Taraflar arasındaki davadan dolayı Ankara Asliye 3. Ticaret Mahkemesi'nce bozmaya uyularak verilen 6.7.1995 tarih ve 373-542 sayılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 19.3.1996 gününde davacı avukatı İ.Y. ile davalı avukatı S.H.P. gelip temyiz dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması duruşmadan sonraya bırakılmıştı. Bu kerre dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davacı vekili, davacı şirketin acentesi bulunan müvekkilinin davalı şirkete ait yolcu biletlerini sattığını, ancak davalının süre bitiminden önce sözleşmeyi haksız olarak feshettiğini ve kardan mahrum kalındığını ileri sürerek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere ( 50.000.000 ) TL tazminatını ticari faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiş, birleştirilen 1993/304 esas sayılı dosyada ise ayrıca ( 150.000.000 ) TL tazminatın davalıdan tahsilini istemiştir.

Davalı vekili cevabında, davacının, işin başında durmadığı için yolcu sayısında azalma olduğunu, F-1 yetki belgesi de temin edilmediğinden sözleşmeyi feshettiklerini belirterek davanın reddini istemiştir.

Mahkemece; toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre davacının aldığı F-1 türü acentelik yetki belgesini aldığı ve süresinin 19.1.1992'de dolduğu, belgenin daha sonra 7.5.1994 tarihine kadar uzatıldığı, davalının ise 24.4.1992 tarihli ihtarname ile sözleşmeyi tek taraflı olarak feshettiği, davacının F-1 belgesini yenilememesinden değil, işle ilgilenilmediği gerekçe gösterilerek sözleşmenin feshedildiği, oysa işin başında bizzat bulunmanın gerekmediği, yardımcı kişinin de kullanılabileceği, davacının kazanç kaybının ( 205.046.331 ) TL olduğu gerekçesiyle birleşen her iki davanın kabulüne, asıl davada ( 50.000.000 ) liranın dava tarihinden itibaren % 30 faiziyle birlikte birleştirilen 993/304 esas sayılı dosyada ise ( 150.000.000 ) liranın davalıdan tahsiline karar verilmiştir.

Hüküm; davalı vekilince temyiz edilmiştir.

Taraflar arasında imzalanan acentelik sözleşmesinin 6. maddesinde, Ulaştırma Bakanlığı'nın vereceği acentelik yetki belgesinin verildiği tarihten itibaren sözleşmenin yürürlüğe gireceği belirtilmektedir. Davacı sözleşmenin bu hükmü gereğince "F-1 Acentelik Yetki Belgesini" 38.9.1990 tarihinde almıştır. Bu yetki belgesinin süresi 18.1.1992 tarihinde sona ermektedir.

Otobüs Yolcu Taşıma Yönetmeliği'nin 22. maddesi eski belgenin bitim tarihinden 10 gün önce müracaat edilmesi ile yetki belgesinin iki yıl geçerli olmak üzere yenileneceği hükmünü ihtiva etmektedir. Davacının, ilk yetki belgesinin süresinin dolduğu 18.1.1992 tarihinden 10 gün öncesinde yenileme müracaatı yoktur. Mahkeme kararında, 17.1.1992 tarihli müracaattan bahsediliyor ise de, bu tarih, belirtilen süreye uygun olmadığı gibi ikinci "F-1 yetki belgesi'nin 3.8.1992 tarihinde verildiği ve 7.5.1994 tarihinde de sona ereceği anılan belgeden anlaşılmakla, artık bu belgenin eski belgesinin yenilenmesi olanak değil yepyeni bir yetki belgesi olarak kabulü gerekir.

Yetki belgesi olmadan acentelik yapılamaz. Taraflar arasındaki sözleşme süresi yetki belgesi süresi ile sıkı sıkıya bağlıdır. Davalının fesih ihtarında neden göstermesi de önemli değildir. Bu durumda, mahkemece, davalının sözleşmeyi fesih tarihi ve yetki belgelerinin tarihleri dikkate alınarak davalının sözleşmeyi fesihte haklı olup olmadığı üzerinde durulmalı sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı olduğu şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.

2- Bozma nedenine göre sair temyiz sebeplerinin incelenmesine gerek görmemiştir.

SONUÇ : Yukarıda ( 1 ) nolu bentte yazılı nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davalı yararına BOZULMASINA, ( 2 ) nolu bentte yazılı nedenlerle sair hususların incelenmesine gerek olmadığına, ödediği temyiz peşin harcının isteği halinde temyiz edene iadesine, ( 6.000.000 ) lira vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, 19.3.1996 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

Diğer Bölümlerimiz +
Tüm Hukuki NET forumları + Hukuki Portal + Hukuk Haberleri + Sözleşme ve dilekçe örnekleri + Mevzuat ve bilimsel incelemeler + Hukukçu Blogları + Avukat ilanları + Videolar + Linkler + Ansiklopedi ve Sözlük +

İçtihat Arşivi  Eski içtihat dizini

Yargıtay Kararları 2007 2006 2005 2004 2003 2002 2001 1999 1998 1997 1996 1995 1994 1993 1992 1991 1990 1989 1988 1987 1986 1985 1984 1983 1982 1981 1980 1979 1978 1977 1976 1975 1974 1973 1927-1972