 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E. 1997/1132
K. 1997/1439
T. 10.3.1997
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
BAYİLİK SÖZLEŞMEŞİ
CEZAİ ŞART
KARAR ÖZETİ: TTK.nun 24. maddesi hükmüne göre; tacirin, borçlu olduğu cezai şartın tenkisini istemesi mümkün değildir. Kaldı ki, taraflar arasında düzenlenen sözleşmede de, kararlaştırılan cezai şartın indirilmesinin istenemeyeceği anlaşmaya bağlanmış bulunmaktadır. Ayrıca, davalının bu konuda bir istemi olmadığı gibi, ekonomik yıkıntıya neden olacak ağır ve yüksek olduğu da davalı tarafça ileri sürülmemiştir. Bu hususlar dikkate alınmadan cezanın tenkisi yoluna gidilerek hüküm kurulması doğru değildir.
(818 s. BK. m. 161/3)
(6762 s. TTK. m. 24)
Taraflar arasındaki davadan dolayı, (Samsun Asliye 3. Hukuk Mahkemesi)'nce verilen 24.12.1996 tarih ve 656-824 sayılı hükmün temyizen tetkiki davacı 'vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla; dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı vekili; davalının, taraflar arasında yapılan sözleşme hükümlerine aykırı hareket ettiğini ileri sürerek, (450.000.000) lira cezai şart tazminatının dava tarihinden itibaren reeskont faizi ile birlikte davalıdan tahsilini istemiştir.
Davalıya usulüne uygun davetiye tebliğine rağmen, davalı davaya cevap vermemiş ve bu dava yokluğunda sonuçlanmıştır.
Mahkemece; sözleşme, tesbit dosyası ve toplanan delillere göre, davalının sözleşme hükümlerine aykırı hareket ettiği, sözleşmede öngörülen (450.000.000) lira cezai şartın BK.nun 161/3. maddesi gereğince fahiş görüldüğü, caydırıcı ve etkili olması bakımından cezai şartın indirilerek (150.000.000) lira olarak takdir edildiği gerekçesiyle, davanın kısmen kabulüne ve bu tutarın dava tarihinden itibaren, % 57 reeskont faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, fazla istemin reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava, bayilik sözleşmesine aykırı hareket ettiği iddiasıyla, cezai şartın tahsili isteminden ibarettir. Mahkemece, cezai şartın fahiş olduğu gerekçesiyle, bu cezanın, BK.nun 161/3. maddesi gereğince indirilmesine karar verilmiştir.
TTK.nun 24. maddesi hükmüne göre; tacirin, borçlu olduğu cezai şartın tenkisini istemesi mümkün değildir. Kaldı ki, taraflar arasında düzenlenen sözleşmenin 14/son maddesinde de, kararlaştırılan cezai şartın indirilmesinin istenemeyeceği anlaşmaya bağlanmış bulunmaktadır. Ayrıca, davalının bu konuda bir istemi olmadığı gibi, ekonomik yıkıntıya neden olacak ağır ve yüksek olduğu da, davalı tarafça ileri sürülmemiştir.
Mahkemece, yukarda açıklanan hususlar dikkate alınmadan yazılı olduğu şekilde cezanın tenkisi yoluna gidilerek hüküm tesisi doğru görülmemiş ve kararın bu yönden bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda arzedilen nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davacı yararına (BOZULMASINA), ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 10.3.1997 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.