Taraflar arasındaki davadan dolayı, (Beyoğlu 2. Asliye Ticaret Mahkemesince) verilen 13.3.1996 tarih ve 759-125 sayılı hükmün temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla; dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü:

 

Davacı vekili, müvekkili ile davalı arasında yapılan Charter Party Deniz Taşıma Sözleşmesinin 34. maddesi gereğince, uyuşmazlık halinde tahkim şartının öngörüldüğünü, tarafların kendi hakemlerini seçtiklerini, 3. hakemin ise seçilen hakemlerce seçilmesi gerektiği halde, bunların 3. hakem seçimi hususunda anlaşmaya varamadıklarını ileri sürerek, deniz taşıması konularına vakıf bir hakemin, 3. hakem olarak mahkemece seçilmesini talep etmiştir.

 

Davalı vekili, İİK duruşmada bu talebe karşı diyeceğinin olmadığını açıklamış ve fakat süresi dışında verdiği cevap dilekçesinde, taşıma sözleşmesinin tahkime ilşikin 34. maddesi uyarınca 3. hakemin, mahkemece seçilmesine dair bir düzenleme getirilmediğinden, tahkim sözleşmesinin hükümsüz kaldığını beyanla, davanın reddini istemiştir.

 

Mahkemece; toplanan delillere göre, taşıma sözleşmesinin 34. maddesinde hakemlerin anlaşamaması halinde 3. hakemin mahkemece seçileceğine dair bir açıklık bulunmadığı, HUMK.nun 520. maddesinin de tatbik kabiliyetinin bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

 

Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.

 

Taraflar arasındaki Charter Party esasına göre düzenlenen navlun sözleşmesinin konu ile ilgili 34. klozunda çıkabilecek uyuşmazlık halinde, bu uyuşmazlığın Türk Hukukuna göre üç hakem tarafından hakemlerce çözümlenmesi gerektiği hükme bağlanmış, hakem seçim prosedüründe ise, iki hakemin taraflarca seçileceği, 3. hakemin ise, tarafların seçtiği hakemler tarafından seçileceği konusunda anlaşmışlardır.

 

Dosya kapsamına göre, tarafların tahkim anlaşması iradesi çerçevesinde kendi hakemlerini seçtikleri ve fakat seçilen bu hakemlerin üçüncü hakem seçimi konusunda mutabakata varamadıkları, bunun üzerine sözleşmenin tarafı olan davacının üçüncü hakem seçimini bu dava ile mahkemeden talep ettiği anlaşılmaktadır.

 

HUMK.nun hakem seçimi konusunda getirdiği ilkeye göre, sözleşmede aksi kararlaştırılmadıkça hakemlerin üç kişi olmak üzere mahkemece seçileceği öngörülmüştür. Yine aynı maddeye göre, hakemlerin taraflarca seçileceği tahkim şartı veya anlaşmasında kararlaştırılmış olsa bile, taraflardan biri kendi hakemini seçmekten kaçınırsa, taraf hakeminin dahi böyle bir halde mahkemece seçileceği kabul edilmiştir. Görüldüğü gibi, Türk Usul Hukuku sistemine göre sözleşmede aksine ve açıkça bir hüküm olmadığı takdirde hakemler mahkemece seçilecektir. Diğer bir deyişle, taraflarda tahkim anlaşması iradesi geçerli ve mevcut olduğu takdirde hakem seçiminde İİKe olarak mahkemeler görevlidir.

 

Taraflarca sözleşmeye eklenen tahkim klozunda anlaşmanın Türk Hukukuna göre yorumlanması ve uygulanması gerektiği de belirlenmiş bulunması karşısında, tarafların hakem seçiminden çekinmeleri halinde dahi Türk Hukukuna göre, taraf hakeminin mahkemece seçileceği kabul edildiğine nazaran, taraflarca seçilen hakemlerin üçüncü hakemi seçememeleri halinde, yasal düzenlemedeki ilke gereğince, üçüncü hakemin mahkemece seçilmesi mümkün ve yasa gereğidir. Zira, Usul Kanunumuzdaki hakemlerin sayısı ve seçim şekline ilişkin hükümler emredici değil, sözleşmenin tamamlanmasına ilişkin tamamlayıcı kurallardır. Bu tür kuralların yorumlanmasında ilke, hukuki işlemi geçersiz hale getirmek değil, aksine o işlemi ayakta tutmaya, yani geçerli olmaya yönelik bir yorum tarzı yapılmalıdır. Nitekim, Dairemizin de bilinen ve kökleşmiş uygulaması bu yoldadır.

 

Kaldıki somut olayda, taraf hakemlerinin 3. hakemi seçememeleri üzerine açılan bu davada, davalı taraf cevap süresi içerisinde bu talebe karşı çıkmamış aksine, ilk oturumda davaya karşı diyecekleri olmadığını açıklayarak tahkim iradesinin geçerli ve var olduğunu benimsemiş bulunmaktadır. Davalı tarafın daha sonraki itirazına ise, davacı vekili 13.3.1996 tarihli dilekçesiyle muvafakat etmemiştir.

 

o halde, yukarıdaki açıklamalar dikkate alınarak üçüncü hakem seçimi konusunda mahkemece bir karar verilmesi gerekirken, aksine düşüncelerle ve tahkim şartının geçersiz kaldığından bahisle davanın reddine karar verilmiş olması doğru görülmemiş ve kararın davacı yararına bozulması gerekmiştir.

 

SONUÇ Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle kararın (BOZULMASINA), ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 28.6.1996 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

 

 

 

 

 

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972