DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı Şişli 5. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce verilen 27.2.1996 tarih ve 1116-69 sayılı hükmün temyizen tetkiki taraf vekilleri tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kâğıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü:

 

    KARAR : Davacı vekili, müvekkilinin davalı tarafla 5 yıl süreli kira sözleşmesi yaptığını, aylık kira parasının 8.500 DM olarak kararlaştırıldığını, müvekkilinin 7 ay boyunca aylık 100.000.000 TL kira parası ödediğini, 5 Nisan ekonomik kararlarıyla sözleşmenin davacı yan için çekilmez hal aldığını işlem temelinin çöktüğünü ileri sürerek, sözleşmenin kira parasının 8.500 DM olan kısmının değişen şartlara, dürüstlük kurallarına, kiralayanın 7 ay boyunca kira parasını 100.000.000 TL olarak kabul etmesine göre, 1 Kasım 1994'ten itibaren geçerli olmak üzere, sözleşmedeki % 3'lük artış oranı saklı kalarak, 100.000.000 TL olarak uyarlanmasını talep ve dava etmiştir.

    Davalı vekili, sözleşmenin iki tarafın serbest iradesi ile yapıldığını, uyarlama koşullarının oluşmadığını, davanın reddini savunmuştur.

    Mahkemece; iddia, savunma ve dosya arasındaki yazılara göre; 4 Nisan ekonomik kararları ile, Türk Lirası'nın yabancı para karşısında 1 günde % 300 oranında değer kaybettiği, dövizin bu istikrarsız fiyat artışının önceden tahmin edilmesinin mümkün bulunmadığı, dolayısla bu durumun mahkemenin sözleşmeye müdahalesini gerektirir bir durum olduğu, bunun için de, kira parasının değişen koşullara göre, dava tarihindeki miktarının ne olması gerektiği tespit edilerek, bu miktarın dava tarihindeki DM karşılığı bulunmak suretiyle çözüm sağlanacağı, mecurun dava tarihindeki kira bedelinin sözleşme tarihi ile dava tarihi arasındaki toptan eşya fiyatlarındaki yıllık artış oranı, tarafların göstereceği emsaller, mecurun nitelikleri dikkate alınarak hesaplanmasının söz konusu olduğu, mecurun dava tarihindeki aylık kirasının 8.500 DM olup, bu tarihteki karşılığının 199.826.500 TL kira bedeline eş değer olduğu, 8.500 DM'nin 1.11.1983 tarihindeki TL karşılığının 67.065.000 TL olup, bir yıl içerisinde TL değeri olarak kira bedelinde 3 misli artışın müşahade edildiği, bilirkişilerce kira parasının bir yıl içindeki toptan eşya fiyatlarındaki artış oranında artırılması sonucu bulunan değeri, taşınmazın değerinden hareket edilerek bulunan değere yakınlığının belirtildiği, bu miktarın sözleşmenin mali dengesindeki bozulmayı giderebilecek bir değer olduğu sonucuna varıldığı, bilirkişilerin mahkemece de, benimsenen gerekçelerine dayanılarak, dava tarihi itibariyle 156.531.935 TL olarak hesaplanan kira bedelinin aynı günlü kur üzerinden 6.658.38 DM olduğu, davacı her ne kadar, kira bedelinin TL olarak belirlenmesini talep etmiş ise de, sözleşmenin bu hükmüne müdahale edilmesinin mümkün olmadığı ve uyarlama koşullarının oluştuğu gerekçesiyle, 28.11.1994 tarihi itibariyle dava konusu aylık kiranın 6.658.38 DM olarak tespiti ve kira parasının bu şekilde uyarlanmasına, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.

    Kararı, taraf vekilleri temyiz etmişlerdir.

    1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacı vekilinin tüm, davalı tarafın ise aşağıdaki bent dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.

    2- Davacı vekili, iş bu uyarlama davası ile kira bedelinin aylık 100.000.000 TL'ye indirerek DM'ye çevrilmesini istemiş, mahkemece ise bu istem kısmen yerinde görülerek 156.531.935 TL'ye çevrirerek bunun karşılığı DM üzerinden hüküm kurulduğuna göre, davacının istemi kısmen red edilmiş bulunmaktadır. Bu nedenle avukatlık ücreti ve diğer yargılama giderlerinin bu kabul ve red oranına göre takdir edilmek gerekirken, bu husus dikkate alınmadan yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.

 

    SONUÇ : Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin tüm, davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazının kabulüyle hükmün davalı yararına BOZULMASINA, aşağıdaki yazılı fazla alınan 1.046.700 lira harcın isteği halinde temyiz eden davacıya iadesine, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz eden davalıya iadesine 20.6.1996 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972