 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E:1995/2534
K:1995/4964
T:15.06.1995
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
YARGITAY KARARI
Taraflar arasındaki davadan dolayı Ankara 20.Asliye hukuk Mahkemesince verilen 9.12.1994 tarih ve 1035-883 sayılı hükmün duruşmalı olarak temyizen tetkiki davalı vekili tararından istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen 13.6.1995 gününde davalı avukatı Yalçın K... geldi davacı avukatı tebligata rağmen gelmediğinden temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan tarafın avukatı dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karar bağlanması duruşmadan sonraya bırakılmıştı. Bu kere dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:
Davacı vekili, müvekkili kurumun mülkiyeti olan R... Otelinin 16.5.1985 tarihli kira mukavelesiyle davalı A.Ş., ye 20 yıl için kiraya verildiğini, sözleşmenin 5. maddesine davacı kiralananın davalı tarafından 3 yıldızlı bir otele dönüştürülmesine razı olacak ve bu tadilatın maliyeti olan (1.500.000.000) TL yi davalının 12 yıl içinde mecurun kirasından düşülmek suretiyle eşit taksitlerle ödeyeceğinin kararlaştırıldığını böylece tadilatın maliyetinin (1.500.000.000) TL olduğu hususunda tarafların anlaştıklarını, bunun dışında bir harcamanın müvekkilini bağlamayacağını kira Ödemesinin 24 ay sonra başlayacağını, yıllık kiranın (400.000.000) TL olduğunu, bu bedelin her yıl için %30 oranında arttırılacağını dava tarihi itibariyle (1.142.440.000) TL olduğunu kira parasının emsal ve raiç değerler nazara alınarak 16.5.1991 tarihi itibariyle (3.500.000.000) TL ye çıkarılmasını talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevabında; kira süresinin dolmamış olması sebebiyle kira tesbit davasının açılamayacağını, mecurun bugünkü haline tamamen müvekkilince getirildiğini böylece lüks otel yapıldığını bu otelin sözleşme esaslarına güvenilerek yapıldığını, yani bir tesbit davası açılamayacağını enflasyondan kendilerinin de mutazarrır olduklarını savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddiaya, savunmaya, toplanan delillere, bilirkişi raporuna göre-, 16.5.1985 tarihinden itibaren 16.5.1991 tarihine kadar geçen sürede para değeri aşırı derecede düşmüştür. Edimler arasındaki dengenin aşırı derecede bozulduğu sözleşmede davacı değişen hal ve şartların rizikosunu üstlenmemiştir ve uyarlama isteyen davacı değişen hal ve şartların ortaya çıkmasına kendi kusuru ile sebebiyet de vermemiştir. enflasyonun aşırı nisbetlerde artacağı düşünülmediği gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile 16.5.1991 tarihinden itibaren yıllık (l.142.44ü.000) TL olarak ödenen aylık Kiranın (l.850.000.000) TL olarak bilinmesine ve bu şekilde günün şartlarına uyarlanmasına fazla isteğin reddine karar verilmiştir.
Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Ancak, davacı taraf her ne kadar yıllık kira bedelini 16.5.1991 tarihinden itibaren talep etmiş ise de bu tür davalarda kira tesbit ve bedelinin geriye yürüyemeyeceğinden dava tarihinden
itibaren belirlenmesi gerekirken,davacının isteği gibi 16.5.1991 tarihinden başlatılması doğru görülmemiş hükmün davalı yararına bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte yazılı nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davalı yararına BOZULMASINA, 6.000.000 lira duruşma vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, ödediği temyiz peşin harcın isteği halinde temyiz edene iadesine, 15.6.1995 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.