 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
Esas No : 1996/7032
Karar No : 1996/7411
Tarih : 31.10.1996
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
Taraflar arasındaki davadan dolayı Ankara Asliye 4.Ticaret Mahkemesince verilen 12.6.1996 tarih ve 776-303 sayılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkiline taşıma poliçesi ile sigortalı sigara emtiasının Antwerp'ten Türkiye'ye taşınması sırasında toplam 44 karton sigaranın eksik çıktığını, hasar miktarının sigortalıya ödendiğini ileri sürerek ödenen toplam 9.438 Amerikan dolarının aynen olmadığı takdirde ödeme tarihindeki TL karşılığının davalıdan rücuan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, taşımanın demiryolu ile yapıldığını, konteynerlerin kurşunlarının sağlam olarak teslim edildiğini, sorumluluklarının CİM 40/2 maddesine göre sınırlı olması gerektiğini davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece; iddia, savunma ve dosya arasındaki yazılara göre; taşımanın demiryolu ile yapıldığı, uluslararası demiryolu taşımalarından doğan uyuşmazlıklara LOTİF eki CİM'in 36.md.nin uygulanması gerektiği, buna göre, demiryolunun eşyanın taşımaya kabulünden teslimine kadar meydana gelen zayi ve Kaşarlanmalardan sorumlu olduğu, taşıma belgelerinden emtianın ambalajlı ve hasarsız olarak teslim edildiğinin anlaşıldığı, Halkalı'ya gelen emtianın depola alınması sırasında tutulan tutanaklardan toplam 44 kartonun eksik çıktığının anlaşıldığı, sigortaca bunların bedeli olarak 9438 Amerikan doları ödendiği, davalının sınırlı sorumluluğunun söz konusu olamayacağı, dava konusu emtianın taşınma sırasında kayıp olmasından davalının tam kusurlu olduğu, yaptırılan bilirkişi incelemesinde davacının gerçek zararının 9438 dolar olduğunun tesbit edildiği gerekçesiyle, davanın kabulü ile 9438 Amerikan dolarının 24.2.1994 tarihinden itibaren % 3.5 faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
1-Dosyadaki yazılara kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı vekilinin aşağıdaki bent dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Ancak, dava taşıma sırasında hasarlanan emtianın sigortaca ödenen bedelinin halefiyet ilkesi gereği rücuen tahsiline ilişkindir. TTK.nun 1301.maddesi uyarınca sigortacı sigorta bedelini ödedikten sonra hukuken sigorta ettiren yerine geçer. Sigorta ettiren kimsenin vaki zararından dolayı 3.kişilere karşı dava hakkı varsa, bu hak tazmin ettiği bedel nisbetinde sigortacıya intikal eder. Sigortacının isteyebileceği tazminat miktarı, sigortalının uğramış olduğu gerçek zararla sınırlıdır.
Somut olay bakımından, taşıyanın gönderilene karşı sorumluluğu CİM 40/1 maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre, "ödenecek tazminat eşyanın borsa rayicine veya piyasadaki cari fiyatına bunların her ikisinin yokluğu halinde aynı tür ve nitelikteki eşyanın taşımaya kabul edildiği yer ve zamanda herkes için geçerli olan objektif değerine göre hesaplanır. Artık burada taşınan emtianın faturaları olduğuna göre, hasarlanan emtianın gerçek değeri, fatura değerine göre belirlenecektir.
Dava konusu taşımalarda taşınan emtianın muhtelif bir kaç poliçe ile teminat altına alındığı, her poliçe ile teminat altına alınan emtia için ayrı faturalar düzenlendiği, eksik çıkan emtianın da, farklı , poliçelerle teminat altına alındığı, ayrıca her poliçede emtia birim değerinin farkıl gösterildiği dosya arasındaki belgelerle tesbit edilmiştir. Bu durumda her taşımaya ilişkin fatura değeri esas alınarak hasarlanan emtianın gerçek değeri ayrı ayrı saptanmak gerekirken, 171 No'lu poliçe ile teminat altına alınan emtianın birim değeri esas alınarak hasar bedelinin hesaplanması doğru görülmemiş ve eksik araştırma ile verilen kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda (1) No'lu bentte yazılı nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddine, (2) No'lu bentte yazılı nedenlerle kararın davalı yararına BOZULMASINA, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 31.10.1996 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.