 |
T.C.
Y A R G I T A Y
11. Hukuk Dairesi
E. 1997/5188
K. 1997/5532
T. 8.7.1997
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
TAŞIMA SÖZLEŞMESİ
SÖZLEŞMENİN FESHİ
CEZA İLE ZARAR ARASINDAKİ İLİŞKİ
KARAR ÖZETİ: Davacı taraf, cezai şart yanında sözleşmenin haksız olarak feshi nedeniyle uğranılan zararın tahsilini de istemiş bulunmaktadır. Bu durumda alacaklı, BK.nun 159/2. maddesi gereğince, hem borçlunun kusurunu, hem de zararın cezai şarttan fazla olduğunu ispat zorundadır.
(818 s. BK. m. 101,159/2)
Taraflar arasındaki davadan dolayı, (Akdağmadeni Asliye Hukuk Mahkemesi)'nce verilen 18.2.1997 tarih ve 372-39 sayılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla; dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı vekili; müvekkilinin dava dışı Seka Müessesesi'nin taşıma işini' üstlendiğini, bu taşıma işini yapılan bir protokolle 'davalıya devrettiğini, sözleşme uyarınca, taşıma davacı adına yapılacak işin yürütülmesi ve istihkakların tahsili için müvekkilinin davalıya vekalet verdiğini, davalının müvekkilinin işletmeye olan borcunu bahane ederek sözleşmeyi fesh ettiğini, mücbir mebepler dışında sözleşmenin feshinin (500.000.000) TL. tazminat ödemeyi gerektirdiğini, müvekkilinin zararı olduğunu ileri sürerek, şimdilik (400.000.000) TL. cezai şart ile (50.000.000) TL. zararlar toplamı (450.000.000) TL.'nın sözleşmenin fesih tarihi olan 22.2.1995 tarihinden itibaren %65 faizi ile birlikte tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevabında; ihale şartnamesine göre taşıma işinin başkasına devir edilemeyeceği, dava dışı Seka'nın davalının başka bir borcundan dolayı (94.860.000) TL. istihkak kestiğini, bunun üzerine müvekkilinin sözleşmeyi fesh ettiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; iddiaya, savunmaya, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre; taraflar arasında imzalanan 26.12.1994 günlü protokolün 5. maddesine göre, alt taşıyıcı durumunda bulunan davalı kooperatifin BK.nun 101. maddesine aykırı olarak davacıyı mütemerrit kılmadan sözleşmeyi fesh etmesinde mücbir sebep bulunmadığı, taşıma işinin yapılmaması sebebiyle davacının yatırdığı teminatın irat kaydedildiği gerekçesiyle, davanın kabulü ile (400.000.000) .TL.'nin haksız fesih tarihi olan 22.2.1995 tarihinden itibaren reeskont faizi ile (50.000.000) TL'nın da 7.8.1995 tarihinden itibaren reeskont faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
1- Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı vekilinin aşağıdaki bent dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2- Yukarıda da özet olarak açıklandığı üzere, davacı vekili, cezai şart yanında, ayrıca sözleşmenin haksız olarak feshi nedeniyle uğranılan zararların tahsilini de, istemiş bulunmaktadır. Taraflar arasında yapılan 26.12.1994 günlü sözleşmenin 5. maddesinde, haksız fesih nedeniyle 500.000.000 TL.'lık cezai şart öngörülmüştür. Bu ceza, sözleşmenin haksız feshi nedeniyle meydana gelmesi olası bulunan zararın maktu olarak karşılanması öngörülen bir tazminattır. BK.nun 159/2. maddesine göre, cezadan fazla zararı olan alacaklı, borçlunun hem kusurunu ve hem de zararın cezadan fazla olduğunu ispat zorundadır. Yani, alacaklı zararın cezai şarttan fazla bulunduğunu ve ayrıca borçlunun kusurlu olduğunu ispat etmelidir. Davacı taraf, davalının kusurlu olduğunu ispat etmiş ise de, sözleşmenin feshi nedeniyle zararın 400.000.000 TL.'den fazla olduğunu ispat etmiş değildir. Aksine olarak alınan bilirkişi raporunda, davacı tarafın 85.635.000 TL. zararı olduğu anlaşılmıştır. Açıklanan bu durum karşısında, davacı yararına sadece 400.000.000 TL.'Iık cezai şarta karar vermek gerekirken, davacı zararının cezai şarttan fazla olduğu kabul edilmek suretiyle ayrıca istenen 50.000.000 TL.na karar verilmesi doğru görülmemiş ve hükmün bu nedenle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davalı tarafın sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte gösterilen nedenlerle hükmün (BOZULMASINA), ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 8.7.1997 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.