 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
Esas No : 1997/2278
Karar No : 1997/2408
Tarih : 03.04.1997
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı Ankara Asliye 2. Ticaret Mahkemesi'nce verilen 29.5.1996 tarih ve 897-284 sayılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki taraflar vekili tarafından istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 1.4.1997 gününde davacılar avukatı Z.K. ile davalı U. Tic. Ltd. Şti. avukatı B.A. ve U. Tic. A.Ş. avukatı C.K. gelip temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması duruşmadan sonraya bırakılmıştı. Bu kerre dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı vekili, müvekillerinden Gülsüme'nin 14.1.1994 tarihinde Ankara'dan Rize'ye gitmek üzere Söğütözü'nde bulunan U. Otobüs Terminalinde yolcu olarak otobüse bindiği Ankara - Samsun Karayolunun 16. km.nde otobüse konan bombanın patlaması sonucu müvekkilinin yaralandığını, % 98 oranında malül kaldığını, devamlı bakıcıya muhtaç olduğunu, davalılardan S.U.'nun terminal sahibi, davalı Ltd. Şti.'nin bilet satan ve U. Turizm A.Ş.'nin acentası olduğu U. Turizm A.Ş.'nin işleten, davalı Ahmet'in otobüsün sahibi bulunduğunu, davalı G. Sigorta'nın otobüsün Ferdi Kaza koltuk sigortacısı olduğunu, müvekkili Gülsüm'e için (5.000.000.000) TL. maddi, 30 yaşından genç olduğu için (50.000.000) TL. manevi tazminat, diğer müvekkillerinden Şahin için (300.000.000) TL. manevi, çocuklar için de (100.000.000) TL. manevi tazminat olup, toplam (6.000.000.000) TL. maddi ve manevi tazminatın olay tarihi olan 14.1.1994 tarihinden itibaren reeskont faizi ile birlikte davalı sigortanın poliçe limiti ile sorumlu olmak kaydıyla, davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı S.U. vekili, müvekkilinin otobüsün işleticisi olmadığını, araç maliki de bulunmadığını ve komisyoncu da olmadığını ileri sürerek husumet nedeniyle davanın reddini istemiştir.
Davalı U. Tic. Ltd. Şti. vekili cevabında araçla ilgisinin bulunmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı U. Turizm A.Ş. vekili de cevabında müvekkilinin herhangi bir kusurunun bulunmadığını, olayda önlenemez mucbir sebep olduğunu, olaydan doğrudan doğruya etkilenmeyen kişilerin manevi tazminat isteyemeyeceğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı G. Sigorta vekili cevabında; sadece 10 yolcu için maluliyet halinde azami (50.000.000) TL., tek yolcu için (50.000.000) TL.'den sorumlu olduklarını, manevi zarardan sorumlu bulunmadıklarını, 50.000.000 TL. ödeyip davacıdan ibraname alındığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı Ahmet vekili, aracın davalı U. A.Ş.'ye kiralandığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddiaya, savunmaya, toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre; davacının, davalı S.U. ve U. Tic. Ltd. Şti. ile aralarında taşıma sözleşmesi veya bu kişilerin sorumlu olduklarını gösteren sözleşmesel bir ilişki bulunduğunu kanıtlayamadığı, diğer davalıların TTK'nun 806. maddesi gereğince yolcuları sağ salim ulaştırmadıkları, davalı sigorta şirketinin (50.000.000) TL.'yi ödediğine dair yazılı delil ibraz edemediği, ayrıca bu sigorta nedeniyle başka bir şahsa ödeme yapmadığına dair iddiada bulunmadığı gerekçesiyle, davalılar S.U. ve U. Tic. Turizm Ltd. Şti. aleyhine açılan davanın husumetten reddine, diğer davalılar hakkındaki davanın kabulü ile G.K. için 5.000.000.000 TL. maddi, (500.000.000) TL. manevi, eşi Salih için (300.000.000) TL. manevi çocukları için ayrı ayrı (100.000.000)'ar TL. manevi tazminatın davalılardan G. Sigorta A.Ş.'nin sorumluluğu (500.000.000) TL. maddi tazminat kısmından olmak üzere davalılar U. Turizm A.Ş. A.İ., G. Sigorta'dan olay tarihi olan 14.1.1994 tarihinden itibaren % 54,50 ve değişen oranlarda reeskont faizi ile bu davalılardan tahsiline karar verilmiştir.
Davacılar vekili mahkeme kararını, davalı S.U. ve U. Tic. Turizm Ltd. Şti. yönünden temyiz etmiş ve Dairemizin 14.11.1996 gün ve 6853/7939 sayılı kararı ile davalı Sefer yönünden karar onanmış ve diğer davalı U. Ltd. Şti. bakımından karar, davacılar yararına bozulmuştur.
Davalılardan A.İ.'nin temyizi ise, az önce anılan Daire kararıyla ve davalı U. Turizm Seyahat A.Ş.'nin temyizi de yine aynı kararla onanmış ve G. Sigorta vekilinin temyizi de kabul edilerek aynı kararla bozulmuştur.
Dairemizin 14.11.1996 gün ve 6853/7939 sayılı kararına karşı, davalılardan A.İ., davalı U. Turizm Tic. Ltd. ve U. Turizm Seyahat A.Ş. tarafından karar düzeltme istenmiş ve A.İ.'nin istemi red edilmiş ve diğer davalı şirketler yönünden yeniden mürafaaya ilişkin karar düzeltme istemi kabul ile onama kararı kaldırılmış ve yeniden mürafaa yapılmasına karar verilmiş ve 1.4.1997 tarihinde mürafaa yapılmıştır.
Dairemizce yapılan ilk temyiz incelemesinde, davacıların açmış olduğu tazminat davasının, davalı A.İ. aleyhine ve davalı S.U. lehine verilen mahkeme kararlarının kesinleştiği ve davalı G. Sigorta aleyhine verilen yerel mahkeme kararının bozulduğu anlaşılmıştır.
2. mürafaadan sonra bu kez, yerel mahkemece verilen 29.5.1996 gün ve 897/284 sayılı kararın, davacılar vekili ile davalı U. Turizm Seyahat A.Ş. vekillerinin temyiz incelemesinin yapılması gerekmiştir.
1- Davacılar vekilinin, davalı U. Tic. Turizm Ltd. Şti. yönünden temyiz istemi;
U. Limited Şirketi vekili mahkemeye verdiği ve 26.12.1994 hakim havaleli dilekçesinde otobüse bilet sattığını ve % 10 komisyon aldığını bildirmiş olduğuna göre davacılardan biletin ibrazını istemek gereksizdir. Dairemizin yerleşmiş içtihatlarına ve TTK'nun 798. maddesine göre taşıma işi yapan araca şirket sorumlu olur. Kaldı ki, davalı U. Tic. Turizm Ltd. Şti. terminal işleticisi olarak da haksız fiilden sorumlu olduğu konusu düşünülmeden bu şirket hakkındaki davanın reddine karar verilmesi de doğru görülmemiş ve hükmün bu davalı yönünden bozulması gerekmiştir.
2- Davalı U. Turizm Seyahat A.Ş. vekilinin temyizine gelince;
Bu davalı tüm savunmalarında "U. Turizm Seyahat ve Nakliyat A.Ş." ünvanlı bir şirket mevcut olmadığını savunmuş, mahkemece bu savunma üzerinde hiç durulmamıştır. Mahkemece davacı vekiline mehil verilerek davasını hangi U. şirketine karşı açtığı veya U. Turizm Nakliyat A.Ş.'ye mi yoksa, U. Turizm ve Seyahat A.Ş.'ye mi açtığının açıklattırılarak bu şirketlerin ticaret sicilinden sicil kayıtlarının getirtilip en doğru biçimde ünvanlarının tespiti ile davanın bu şirkete karşı incelenmesi ve hasıl olacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeye dayalı olarak karar verilmesi doğru görülmemiş, bu davalı yönünden de kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda 1'inci bentte yazılı nedenle davacılar yararına ve 2'nci bentte gösterilen nedenle yerel mahkeme kararının davalı U. A.Ş. yararına BOZULMASINA, davacılar vekili için (9.000.000) TL. vekillik ücreti takdiri ile davalı U. Tic. Turizm Ltd.'den alınmasına ve davacılara verilmesine ve davalı U. A.Ş. vekili için 9.000.000 lira vekillik ücretinin takdiri ile davacılardan alınıp davalı U. A.Ş.'ye verilmesine, ödedikleri temyiz peşin harçlarının istekleri halinde temyiz eden davacı ve davalı U. A.Ş.'ye iadesine, 3.4.1997 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.