 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
Esas No : 1998/3400
Karar No : 1998/4932
Tarih : 29.6.1998
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- KOOPERATİFLER İLE İLGİLİ DAVALAR ( Yönetim Kurulunun Üye İhraç Kararının İptali - Görevli Mahkeme )
- GÖREVLİ MAHKEME ( Kooperatifler İle İlgili Davalar - Yönetim Kurulunun Üye İhraç Kararının İptali )
- ÜYE İHRAÇ KARARININ İPTALİ ( Kooperatifler İle İlgili Davalar - Görevli Mahkeme )
- MAHKEMELERİN İŞ SAHASINA İTİRAZDA SÜRE ( 10 Günlük Cevap Süresinde Bildirilmesi Zorunluluğu - Bu Sürenin Hak Düşürücü Süre Olduğu )
- SÜRE ( Mahkemelerin İş Sahasına İtirazda - 10 Günlük Cevap Süresinde Bildirilmesi Zorunluluğu/Bu Sürenin Hak Düşürücü Süre Olduğu )
- DAVANIN AÇILMAMIŞ SAYILMASINA KARAR VERİLEMEYECEĞİ (10 Günlük İtiraz Süresi Geçmeden Çok Önce Dosyanın Ticaret Mahkemesi'ne Gönderilmesi İçin Görevsizlik Kararını Veren Mahkemeye Başvurulmuş Olması)
- GÖREVSİZLİK KARARI ( 10 Günlük İtiraz Süresi Geçmeden Çok Önce Dosyanın Ticaret Mahkemesi'ne Gönderilmesi İçin Görevsizlik Kararını Veren Mahkemeye Başvurulmuş Olması - Davanın Açılmamış Sayılmasına Karar Verilemeyeceği )
1163/m.99
6762/m.5
1086/m.193,432
DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı Kayseri Asliye Ticaret Mahkemesi'nce verilen 9.2.1998 tarih ve 56-2 sayılı hükmün temyizen tetkiki davacılar vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacılar vekili, müvekkillerinin davalı kooperatifın üyesi olduklarını, usulsüz olarak haklarında üyelikten ihraç kararı verildiğini ileri sürerek davacılar hakkındaki yönetim kurulunun ihraç kararlarının iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Kayseri 5. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 99. maddesi gereğince açılan işbu davaya bakmanın Ticaret Mahkemesi'nin görevine girdiği gerekçesiyle dosyanın görevli Kayseri Ticaret Mahkemesi'ne gönderilmesine karar verilmiştir.
Kayseri 5. Asliye Hukuk Mahkemesi' nin 4.2.1998 tarihli yazısı ile dosya Kayseri Asliye Ticaret Mahkemesi'ne gönderilmiştir.
Mahkemece; dosyanın Ticaret Mahkemesi'ne gönderilmesine dair 31.12.1997 tarihli kararın davacılar vekilinin yüzüne karşı verildiği, kesin olan gönderme kararından sonra HUMK.'nun 193. maddesinde öngörülen 10 günlük sürenin karar tarihinde başlayacağı, davacılar vekilinin 10 günlük süre geçtikten sonra 27.1.1998 tarihinde dosyanın gönderilmesi için müracaat ettiği gerekçesiyle, HUMK.'nun 193/3-4. maddesi uyarınca davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
1163 sayılı Kooperatifler Kanunu'nun 99. maddesinde, bu yasada düzenlenen hususlardan doğan hukuk davalarının ticari dava sayılacağı belirtilmiş, ancak anılan maddede, davaların özellikle Ticaret Mahkemesi'nde görüleceği düzenlenmemiştir. Maddede Ticaret Mahkemesi' nin görevli olduğu belirtilmediğine göre, anılan davalar yönünden TTK.'nun 5. maddesindeki kurallar uygulanır. Davacıların ihraç kararının iptali istemi ile açılan işbu davanın da Ticaret Mahkemesi'nde görülmesi zorunlu değildir. Belirtilen yasa hükümlerine, Dairemizin 29.1.1986 tarih ve 7575/249 sayılı kararına ve yerleşmiş içtihatlara göre iş sahası itirazının 10 günlük cevap süresi içerisinde bildirilmesi zorunludur. Bu süre hak düşürücü süredir. 10 günlük süre geçtikten sonra iş alanı itirazında bulunulamayacağı gibi Asliye veya Sulh Hakimi tarafından da re'sen Ticaret Mahkemesi'ne gönderme kararı verilemez.
Davacılar, davalı kooperatif yönetim kurulu tarafından haklarında verilen üyelikten ihraç kararının iptali istemi ile Kayseri 5. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde dava açmışlardır. Yargılama sırasında, 1.1.1998 tarihinde Kayseri Asliye Ticaret Mahkemesi ihdas edildiğinden, 5. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce 31.12.1997 tarihinde görevsizlik kararı verilmiştir. Yukarıdaki açıklamalar dikkate alındığında 5. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 31.12.1997 tarihli kararı teknik anlamda bir gönderme kararı olmayıp, bir nevi HUMK.'nun 193. maddesinin uygulanmasını gerektiren, temyizi kabil bir görevsizlik kararıdır. Bu kararın temyiz süresi HUMK.'nun 432/1. maddesine göre, ilamın usulen taraflardan her birine tebliği ile işlemeye başlar. 5. Asliye Hukuk Mahkemesi' nin 31.12.1997 tarihli kararı davacılar vekiline 5.2.1998 tarihinde, davalıya ise 21.2.1998 tarihinde tebliğ edilmiş olup, taraflar kararı süresinde temyiz etmemişlerdir. HUMK.'nun 193/3. maddesi gereğince, tarafların 5. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin kararına karşı temyiz sürelerinin sona erdiği ( kararın kesinleştiği ) tarihten itibaren 10 günlük süre geçmeden çok önce dosyanın Ticaret Mahkemesi'ne gönderilmesi için davacılar vekilinin görevsizlik kararını veren mahkemeye başvurduğu dikkate alındığında, Ticaret Mahkemesi'nin "davanın açılmamış sayılmasına" dair, temyize konu kararının doğru olmadığı anlaşıldığından, hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün davacılar yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 29.6.1998 tarihinde, oybirliği ile karar verildi.