 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
Esas no : 1995/6860
Karar no : 1995/7885
Tarih : 23.10.1995
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
DAVA : Taraflar arasındaki davadan dolayı İstanbul 9. Asliye Ticaret Mahkemesi'nce verilen (...) hükmün temyizen tetkiki davalı-mukabil davacı Atasan vekili tarafından istenmiş (...) olmakla (...) gereği konuşulup düşünüldü:
KARAR : Davacı vekili, müvekkilinin İtalya'dan ithal ettiği makinaların taşınması işini (150.000) DM karşılığında davalılardan Ünsan Ltd Şti'ne verdiğini, bu firmanın ise yükün taşıma işini alt taşıyan diğer davalıya tevdi ettiğini, navlun bedelinin (45.862) DM.lik kısmının avans olarak ödendiğini, ancak alt taşıyan davalının yasal olmayan istekler ileri sürerek mallar üzerinde hapis iddiasında bulunduğunu, davalının sözleşmeye konu taşımayı süresinde gercekleştirmediklerini, malların teslimi için gerekli ordinoları teslim etmediklerini ve temerrüde düştüklerini, bunun üzerine (105.000) DM. bakiye navlun ve (132.591) DM ihtilaflı meblağ olarak defo edilerek İstanbul 5. Ticaret Mahkemesi kararıyla emtianını müvekkiline teslimi yolunda ihtiyati tedbir kararı alındığını ileri sürerek müvekkilinin bakiye mavlun bedeli borcunun (104.138) DM olduğunu ve davalı alt taşıyanın gecikme bedeli adı altında (132.591) DM isteme hakkı bulunmadığının tebitini, TTK.nun 780. maddesi gereğince gecikme, taşıma süresinin iki katından fazla olduğundan davalının navlun alacağının düşmesi nedeniyle önceden verilen (45.463) DM.nin isterdadını, bakiye navlun bedeli ile ihtiyati tedbir için depo edilen (132.591) DM.nin iadesini, makinaların geç tesliminden dolayı uğranılan (145.000) DM.nin davalılardan tahsilini, talep konusu meblağlara BK.nun 88/2. maddesine göre ve taraflar tacir olduğundan DM üzerinden yıllık % 16 libor faizi yürütülmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar, davanın reddini istemişlerdir.
Davalılardan Atasan Ltd. Şti. karşı dava olarak da, teslimde gecikmenin davacı tarafın kusurundan kaynaklandığını ileri sürerek (363.400) DM.nin davalıdan tahsilini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, mübrez belgeler, toplanan kanıtlara dayanılarak karşılık davanın reddine, asıl davanın ise kısmen kabulü ile davalıların taşımaya konu yük üzerindeki baki muarazalarının önlenmesine, davacının (132.591) DM gecikme bedelinden dolayı borçlu bulunmadığının tesbitine ve tevdi mahaline depo edilen bu meblağın davacıya iadesine, aynı şekilde navlun bakiyesi (105.000) DM.nin de davacıya iadesine, navlun avansı olarak davalılara ödenen (45.463) DM karşılığı (225.000.000) liranın %54.50 ve değişen reeskont faizi oranlarında davalılardan tahsiline, (145.000) DM kar yoksunluğu karşılığı (742.000.000) liranın reeskont faiziyle birlikte davalılardan tahsiline karar verilmiştir.
Kararı davalılardan Atasan Ltd. Şti vekili temyiz etmiştir.
1- Davacı taşıtan, İtalya'dan ithal ettiği makinelerin taşınması işi için davalılardan Ünsan Ltd. Şti. ile sözleşme yaptığını, adı geçen davalının ise, sözleşmeyle üstlendiği taşıma işini diğer davalı Atasan Ltd. Şti.nin acentesi bulunduğu İtalya'da mukim Transpa SRL şirketine tevdi ettiğinden bahisle taşıma ilişkisinden kaynaklanan ve yukarıda açıklanan zarar kalemlerinin her iki davalıdan tahsilini ve taşıma için öngörülen sürenin iki katından fazla zaman geçirildikten sonra malın teslim edildiğini iddia ile navlun ücretinin düştüğünün ve davalıların gecikme bedeli istemeyeceklerinin tesbitini istemiştir. TTK'nun 787/1. maddesi uyarınca, taşıyıcı aleyhine açılacak tazminat davaları ilk veya son taşıyıcı aleyhine ikame edilmek gerekir. Somut olayda ise, dava, hem alt hem de üst taşıyıcıya yöneltilmiş ve gene her iki taşıyıcı aleyhine hüküm kurulmuştur.
SONUÇ : Mahkemece, davacı taraftarı, davasını taşıyıcılardan birine hasrettirmek suretiyle davaya, bu taşıyıcı yönünden devamlı hüküm kurulmak gerekirken, Yasa'nın değinilen bu buyurucu kuralının gözden kaçırılması doğru olmamış, hükmün bozulması gerekmiştir (23.10.1995).