Taraflar arasındaki İzmir 3.Asliye Ticaret Mahkemesince görülerek verilen 15.5.1998 tarih ve 2-1130 sayılı kararın Yargıtay incelemesi duruşmalı olarak davalı vekili tarafından istenmiş olmakla duruşma için belirlenen 23.2.1999 günde davacı avukatı Birgül ile davalı avukatı Nurperi, Ayşe gelip, temyiz dilekçesinin de süresinde verildiği anlaşıldıktan ve duruşmada hazır bulunan taraflar avukatları dinlenildikten sonra duruşmalı işlerin yoğunluğu ve süre darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması ileriye bırakılmıştı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi Seyfi Çizmeci tarafından düzenlenen rapor dinlenildikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:

Davacı vekili, müvekkilinin İMKB.de işlem gören hisse senetlerinden davalının aracılığı ile satın aldığını, davalı aracı kurumun, müvekkilin talimatı olmaksızın ve uyarılmasına rağmen bir kısım hisse senetlerini sattığını ve bir kısmını da kendi portföyüne satın aldığını müvekkiline ait olan bu hisse senetlerinin maliyet bedelleri toplamının 9.347.850.000 lira olduğunu, bu meblağın faizi ile birlikte davalıdan tahsili için girişilen icra takibine haksız yere itiraz edildiğini ileri sürerek itirazın iptaline ve icra inkar tazminatına hükmedilmesin! talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili, davacının müvekkili Başkent Menkul Değerler AŞ aracılığı ile İMKB'de hisse senedi alım satımı yaptığını, satın alınan hisse senedi bedellerini ödemediğinden sürekli borçla işlem yaptığını, iddia edilen satış tarihinde davacının müvekkiline 14.251.974.249 lira borçlu olduğunu, hisse senetleri bedelinin Takasbank AŞ.ne müvekkilince ödendiğini, bu nedenle şirket tarafından İMKB yönetmeliğinin 57/4.maddesi gereğince davacının hisse senetlerinin bir kısmının satılıp bir kısmının da şirket portföyüne alındığını savunarak davanın reddini istemiştir.

Bu dava ile birleştirilen E.1996/340 sayılı dava dosyasında davacı B... Menkul Değerler AŞ vekili, davalı (davacı) Ahmet'in alım emri ile satın alınan hisse senetlerinin bedellerinin davalı tarafından ödenmemesi üzerine müvekkilinin Takasbank AŞ.ne borcun ödendiğini ve müvekkili aracı kurumun bankalardan kredi kullanmak ve faiz ödemek zorunda kaldığını bu faizlerin davalının hesabına yansıtıldığını ileri sürerek 2.868.651.000 liranın faiziyle tahsilini talep etmiştir.

Mahkemece dosyadaki kanıtlar ve bilirkişi raporuna göre davacı Ahmet'in alım emirleri ile İMKB'den davalının aracılığı ile satın alınan hisse senetlerinin davacının talimatı olmaksızın, davalı aracı kurum tarafından İMKB yönetmeliğinin 57/4. maddesindeki prosedür işletilmeksizin ve bu düzenlemeden istifade edilmeksizin bir kısmının satıldığı ve bir kısmının da davalının portföyüne alındığı, bu durumda davacının, davalı aracı kurumdan dava konusu hisse senetleri maliyet bedeli olan 9.347.500.000 lira alacaklı olduğu, taraflar arasında hisse senedi alım satımına ilişkin bir çerçeve sözleşmesi bulunmadığı, söz konusu menkul kıymet alım satımının yapıldığı dönemde borsa üyesi aracı kurumların müşterilerine kredi kullandırmasının (ödünç para vermesinin yasak olduğu, bu husus sonradan serbest bırakılmış ise de (27.12.1994 T.r.G. Seri, 5 No.18 sayılı tebliğ), taraflar arasında bu hususta çerçeve sözleşmesi bulunmadığından ve bu bir geçerlilik şartı olduğundan aracı kurumun kullandırdığı krediye faiz yürütmesinin mümkün olmadığı, hisse senetlerinin satın alma bedelinin müşteri (davacı-davalı) tarafından ödenmediği savunmasının da kanıtlanmadığı gerekçesiyle asıl davanın (1995/2 E) kısmen kabulü ile 9.347.500.000 lira alacağa itirazın iptaline, icra takip tarihinden itibaren %98 oranında (reeskont) faiz yürütülmesine, birleştirilen 1996/340 E.sayılı davanın reddine karar verilmiştir.

Kararı davalı (birleştirilen davanın davacısı) vekili temyiz etmiştir.

Taraflar arasındaki uyuşmazlık davacının, aracı kurum yani İMKB üyesi davalı aracılığı ile satın aldığı hisse senetlerinin, talimatı olmadan davalı tarafından bir kısmının satılıp, bir kısmının da davalının portöyüne alınması nedeniyle hisse senetleri alım bedelinin tahsili isteminden kaynaklanmaktadır. Taraflar arasında hisse senedi alım satımına ilişkin yazılı bir çerçeve sözleşmesi yapılmamıştır. Ancak süregelen ilişki içinde alım satımın sözlü talimatlarla da yapılmış olması ve dava konusu hisse senetlerine davacının sahiplenmiş bulunmasına göre akit geçerlidir. Bu hisse senetlerinin alım bedellerinin ödenmesi yönünden davalı İMKB Yönetmeliğinin o tarihlerde yürürlükte olan 57 maddesine uygun hareket etmemiş, alım emri üzerine satın alınan hisse senetleri bedellerinin ödenmesi için davacıya anılan yönetmelik maddesi çerçevesinde yazılı ihbarname gönderdiğini kanıtlayamamış isede, davalının hisse senetlerini talimat olmadan ve yetkisiz olarak satması veya portföyüne almış olması davacıyı alım bedellerini ödeme yükümlülüğünden kurtarmaz. Zira davacı, İMKB. yönetmeliğinin 57/4. maddesi hükmüne uyulmadan hisse senetlerinin satılması ve portföye alınması ve böylece iradesi dışında hisse senetlerinin elinden çıkması nedeniyle uğradığı zararı veya hisse senetlerinin iadesini talep etmemekte alım bedellerini talep etmektedir. O halde davacının satın alınan hisse senetlerinin alım bedelini Borçlar Kanunu genel hükümleri çerçevesinde ödemek ve öncelikle kendi edimini ifa etmekle yükümlüdür. Davalı vekili ısrarla hisse senedi alım bedellerini davacının Ödemediğini, İMKB Takasbank AŞ . ne müvekkilinin ödeme yaptığını savunmuş, davacı bu konuda yeterli bir açıklama yapmadığı gibi, mahkemece de yeterli bir inceleme yapılmamış ve gerekçede davalının hisse senedi alım bedellerinin ödenmediği yolundaki savunmasını kanıtlayamadığından söz edilmekle yetinilmiştir. Bu hususla ilgili olarak 4.4.1997 tarihli bilirkişi raporunda (Sayfa 17)davalı aracı şirketin, davacının sözlü emirleri ile alım işlemi yaparak aldığı senet bedellerini Takas Merkezine ödediğini belgelediği takdirde bunlar açısından söz konusu alacakları için ispat külfetinden kurtulacağı ve bu çerçevede kendi tuttuğu hesap ekstrelerinin de veri oluşturacağı görüşü dile getirilmiştir.

O halde, mahkemece gerekirse Takas Merkezi'nden sorularak dava konusu hisse senetlerinin bedelini kimin ödediği belirlenmeli, taraflar arasındaki alım satım ilişkisinde yasal düzenlemeler, yönetmelik ve teammüller nazara alınarak, davacının söz konusu hisse senetleri için ödeme yapıp yapmadığı, satış portföye alma ve iktisap tarihleri itibariyle önceki işlemler de dikkate alınarak davacının hesabının alacaklı ya da borçlu olup olmadığı, davalının kredi kullandırma gibi bir yardımda bulunup bulunmadığı hususlarının tesbiti için aralarında İMKB uzmanının da bulunduğu bilirkişi heyetinden rapor alınarak yapılacak inceleme çerçevesinde bir hüküm kurulması gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.

SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı-karşılık davacının temyiz itirazlarının kabulü ile kararın BOZULMASINA, 30.000.000 lira duruşma vekillik ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 04.03.1999 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972