Taraflar arasındaki davadan dolayı Ankara Asliye 2.Ticaret Mahkemesince verilen 25.6.1997 tarih ve 317-289 sayılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davalı R... Dış Tic. A.Ş. vekili tarafından istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 20.4.1998 gününde davacı avukatı H.Ümit Ç... ile davalı avukatı Mehmet D.... gelip, temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraf avukatları dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması duruşmadan sonraya bırakılmıştı. Bu kerre dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:

Davacı vekili, davalılardan R... Dış Tic. A.Ş.nin Libya'ya dış satım yaptığı un emtiasından 9.000 m.ton unu müvekkilinin taahhüt edip süresinde teslim ettiğini ve R... A.Ş.nin ihracatı gerçekleştirdiğini, akreditifli un satışlarını müteakip TMO. tarafından yapılacak buğday desteğinden faydalanmak amacıyla 23.8.1994 tarihinde davalı Toprak Mahsulleri Ofisine müracat ettiğini, ancak bu kurumun akreditif ibrazını istemesi üzerine R... A.Ş.den akreditifn istendiğini, ihracata ilişkin akreditifin 3.9.1994 tarihinde geldiğini, oysa R... A.Ş. ile yapılan 12.8.1994 tarihli sözleşmede akreditifin Libya Arap Türk Bankası nezdinde 51/94 numarasıyla açıldığının yazılı olduğunu, müvekkilinin davalı TMO. ile "Akreditifli Un ihracatını müteakip yapılacak Buğday Desteği" sözleşmesi akdedildiğini ancak Ağustos ayına göre destek miktarı olan ton başına 397 kg. yerine, Eylül ayı destek miktarına göre ton başına 304 kg buğday verildiğini, bu fark nedeniyle müvekkiline 837.000 kg. buğdayın eksik teslim edildiğini, davalı TMO.nün bir başka firmaya akreditif ibrazın şart koşmadan destekleme buğdayı verdiğini, akreditifin geç gelmesinden de davalı R... A.Ş.nin sorumlu olduğunu ileri sürerek 837.000 kg. buğdayın aynen davalılardan alınarak müvekkiline teslimine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davalı R... Dış Ticaret A.Ş. vekili, TMO. nun buğday desteği  konusunda müvekkilinin bir taahhüdünün bulunmadığını sözleşmelerin bağımsız olduğunu, davacının noksan buğdaya almasında R... A.Ş.nin  bir  kusurunun  bulunmadığını.  müvekkilinin satışa aracılık  ettiğini,  akreditif tarihinin 31.8.1994 olduğunu ve geç ibrazının  tahsisin yapılmasına engel olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.

Davalı Toprak Mahsulleri Ofisi vekili cevabında müvekkilinin 94/5688 sayılı kararname gereğince buğday desteği ile görevlendirildiğini ve belirlenen uygulama esasları çerçevesinde hareket edildiğini, destekleme amacıyla buğday verilmesi için ibrazı şart olan söz konusu akreditifin müvekkiline 7.9.1994 tarihinde ulaştığını ve davacı ile 9.9.1994 tarihinde destekleme sözleşmesi imzalandığını ve davacının Eylül-1994'e göre buğday desteğinden faydalandığını müvekkiline kusur ve sorumluluk yüklenemeyeceğini savunarak davanın reddini istemiştir.

Mahkemece, iddia, savunma, dosyadaki kanıtlar ve bilirkişi raporuna göre; davacı ile davalı R... Dış Ticaret A.Ş. arasında akdedilen 12.8.1994 tarihli iç alım sözleşmesinde satış konusu malın Libya'nın Arap Türk Bankası nezdinde açtığı 51/94 nolu akreditif çerçevesinde ihracat konusu olduğu açıkça yazılı olmasına rağmen davalı R... A.Ş.nin 31.8.1994 tarihine kadar akreditifi temin edip davacıya verememesi nedeniyle davacının TMO.nun 94/5688 sayılı Bakanlar Kurulu kararına göre yaptığı buğday desteğinden Ağustos ayı miktarına göre faydalanamadığı bu olayda davalı Ra"m A.Ş.nin kusurlu davrandığı, davalı TMO. nun ise yürürlükteki Bakanlar Kurulu kararı ve uygulama esaslarımı belirleyen mevzuata göre hareket etmesi zorunlu olduğundan kusurunun bulunmadığı gerekçesiyle, TMO. hakkındaki davanın reddine 837.000 kg. buğdayın davalı R... A.Ş. tarafından aynen teslimine, bu mümkün olmazsa bedeli 15.484.500.000 liranın dava tarihinden itibaren %57 oranında faizi ile birlikte bu davalıdan tahsiline karar verilmiştir.

Kararı davalı R... Dış Tic. A.Ş. vekili temyiz etmiştir.

1-Davacı ile davalı R... Dış Ticaret A.Ş. arasında imzalanan 12.8.1994 tarihli satış sözleşmesinde akreditifin verileceği tarih belirtilmemiş ve ayrıca davacının, TMO.nin buğday desteğinden faydalanacağına ilişkin bir hüküm de olmadığı gözlenmiştir. Bu sözleşmede, akreditif nosu tam olarak yazılmadığı ve ... şeklinde açık bırakıldığı halde, davacı bu hususa dikkat edip akreditifin 31.8.1994 tarihinden önce mutlaka düzenlenmesi bakımından ihtarname çekmemiş, beklenen çabayı göstermemiş ve davalı R... A.Ş.ni bu konuda temerrüde düşürmemiştir. Davacının 23.8.1994 tarihinden " sonraki istemi karşısında, akreditifin düzenlenmesi için davalı R... A.Ş. de bu konuda gerekli çabayı göstermiş ise de, akreditifin düzenlenmesi 31.8.1994 tarihinden sonra mümkün olabilmiştir. Bu durumda, sözleşmeye göre yükümlülüğü bulunmayan ve önceden ihtarname gönderilerek temerrüde düşürülmeyen R... Dış Tic. A.Ş.ne, davacının buğday desteğinden Eylül ayı itibariyle ve daha az miktarda faydalanmış olmasında, kusur ve sorumluluk yüklenemez. Bu nedenlerle davalı R... A.Ş. yönünden de davanın reddine karar verilmesi gerekirken davanın kabulü doğru görülmemiştir.

2-Bozma  sebep ve şekline göre davalının diğer temyiz incelenmesine gerek görülmemiştir.

SONUÇ : Yukarıda 1. bentte yazılı nedenlerle davalı R... A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA 2. bentte yazılı nedenlerle diğer temyiz itirazlarının incelenmesine gerek bulunmadığına, 20.000.000 lira duruşma vekillik ücretinin davacıdan alınıp davalı R... A.Ş.ne verilmesine, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 26.2.1998 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972