 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E. 1995/8312
K. 1995/9482
T. 22.12.1995
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
TAZMİNAT
SORUMLULUKTAN KURTULMA KOŞULU
KARAR ÖZETİ Hukuki niteliği itibariyle bir sorumsuzluk anlaşması amaçlı olarak sözleşmeye konulan bir hükmün geçerliliği, bu hüküm lehine konulan kurumun, sıfatı ve sözleşmenin imtiyaz suretiyle verilen bir sanatın icrasıyla ilgisinin değerlendirilmesi sonucu, BK.nun 99. maddesi hükmü çerçevesinde saptanmalıdır. Bu hüküm dikkate alınmadan, sanki davacının tazminat hakkı doğduktan sonra, bu haktan vazgeçmiş olduğu kabul edilerek davanın reddine karar verilmesi doğru değildir.
(818 s. BK. m. 99)
Süha ile Genel Müdürlüğü arasındaki davadan dolayı, (Ankara 6. Asliye Ticaret Mahkemesi)'nceverilen 29.4.1994 gün ve 229-354 sayılı hükmü onayan Dairenin 22.6.1995 gün ve 94/6709-95/5324 sayılı ilamı aleyhinde davacı vekili tarafından karar düzeltilmesi isteğinde bulunulmuş ve karar düzeltme dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla; dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı vekili; davalının, müvekkili ile yaptığı sözleşmeye uymayıp "Miss Tourism international" güzellik yarışmasını Side'den naklen yayınlamadığını, bu nedenle reklam ve gişe gelirinden mahrum kaldığını ileri sürerek, şimdilik toplam (66.200.000) lira tazminatın davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili; sözleşme ilişkisinin oluşmadığı gibi bu ilişkinin varlığı kabul edilse bile, sözleşmenin 5. maddesine göre davacının dava açma hakkı bulunmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; taraflar arasındaki sözleşme ilişkisi kabul edilmiş ve fakat sözleşmenin 5. maddesine göre davacının davalı kurum aleyhine herhangi bir tazminat davası açamayacağının kararlaştırıldığı bu nedenle dava şartı bulunmadığının anlaşıldığı gerekçesiyle, davanın reddine dair verilen karar, Dairemizce onanmıştır.
Davalı vekili, karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
Yukarıdaki açıklamalardan da anlaşılabileceği gibi, mahkemece taraflar arasındaki sözleşme ilişkisinin varlığı kabul edilmiş ve fakat bu sözleşmenin 5. maddesi hükmüne dayanılarak davacının esas hak ile buna bağlı dava hakkından vazgeçmiş olduğu kabul edilerek, dava şartının oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Açıklanan bu durum karşısında, sözleşmenin 5. maddesinin irdelenmesi ve hukuki niteliğinin saptanması gerekmektedir. Anılan sözleşme maddesi aynen; "Çekimin veya yayının veya her ikisinin herhangi bir sebeple gerçekleşmemesi halinde Miss Tourism international Güzellik Yarışması Organizasyonu Komitesi, KURUM ( ) aleyhine dava açamayacağı gibi herhangi bir tazminat talebinde de bulunamaz" hükmünü içermektedir. Bu hükümden maksadın, davalı kurumu tarafından herhangi bir sebeple yayının gerçekleştirilmemesi halinde kendisine hiç bir sorumluluk düşmeyeceğini sağlamak olduğu açık bulunmaktadır. O halde, bu hükmün hukuki niteliği itibariyle bir sorumsuzluk anlaşması amaçlı olarak sözleşmeye konulmuş bulunduğu açıktır.
Bu durum karşısında mahkemece, anılan sözleşme hükmünün geçerliliği, davalı kurumun sıfatı ve sözleşmenin imtiyaz suretiyle verilen bir sanatın icrasıyla ilgisinin değerlendirilmesi sonucu BK.nun 99. maddesi hükmü çerçevesinde saptanması gerekirken, bu hükmün dikkate alınmadan sanki davacının tazminat hakkı doğduktan sonra bu haktan vazgeçmiş olduğu kabul edilerek davanın reddine karar verilmiş olması doğru olmadığı gibi, Dairemizce de bu şekilde tesis edilen kararın onanmış olması da isabetli görülmediğinden, davacı vekilinin bu yöne ilişen karar düzeltme isteminin kabulüne karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ Yukarıda açıklanan nedenlerle davacı vekilinin karar düzeltme itirazlarının kabulüyle, mahkeme kararının onanmasına ilişkin Dairemizin 22.6.1995 gün ve 1994/6709 esas, 1995/5324 karar sayılı kararın kaldırılarak, hükmün davacı yararına (BOZULMASINA), ödediği temyiz peşin, temyiz i1am ve karar düzeltme harcının isteği halinde karar düzeltme isteyene ladesine, 22.12.1995 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.