Taraflar arasındaki davadan dolayı Ankara 2.Asliye Ticaret Mahkemesince verilen 11.6.1997 tarih ve 73-260 sayılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki taraf vekilleri tarafından  istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 10.3.1998 gününde davacı avukatı Arda B... ile davalı avukatı Halil G... gelip temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması duruşmadan sonraya bırakılmıştı. Bu kerre dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra isin gereği konuşulup düşünüldü:

Davacı vekili, Torbalı ilçesindeki İD.91 sicil 275 ruhsat no'lu demir maddesi sahasının rödevansla işletilmesi hususunda açılan ihale sonunda en uygun teklifi veren davalı ile 19.4.1994 tarihinde 3.dönem 5 yıllık sözleşme imzalandığını, esasen davalının önceden 2 ayrı dönemde demir cevheri ürettiğini, bilahare davalının, arazi sahipleri ile anlaşılamadığından bahisle tasfiye protokolü hazırlanması için müvekkiline başvurusunun sözleşmedeki açık hükümler karşısında reddedildiğini, talep edilmesine rağmen davalının 1995 yılı 3 ve 4 dilim rödavans bedellerini ödemediğini ileri sürerek toplam (3.162.500.000) TL rödavans alacağının l Ocak 1996 tarihinden yürütülecek aylık %10 faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

Davalı vekili, işletmecilik yapılacak arazilerin özel kişilere ait olup 3213 sayılı Maden Kanunu'nun 7. maddesi gereğince mülk sahibinden izin alınmasının zorunlu olduğunu, tüm uğraşılara rağmen arazi sahipleri ile anlaşma sağlanamadığını, bunda, anılan yasanın kamulaştırmaya imkan tanıyan 46. maddesinin Anayasa'ya aykırılığına karar verilmesinin de etkili olduğunu, bu mücbir sebebe dayalı olarak ve sözleşmenin 20/3 maddesi gereğince,

"işletmecilik faaliyetlerinin mümkün olmaması veya ekonomiklik şartlarının ortadan kalkması" nedeniyle sözleşmen ir. feshinin istenmesine rağmen davacının buna yanaşmadığını savunarak davanın reddini, sözleşmenin tasfiye ve iptaline karar verilmesini istenmiştir.

Mahkemece, iddia ve savunmaya, toplanan delillere, bilirkişi raporlarına nazaran, taraflar arasındaki sözleşmenin 9. maddesine göre, işletmecinin, yıllık programdan az üretim yapmış veya hiç yapmamış olsa dahi yıllık rödavansı 4 eşit taksitte ödemeyi kabul ettiği, aynı işletme sahasını Önceki 10 yıllık dönemde de işleten davalının, arazi mülkiyetinin kine ait olduğunu bildiği, Maden Kanunu'nün 46/son maddesinin ise Anayasa Mahkemesi' nce iptal ve kararın yayınlanmasından 3 gün sonra sözleşmeyi imzalayan davalının basiretli bir tacir gibi davranmak ve sözleşme sonuçlarına katlanmak zorunda olduğu, bu itibarla 1995 yılı 3 ve 4 dönem rödavans ücretlerinden sorumlu olduğu, ancak davacının gönderdiği yazıların borçluyu temerrüde düşürecek nitelikte olmadığından birikmiş temerrüt faizi talebinin yeisi" olduğu gerekçesiyle, davanın kısmen kabulüne, (2.530.000.000) TL rödavans alacağının dava tarihinden yürütülecek aylık % 1 O faiz ile davalıdan tahsiline karar verilmiştir.

Karar, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.

1-Davalı vekili süresinde verdiği cevap ve karşı, davasında 19.4.1994 tarihli sözleşmenin tasfiye ve iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiş olup, bu haliyle karşı dava yönünden dilekçenin harca tabi olmasına rağmen mahkemece bu husus gözden kaçırılarak yargılama sürdürülmüş ve asıl dava yönünden talep incelenerek yazılı olduğu gibi hüküm kurulmuştur. Harca tabi temyiz başvurularında temyizin hangi tarihte yapılmış sayılacağına ilişkin bilinen Yargıtay içtihadı Birleştirme Genel Kurul Kararı'nda, özellikle tarafların temyiz dilekçelerini hakime havale ettirdikten sonra beraberine alıp bir müddet sonra harcını ikmal etmeleri nedeniyle çıkan uyuşmazlık nedeniyle temyizin harcın ikmali ile yapılmış sayılacağı karar altına alınmıştır. Ancak, somut olayda davalı cevap dilekçesi ile birlikte karşı dava açmış ve süresinde hakim havalesi ile dilekçe dosyaya girmiştir. Bu tarihte dilekçe dosyaya girdiğine göre ortak davacının hakimiyet alanından çıkmış olup, mahkemece karşı dava talebi bilahare farkedilse bile davacıya karşı dava yönünden dilekçeyi harçlandırmak için uygun bir önel verilerek hasıl olacak sonuca, göre karşı dava yönünden bir karar verilmesi gerekirken bu hususun gözden kaçırılması doğru olmadığı gibi, kaldı ki mahkemece karşı dava yönünden olumlu veya olumsuz hiç bir karar verilmemesi da isabetsiz olmuş evvel emirde kararın bu nedenlerle bozulmasına karar vermek gerekmiştir.

2-Yukarıda açıklanan bozma şekil ve sebebine göre davacı vekilinin tüm, davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.

SONUÇ : Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davalı yararına BOZULMASINA, (2) nolu bentte yazılı nedenlerle davacı vekilinin tüm, davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına. duruşmada vekil ile temsil olunan davalı yararına takdir olunan (20.000.000) TL vekillik ücretinin davacıdan alınarak ile davalıya verilmesine, ödedikleri teniyiz peşin harçların istekleri halinde temyiz eden taraflara iadesine, 10.2.1998 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972