 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
Esas No : 1996/6194
Karar No : 1996/6231
Tarih : 30.09.1996
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı Vezirköprü Asliye 1.Hukuk Mahkemesi'nde verilen 3.4.1996 tarih ve 43-71 sayılı hükmün temyizen tetkiki davaca vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı vekili, müvekkili kurumun Orüs İşletme Müdürlüğü'ne vadeli emval satışı nedeniyle 279.000.000 TL.'lık teminat mektubu verdiğini, teminat mektubunun 6 aylık vadesinin dolması üzerine, Vezirköprü İşletme Müdürlüğü'nün davalıdan teminat mektubunun Orüs hesabından çıkarılarak Vezirköprü İşletme Müdürlüğü hesabına aktarılmasını istediğini, ancak teminat mektubu bedelini Vezirköprü İşletme Müdürlüğü hesabından çıkarılarak Orüs İşletme hesabına aktararak yanlış işlem nedeniyle gecikme cezası ödemek zorunda kaldıklarını ileri sürerek ödenen 13.476.000 TL. gecikme cezası bedelinin 14.10.1993 tarihinden itibaren reeskont faizi ile davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, Vezirköprü şubesince, Orüs İşletme Müdürlüğü hesabından teminat mektubunun iadesi karşılığında 279.000.000 TL. çıkartılarak davacı hesabına aktarılması gerekirken sehven davalı hesabından çıkarılarak Orüs hesabına aktarılarak gecikme cezası alındığını, teminat mektubu bedelinin Orüs tarafından çekilerek kullanılıp, müvekkilince kullanılmadığını, faizin yasal faiz olması gerektiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, toplanan delillere ve dosya kapsamına göre, davalı T.C.Ziraat Bankası'nın ana statüsü 3. maddesine göre İktisadi Devlet teşekkülü olduğu ve sermayesinin tamamı devlete ait olduğu davaya hakem sıfatıyla bakılması gerektiği gerekçesiyle dava dilekçesinin görev yönünden reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
3533 sayılı Yasanın 1. maddesinde Umumi Mülhak ve hususi bütçelerle idare edilen daire ve belediyelerle, sermayesinin tamamı devlete veya belediyeye ya da hususi idarelere ait olan daire ve müesseseler arasında çıkan ihtilaflardan adliye mahkemelerinin vazifesi dahilinde bulunanlar bu kanunda yazılı tahkim usulüne göre halledilir" denilmektedir.
233. Sayılı KHK'nın 2. maddesinde de KİT'lerin neden olduğu açıklanmıştır. "İktisadi Devlet Teşekkülü, sermayesinin tamamı devlete ait, iktisadi alanda ticari esaslara göre faaliyet göstermek üzere kurulan kamu iktisadi teşebbüsü" olarak tanımlanmıştır. Aynı KHK ile bu kanunda saklı tutulan hususlar dışında, KİT'lerin özel hukuk hükümlerine tabi olacağı açıklanmıştır. Ekli listede de KİT'ler tek tek sayılmış bulunmaktadır. T.C.Ziraat Bankası'nın Resmi Gazete'nin 9 Kasım 1984 gün 18570 sayılı Nüshasında Yayınlanan Ana Statüsüne göre bu bankanın KİT olduğu tartışmasızdır. 233 sayılı KHK'nın 4. maddesindeki açık hüküm karşısında, bu teşebbüsler arasında çıkan uyuşmazlık ile bu teşebbüslere karşı özel veya tüzel kişilerce açılacak davaların özel hukuk hükümlerine tabi olacağı, somut olayda da tarafların 3533 sayılı yasadaki kuruluşlardan sayılamayacağı sonucu çıkmaktadır. Bu nedenle davaya genel hükümler çerçevesinde devam edilip sonucuna göre bir karar vermek gerekirken yazılı şekilde görevsizlik kararı verilmesi doğru olmamıştır.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile temyiz edene iadesine, 30.9.1996 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.