 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E. 1995/4108
K. 1995/7350
T. 10.10.1995
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
İYİNİYET KURALI
REHİN HAKKI
KARAR ÖZETİ: Davacı şirket ile dava dışı şirketin, ortak ve temsilcileri aynı olduğuna göre, dava dışı şirket tarafından, davaya konu emtia üzerinde, davalı lehine temin edilen rehinhakkından haberdar olunmadığının ileri sürülmesi iyiniyet kurallarıyla bağdaşmayacağıgibi davacı tarafından, dava dışı şirketin borçlarının mahsubu için davalıya tanınan genişyetki davacıyı bağlar.
(743 s. MK. m. 2, 853, 871)
Taraflar arasındaki davadan dolayı, (Mersin Asliye Ticaret Mahkemesi)'nce verilen 10.2.1995 tarih ve 571-76 sayılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davacı vekili tarafından istenmiş olmakla; dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra, işin gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı vekili; müvekkili tarafından İspanya'ya ihraç edilen nohut emtiasının alıcı firmanın malları satın alamaması üzerine yurda getirildiğini, taşıyıcı firmanın, davalı bankanın mallar üzerinde hak iddia ettiğinden ve konşimentoların banka emrine tanzim edilmiş bulunmasını öne sürerek emtiayı müvekkiline teslim etmediğini, oysa bankanın sadece ihracata aracılık yaptığını, konşimentonun banka emrine düzenlenmesinin mevzuat gereği olduğunu, müvekkilinin davalıya herhangi bir borcunun bulunmadığını ileri sürerek, ihraç konusu 200 ton nohutun teslimine, bu mümkün olmazsa 63.356 USD'nın (yargılama sırasında kısmi feragattan sonraki talep) davalıdan faizi ile birlikte tahsilinin talep etmiştir.
Davalı vekili cevabında; ihraç edilen malın müvekkili bankaya borçlu olan S Ltd. Şirketine ait olduğunu, bu şirket tarafından rehin bordrosu ile müvekkiline rehnedildiğini, S Ltd.'in 18.11.1992 günlü talimatı üzerine malların çıkışına müvekkilince izin verildiğini, rehinli mal ile gümrük çıkış beyannamesinde gösterilen malın aynı olduğunu, S.... Ltd.'in talimat neticesinde banka depolarından çıkarılan malların S Ltd.'in kardeş kuruluşu olan davacı Sa Ltd. adına yüklendiğini, bankanın mal üzerindeki rehin hakkının devam için konşimentoların banka emrine düzenlendiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece iddia, savunma ve dosyadaki yazılı kanıtlara göre; davalı şirket ile dava dışı S Ltd. şirketi kardeş kuruluş olup, ortaklarının aynı kişiler olduğu, S.... Ltd.'in davalı bankadan kullandığı kredi nedeniyle borçlu bulunduğu ve dava konusu nohutları davalı bankaya rehnettiği, davacı Sa... Ltd.'in mal bedelinin S.... Ltd.'nin borcuna mahsup edilmesi hususunda verdiği talimatla bankayı ikna edip rehinli malların depodan çıkartılmasını sağladığı, bütün bunlardan sonra davacının kendisinin borçlu olmadığını iddia ederek talimatının neticelerinden kurtulmak istemesinin MK.nun 2. maddesindeki iyiniyet kuralları ile bağdaşmayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve davacı şirket ile dava dışı S Tarım Ürünleri San. ve Dış Tic. Ltd. Şirketi'nin ortaklarının ve temsilcilerinin aynı kişiler olduğu, bu durumda ihraç konusu nohutların rehinli olacağına davacı şirketin bilmesi gerektiği, ayrıca davacı şirketin 16.6.1992 günlü talimatında davalı bankaya çok geniş biçimde dava dışı şirketin borçları yönünden mahsup için yetki tanıdığı anlaşılmasına göre, davacı tarafın temyiz itirazlarının reddiyle hükmün onanması gerekmiştir.
SONUÇ Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün (ONANMASINA), 6.000.000.- lira duruşma vekillik ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, 124.500.- lira temyiz 1am harcından peşin harcın mahsubu ile temyiz edenden alınmasına, 10.10.1995 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.