 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E. 1997/3263
K. 1997/5390
T. 3.7.1997
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
ÖZEL ŞARTLI TAŞIMA SİGORTASI
KARAR ÖZETİ: Sigortalı emtianın taşındığı araçta bomba patlaması ile ham halinde olmayan Azerbaycan'da oluşan riziko sebebiyle İnstitute Strike Clauses teminatı ile güçlendirilmiş Institute Cargo Clauses (All Risk- Bütün Muhataralar) teminatı özel şartlı taşıma sigortasında, sigorta poliçesinde teminat dışı bırakılan ham halinin yorum yolu ile ham halinde olmayan bir ülkede uygulanmak suretiyle sigorta ettiren aleyhine genişletilmesi, bu tür sigortanın amacına ters düşmesi nedeniyle doğru bulunmadığına göre, mahkemenin bu tür rizikonun sigorta teminatı içerisinde kaldığı yolundaki kabulünde bir isabetsizlik yoktur.
(6762 s. TTK. m. 1311, 1344)
Taraflar arasındaki davadan dolayı, (Beyoğlu 1. Aslîye Ticaret Mahkemesi)'nce verilen 13.3.1997 tarih ve 410-85 sayılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki taraflar vekilleri tarafından istenmiş olmakla; dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, işin gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkiline ait 1.172.837.60 USD. değerindeki elektronik haberleşme, teçhizatının İstanbul'dan karayolu ile Azerbaycan'ın Bakü Şehri'ne taşınmasının, davalı R.... SigortaA.Ş. ile akdedilen abonman sözleşmesi ve 6620 nolu poliçe tahtında Nakliyat Sigortası teminatı altına alındığını, emtianın Institute Cargo Clauses A. (Ali Risk-Bütün Muhataralar) ve Institute Strike Clauses teminatı dahilinde sigortalandığını, sigortalı emtianın Azerbaycan'ın Tavuz bölgesi civarında emtiayı taşıyan araçta meydana gelen patlama sonucunda tamamen zayi olduğunu davalıya hasar ihbarı yapılmasına rağmen davalının harp istisnasını ileri sürerek tazminatı ödemeye yanaşmadığını, davalının aleyhine girişilen icra takibine itiraz ederek takibi durdurduğunu ileri sürerek, davalının icra takibine yaptığı itirazın iptaline, alacağın %40 oranında icra inkar tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili cevabında, elde edilen bulgu ve belgelere göre hasarın, sigortalı emtianın taşındığı araca yerleştirilen bir bombanın patlaması sonucu meydana geldiğini, Emtia Nakliyat Sigortası Genel Şartlarının 2/3. maddesine göre bomba patlaması sonucu meydana gelen hasarların sigorta teminatı dışında kaldığını, olayın yakın sebebinin bomba patlaması olduğunun taraflarca kabul edildiğini, zira davacının tazmin talebini bu nedene dayandırdığını, böylece sigorta genel şartlarının bomba rizikosunun ayrıca müvekkilince kanıtlanmasına gerek bulunmadığını, Sigorta Genel Şartları ile teminatı dışına çıkarılan bir rizikonun özel şartlardaki bir madde ile teminat içerisinde bulunduğu yolundaki iddianın ise, davacı tarafından kanıtlanması gerektiğini, ayrıca bomba olayının harp hali nedeniyle de sigorta teminatı dışında kaldığını savunarak, davanın reddini istemiş ve ayrıca talep edilen tazminatın belirli ve likit olmadığından, icra inkar tazminatı da istenemeyeceğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; iddia, savunma, dosyadaki kanıtlar ve bilirkişi raporuna göre; davacıya ait olan ve davacı sigorta şirketince Emtia Nakliyat Sigorta poliçesi ile teminat altına alınan elektronik haberleşme techizatının kamyon ile İstanbul'dan Bakü'ye taşınması sürecinde, 24.2.1996 tarihinde kamyonun Türközü sınır kapısından Gürcistan'a giriş yaptığı, burada Rus sınır koruma birimleri tarafından incelenmek üzere araca el konulduğu ve günlerce orada bekletildiği uzmanlarca araştırma yapıldığı daha sonra aracın yola çıkmasına izin verilerek hiç durmadan Gürcistan'ı terk etmelerinin istendiği, 14 saat sonra kamyonun Azerbaycan'a giriş yaptığı, Tavuz Kenti'ne geldiğinde aracın arka tarafından kuvvetli bir patlama olduğu, sigortalı emtianın tamamen hasarlandığı, resmi makamlarca yapılan araştırmada elde edilen bulgulara göre patlamanın saatli bomba olmasının kuvvetle muhtemel görüldüğü, Nakliyat Sigortası Poliçesi Genel Şartlarının 2/son maddesine göre harp rizikoları, terör eylemleri ve bomba hasarları sigorta teminatı dışında ise de, 28. maddeye göre özel şartlar, genel şartlardan önce uygulanacağından abonman sözleşmesine ekli İnstitute Cargo Clauses ve İnstitute Strike Clauses (Cargo) şartlarının öncelikle uygulanacağı, Instutitute Strike Clauses'a göre terör hasarlarının teminat dahilinde olduğu, dosyadaki delillere göre hasarın sigorta teminatı kapsamında bulunmayan harp rizikosundan kaynaklandığını kanıtlamaya yeterli olmadığı bu hususun ispat yükünün davalıda olduğu, patlamanın bomba sonucu meydana geldiği anlaşılmakla birlikte, bombanın kim tarafından hangi amaçla yerleştirildiğinin tespit edilemediği, araca bomba yerleştirilmesinin Rusya ile Çeçenistan Savaşı'na bağlantılı olduğunu söylemenin mevcut kanıtlara göre mümkün olmadığı, bu sebeblerle davalının, icra takibine yaptığı itirazın haklı olmadığı, hasarın sigorta teminatı kapsamında olup olmadığı yargılamayı gerektirdiğinden davacının icra inkar tazminatı isteyemeyeceği gerekçesiyle icra takibine yapılan itirazın iptaline, inkar tazminatı isteğinin ise reddine karar verilmiştir.
Kararı, taraflar temyiz etmişlerdir.
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve sigortalı emtianın taşındığı araçta bomba patlaması ile harp halinde olmayan Azerbaycan'da oluşan riziko sebebiyle Institute Strike Clauses teminatı ile güçlendirilmiş Institue Cargo Clauses (All Risk) teminatı özel şartlı taşıma sigortasında, sigorta poliçesinde teminat dışı bırakılan harp halinin yorum yolu ile harp halinde olmayan bir ülkede uygulanmak suretiyle sigorta ettiren aleyhine genişletilmesi bu tür sigortanın amacına ters düşmesi nedeniyle doğru bulunmamasına göre, mahkemenin bu tür rizikonun sigorta teminatı içerisinde kaldığının kabulünde bir isabetsizlik bulunmadığından, davalı sigorta vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle kararın onanmasına karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle sigorta vekilinin temyiz itirazlarının reddiyle kararın (ONANMASINA), 419.000 lira temyiz ilam harcından peşin harcın mahsubuyla temyiz eden davacıdan alınmasına, 3.448.590.000 lira temyiz ilam harcından peşin harcın mahsubuyla temyiz eden davalıdan alınmasına, 20.000.000'er lira duruşma vekillik ücretinin taraflardan alınarak yek diğerine verilmesine, 3.7.1997 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.