 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
Esas No : 1996/6853
Karar No : 1996/7939
Tarih : 14.11.1996
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
Taraflar arasındaki davadan dolayı Ankara Asliye 2.Ticaret Mahkemesince verilen 29.5.1996 tarih ve 897-284 sayılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki taraflar vekilleri tarafından istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 12.11.1996 gününde davacı Gülsüme K...'a ve Salih K... avukatı Zafer K... ile davalılardan Ahmet İ... avukatı Taner T... gelip, diğer davalılar avukatı tebligata rağmen gelmediğinden temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması duruşmadan sonraya bırakılmıştı. Bu kerre dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkillerinden Gülsüme'nin 14.1.1994 tarihinde Ankara'dan Rize'ye gitmek üzere Söğütözü'nde bulunan U... Otobüs Terminalinde yolcu olarak otobüse bindiği, Ankara Samsun karayolunun 16. km. otobüse konan bombanın patlaması sonucu müvekkilinin yaralandığını ve %98 oranında malûl kaldığını, devamlı bakıcıya muhtaç olduğunu, davalılardan Sefer U...'un terminal sahibi, davalı U... Ltd. Şti.nin bilet satan ve U... Turizm A.Ş.nin acentası olduğu, U... Turizm A.Ş.nin işleten, davalı Ahmet'in otobüsün sahibi bulunduğunu davalı G... sigortanın otobüsün ferdi kaza koltuk sigortalısı olduğunu, müvekkili Gülsüme için (5.000.000.000) lira maddi, 30 yaşından genç olduğu için (50.000.000) lira manevi tazminatı, diğer müvekkillerinden Salih için (300.000.000) lira manevi, çocukları içinde (100.000.000) lira manevi tazminatı toplam (6.000.000.000) lira maddi ve manevi tazminatın olay tarihi olan 14.1.1994 tarihinden itibaren reeskont faizi ile birlikte davalı sigortanı." poliçe limiti ile sorumlu olmak kaydıyla davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı Sefer U... vekili, müvekkilinin otobüsün işleticisi olmadığını, araç maliki de bulunmadığını ve komisyoncu da olmadığını ileri sürerek, husumet nedeniyle davanın reddini istemiştir.
Davalı U... Tic. Ltd. Şti. vekili cevabında araçla ilgisinin bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Davalı U... Turizm A.Ş. vekilide cevabında, müvekkilinin herhangi bir kusurunun bulunmadığını, olayda önlenemez mücbir sebep olduğunu olaydan doğrudan doğruya etkilenmeyen kişilerin manevi tazminat isteyemeyeceğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı G... Sigorta vekili, cevabında; sadece 10 yolcu için maluliyet halinde azami (500.000.000) lira tek yolcu için (50.000.000) liradan sorumlu olduklarını manevi zarardan sorumlu bulunmadıklarını 50.000.000 lira ödeyip davacıdan ibraname alındığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı Ahmet vekili, aracın davalı U... A.Ş.ye kiralandığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddiaya, savunmaya, toplanan delillere bilirkişi raporuna göre; Davacı, davalı Sefer U... ve U... Tic. Ltd. Şti. ile aralarında taşıma akti veya bu kişilerin sorumlu olduklarını gösteren akti bir ilişki bulunduğunu gösteren akdi bir ilişki bulunduğunu kanıtlayamadığı, diğer davalıların TTK. 806 maddesi gereğince yolcuları sağ salim yerine ulaştırmadıklarını, davalı sigorta şirketinin (50.000.000) lirayı ödediğine dair yazılı delil ibraz edemediği, ayrıca bu sigorta nedeniyle başka bir şahsa ödeme yaptığına dair iddiada bulunmadığı gerekçesiyle, davalılar Sefer U... ve U... Tic. Turizm Ltd. Şti. aleyhine açılan davanın husumetten reddine, diğer davalılar hakkındaki davanın kabulü ile Gülsüme Kuşkaya için 5.000.000.000 lira maddi (500.000.000) lira manevi, eşi Salih için (300.000.000) lira manevi çocukları için ayrı ayrı (100.000.000) er lira manevi tazminatın davalılardan G... Sigorta A.Ş.nin sorumluluğu (500.000.000) lira maddi tazminat kısmından olmak üzere davalılar U... Turizm A.Ş. Ahmet İ..., G... Sigortadan olay tarihi olan 14.1.1994 tarihinden itibaren 154,50 ve değişen oranlarda reeskont faizi ile bu davalılardan tahsiline karar verilmiştir.
Kararı, davacılar vekili ile davalılardan Ahmet İ... vekili ile U... Turizm Seyahat A.Ş. vekili ve G... Sigorta vekili temyiz etmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve taşımaya ilişkin bu tür uyuşmazlıklardan kaynaklanan tazminat davalarında genel mahkemeler yetkili olup,idari yargı görevli bulunmadığından, davalılardan Ahmet İ...'nin araç maliki ve diğer davalı U... Turizm Seyahat A.Ş.nin. de iş bu sıfatları nedeniyle temyiz itirazlarını reddi ile hükmün, bu davalılar bakımından onanması gerekmiştir.
2-Davacılar vekilinin temyizine gelince; A-Davalılardan Sefer U... Terminalin maliki olup, dosya arasında bulunan kira sözleşmesine göre, bu terminali davalı U... Ltd. Şirketine kiraya vermiş olduğu ve olayın oluş biçimi itibariyle BK. 58. maddesi gereğince herhangi bir sorumluluğu bulunmadığı anlaşılmakla, davacılarının, davalı Sefer'e ilişen temyiz itirazlarının reddi ile hükmün bu davalı bakımından onanması gerekmiştir.
B-Davalı U... Limited Şirketine karşı temyizine gelince; U... Limited Şti. vekili, mahkemeye verdiği ve 26.12.1994 Hakim havaleli dilekçesinde otobüse bilet sattığını ve 110 komisyon aldığını bildirmiş olduğuna göre, davacılarda bileti bu şirketten aldığını iddia ettiklerine nazaran, davacılardan biletin ibrazını istemek gereksizdir. Dairemizin yerleşmiş içtihatlarına ve TTK. 798 maddesine göre, taşıma işini yapan araca bilet satan şirket sorumlu olur. Kaldı ki, davalı U... Tic. Turizm Ltd.Şti. terminal işleticisi olarak da haksız fiilinden sorumlu olduğu konusu düşünülmeden, bu şirket hakkında davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiş ve hükmün bu davalı yönünden bozulması gerekmiştir.
3-Davalı G... Sigortanın temyizine gelince; patlama olayının meydana geldiği araç davalı şirkete ferdi kaza koltuk sigorta poliçesi ile sigortalı olup, davalı şirket savunmalarında kişi başına (50.000.000) lira limitle sorumlu olduğunu ve bu miktarı da davacı tarafa ödediğini ileri sürmüş ve buna ilişkin ibranameyi dosyaya ibraz etmiştir. Mahkeme ise, davalı sigorta şirketini (500.000.000) lira ile sorumlu tutmuştur. Bu durumda, mahkemece yapılacak iş; poliçe genel şartlarını dosyaya ibraz ettirerek davalı sigortalının savunması üzerinde durma ve ödediği miktarı da gözönünde bulundurarak, sonucu çerçevesinde bir karar vermekten ibaret iken, yazılı olduğu şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş ve kararın sigorta şirketi bakımından bozulması gerekmiştir.
SONUÇ : Yukarıda (1) nolu bentte yazılı nedenlerle davalılar Ahmet İ... ile U...Turizm A.Ş. vekillerinin temyiz itirazlarının reddi ile hükmün, bu davalılar yönünden onanmasına, (2/B) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin (3) nolu bentde açıklanan nedenlerle davalı G... Sigortanın temyiz itirazlarının kabulü ile kararın davacılar ile davalı G... Sigorta lehine BOZULMASINA, 6.000.000 lira duruşma vekillik ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine, aşağıda yazılı bakiye 108.000.000 lira temyiz ilam harcının temyiz eden davalı Ahmet ve U... Turizmden alınmasına, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz eden davalı G... Sigortaya iadesine, 14.11.1996 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.