1999 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.