 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
Esas No : 1997/350
Karar No : 1997/2370
Tarih : 1.4.1997
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
Taraflar arasındaki davadan dolayı Ankara 3.Asliye Ticaret Mahkemesince verilen 3.10.1996 tarih ve 800-602 sayılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 1.4.1997 gününde davalı avukatı Cumhur D... gelip davacı avukatı tebligata rağmen gelmediğinden temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraf avukatı dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması duruşmadan sonraya bırakılmıştı. Bu kerre dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü.
Davacı vekili, müvekkili şirkete nakliyat rizikolarına karşı sigortalı emtianın davalı tarafından kusurlu taşınması ve eksik teslimi nedeniyle dört ayrı poliçeye bağlı olarak sigorta ettirene değişik tarihlerde toplam (30.668.80) USD. Tazminat ödendiğini ileri sürerek, her bir ödeme tutarının ilgili ödeme tarihinden itibaren %9 yabancı para faiziyle birlikte fiili ödeme günündeki TL. karşılığının davalıdan rücuan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevabında, davanın bir yıllık zamanaşımına uğradığını, usulüne uygun bir hasar tesbiti yapılmadığını, CIM.ın 40/2 maddesi uyarınca her kg. için (17) hesap birimi istenebileceğini, müvekkili temerrüde düşürülmediğinden faiz isteminin dayanaksız olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, mübrez belgelere, toplanan delillere ve bilirkişi raporlarına dayanılarak, CIM. Anlaşmasının 58. Maddesi uyarınca bir yıllık zamanaşımının teslim süresinin bitiminden itibaren (309) günlük sürenin geçmesinden sonra başlıyacağı, buna göre davanın süresinde olduğu noksanlığın davalı yetkililerince de imzalanan tutanaklarla belirlendiği ve bu durumda malların çekincesiz teslim alındığı savunmasının geçerli olmadığı ve noksanlıktan davalı taşıyanın sorumlu olduğu, istenebilecek zarar tutarının toplam (30.179.60) USD.dan ibaret bulunduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile anılan meblağın ilgili ödeme tarihlerinden itibaren cari dolar yıllık mevduat faizleri oranındaki temerrüt faiziyle birlikte davalılardan tahsiline karar verilmiştir. Hükmü, davalı vekili temyiz etmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve poliçede yazılı sigorta bedeli üzerinden hesaplanan sigortalı emtianın (243.10) USD. birim box değerinin, fahiş olmadığı ve varma yerinde alıcıya teslim edildiği tarih teni piyasa rayicine uygun olduğunun ve 124 nolu poliçe kapsamındaki malların tesliminden sonra tüm taşıma ilgililerinin katılımı ile düzenlenen 13.8.1993 tarihli tutanakla eksik tesliminin usulünce saptanmış olduğunun anlaşılmasına göre, davalı idare vekilinin aşağıdaki bent dışında kalan sair temyiz itirazları yerinde görülmediğinden reddi gerekmiştir.
2-Ancak, sigortalı emtianın demiryolu ile ülkeler arası taşınması dolayısıyla uygulanması gereken ve Türkiye'in 1985 yılında kabul ettiği uluslararası demiryolu taşımalarına ilişkin sözleşmenin (COTIF) eşya taşımaları hakkındaki hükümlerin içeren CİM. m.58 paragraf I ve paragraf II/b. bentlerince kısmi ziya hallerinde bir yıllık dava açma süresinin teslimin yapıldığı günden itibaren başlanacağının öngörülmüş olmasına nazaran, 12 no'lu poliçe kapsamındaki iki ayrı konteyner ile taşınan sigortalı emtianın 5.8.1993 ve 9.8.1993 tarihlerinde alıcı temsilcisine teslim edilmiş olması nedeniyle anılan poliçe muhteriyat toplamı (8) box sigara emtiası ile ilgili ödenen sigorta hasar tazminatının davalı taşıyandan rücuan tahsili talebinin reddi gerekirken, kısmi zayi hali yerine tam zayi halleri için düzenlenen özel zamanaşımı normu uygulanmak suretiyle değinilen kalemin dahi kabulü doğru görülmemiş, hükmün bu bakından bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda 1. bentte yazılı nedenlerle davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, 2. bentte açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davalı yararına BOZULMASINA, 9.000.000 lira duruşma vekillik ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 1.4.1997 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.