 |
T.C.
YARGITAY
11. Hukuk Dairesi
E. 1994/7563
K. 1995/1127
T. 13.2.1995
Yargıtay içtihatları bölümü
Yargıtay Kararı
- İSTİHDAM EDENİN SORUMLULUĞU
(Sorumluluğun kapsamı)
KARAR ÖZETİ: Davalı banka bir güven kurumu olması itibariyle çalıştırdığı yetkili kişilerin işlemlerinden kural olarak sorumludur. Bu sorumluluk üçüncü kişilere karşı yetkilisinin haiz olduğu yasal yetki kuralları içerisinde kalması gerekir. Bu durum karşısında banka yetkilisinin görevini kötüye kullanarak banka kayıtlarına aktarmadan banka adına kabul ettiği, mevduat hesabından; davalı bankanın uyguladığı cari faiz oranları üzerinden bankanın sorumluluğunun kabulü gerekir. Bu oranları aşan hesap cüzdanındaki yasal dayanağı bulunmayan faiz oranlarının sorumluluğa esas alınması doğru değildir.
(818 s. BK. m. 55)
Taraflar arasındaki davadan dolayı, (Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesi)'nce verilen 20.10.1994 tarih ve 343-308 sayılı hükmün temyizen tetkiki davalı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla; dosyadaki kağıtlar okundu, gereği konuşulup düşünüldü:
Davacılar vekili, müvekkillerinin davalı bankanın müşterisi olup 2.11.1991 tarihinde vadesi gelmiş bulunan (370.000.000) TL.'nın tekrar bir yıl vadeli olarak yatırılmasını istediği yeni bir cüzdan verilip yeni bir hesap açılarak %86 faiz verileceği ancak davalı banka yetkilisi Filiz'in zimmetine para geçirmesi üzerine alacağının ödenmeyeceğinin bildirildiğini, (370.000.000) TL.'nın 2.11.1992 tarihine kadar cüzdanda yazılı miktardaki yıllık faiziyle birlikte 2.11 .1992 tarihinden sonra işlemiş ve işleyecek ticari faiziyle birlikte 1993/267 sayılı dosyada ise 18210 nolu hesap cüzdanında aktarılan (50.000.000) TL. için (135.744.743) TL.'nın faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talip etmiştir.
Davalı vekili, davacıya ait hesap cüzdanının usulüne uygun düzenlenmediğini ilgili hesaplarının bulunmadığını, davacı ile banka arasında hukuki bir ilişki bulunmadığından husumet nedeniyle ve iki ayrı dava açılamayacağından davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece; iddia, savunma, hesap cüzdanları, bilirkişi raporları ve tüm dosya kapsamından davacılarda bulunan hesap cüzdanlarının davalı banka yetkilisi Filiz tarafından tanzim edildiğinin bilirkişi tarafından tesbit edildiği, davalının çalışanlarının ilgili işlemlerinden sorumlu olduğunu bilirkişi raporlarına göre 92/343 E. sayılı dosya için (797.440.610.)' TL., 93/267 sayılı dosya için (272.640.253) TL. davacının alacağı bulunduğu tesbit edildiğinden, davacının önce hesap cüzdanlarındaki alacağının bir kısmını daha sonra da açtığı davada talep etmesinin yasalara aykırı bir yönü olmadığı BK. nun 113. maddesinin uygulanması mümkün olmadığından 1992/343 esas sayılı dosyadan (272.640.253) TL.'nın dava tarihinden itibaren %30 faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir
1- Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine.
2- Ancak, davalı banka bir güven kurumu olması itibariyle ise de, bu sorumluluk üçüncü kişilere karşı yetkilisinin haiz olduğu yasal yetki kuralları içerisinde kalması gerekir. Bu durum karşısında banka yetkilinin görevini kötüye kullanarak banka kayıtlarına aktarmadan banka adına kabul ettiği mevduat hesabından davalı bankanın uyguladığı cari faiz oranları üzerinden bankanın sorumluluğunun kabulü gerekirken bu oranları aşan hesap cüzdanındaki yasal dayanağı bulunmayan faiz oranlarına itibar edilmesi doğru görülmemiştir. Davacının banka ile temel ilişkisi kabul edildiğine göre virman yapılan işlemin yasal olmadığına dair davalı talebi de yerinde görülmemiştir.
Sonuç : Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle kararın davalı yararına(BOZULMASINA), ödediği temyiz peşin harcının isteği halinde temyiz edene iadesine, 13.2.1995 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
